تاثير تغذيه بر تحصيل
تاثير تغذيه بر تحصيل
تغذيه سالم در هر سني مهم است اما اين موضوع براي کودکان در حال رشد حياتي‌تر است، به خصوص اگر در يادگيري دروس مشکل داشته باشند. طبق تحقيقات، آنچه نوجوانان مي‌خورند بر يادگيري آنها تاثير مي‌گذارد. به گفته دکتر بوني اسپرينگ از دانشگاه تگزاس: «صبحانه بيش از ديگر وعده‌هاي غذايي موثر است.» بچه‌هايي که همراه صبحانه مقدار زيادي پروتئين مصرف مي‌کنند، بيش از آنهايي که غذاي غني از کربوهيدرات مصرف مي‌کنند در يادگيري دروس موفق‌اند.
متاسفانه بيشتر کودکان پيش از رفتن به مدرسه، به جاي مصرف پروتئين، بيشتر غذاي حاوي کربوهيدرات و بدون کالري مصرف مي‌کنند. در عوض هنگام شام غذاي پر از پروتئين مي‌خورند که مانع خواب آنها مي‌شود.
ارتباط تغذيه با هوش کودکان
هوش و استعداد در رابطه مستقيم با تغذيه فرد است. در کودکان کم وزن به علت تامين نکردن حداقل نيازهاي انرژي روزانه کودک، اولين شاخص در کاهش وزن و کاهش رشد قد خودنمايي ميکند. اين بدان معناست که سطح سلولي بدن به علت دريافت نکردن مواد غذايي نتوانسته به رشد و تکثير خود ادامه دهد. تغذيه صحيح نه تنها سبب رشد جسمي و رواني دانش‌آموزان مي‌شود بلکه موجب افزايش بهره هوشي آنها نيز مي‌شود. کودکي که از نظر بدني ضعيف باشد، از نظر ذهني هم ضعيف خواهد بود و نمي‌‌توان انتظار داشت که از مدرسه به طور کامل بهره‌مند شود. بررسي‌ها نشان داده که در کشورهاي در حال توسعه مانند هندوستان بيماري تغذيه‌اي و به خصوص آن گروه که با کمبود ويتامين‌هاي A و C، تيامين، ريبوفلاوين، کلسيم و آهن مرتبط هستند بسيار شايع است.
ارتباط تغذيه و يادگيري
سال‌هايي که کودک در مدارس ابتدايي مي‌گذراند، از نظر تغذيه‌اي دوره مهمي است زيرا رشد کودک در اين سنين ادامه دارد. اگر چه سرعت رشد آنها کمتر از سال‌هاي اوليه زندگي است ولي بايد توجه داشت که هر مرحله از رشد متکي به روند مرحله قبل بوده و مرحله بعد را تحت تاثير قرار مي‌دهد. در اصل دانش‌آموزان به سه وعده غذاي اصلي و دو ميان وعده در طول روز نياز دارند و بايد از کليه گروه‌هاي غذايي شامل شير، لبنيات، گوشت، حبوبات، سبزي‌ها و ميوه‌ها و گروه نان و غلات مصرف کنند و به تعادل و توجه به تنوع غذايي در اين سنين توجه شود. به علت کمبود منابع مالي در کشورهاي در حال توسعه، توصيه مي‌شود که غذاي نيمروز مدرسه حداقل يک سوم کالري و يک دوم پروتئين مورد نياز کودک را داشته باشد. ميان‌وعده‌هاي مناسب و مغذي نيز بسيار اهميت دارد زيرا در ساعات آخر مدرسه کودکان ممکن است گرسنه شوند و اين گرسنگي نشستن سر کلاس را براي آنان غيرقابل تحمل ميکند. وعده غذايي صبحانه نقش موثري در سلامت جسمي و فکري دانش‌آموزان دارد. به دنبال ناشتا بودن در طول شب اگر دانش‌آموز صبحانه نخورد، به دليل پايين افتادن قند خون، توانايي لازم را براي يادگيري در مدرسه را نخواهد داشت. هر صبحانه بايد حاوي يک ليوان شير يا 30 گرم پنير يا يک عدد تخم‌مرغ به همراه يک لقمه نان باشد. دانش‌آموزاني که صبحانه کافي نمي‌خورند، کم دقت، خسته، بي‌حوصله‌اند و نمي‌توانند کمبود انرژي، ويتامين و املاح معدني را با خوردن وعده‌هاي ديگر جبران کنند بنابراين مادران بايد وظيفه خود بدانند که هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از اينکه به مدرسه برود آماده کنند. غذاهاي حاوي پروتئين ميزان يادگيري را افزايش مي‌دهند. آنها همچنين ابزار لازم براي ارتباط ميان سلول‌هاي مغز را فراهم مي‌کنند. از سوي ديگر، کربوهيدرات‌ها انرژي بخش هستند اما اگر به مقدار زياد و بدون پروتئين کافي مصرف شوند موجب خواب‌آلودگي مي‌شوند. کمبود اسيدهاي چرب ضروري موجب آلرژي و مشکلات يادگيري شامل کم‌توجهي و اختلالات بيش‌فعالي مي‌شود.
طبيعي‌تر و سالم‌تر
امروز به طور معمول 2800 افزودني به غذاهاي آماده اضافه مي‌شود. بر مبناي تحقيقات که توسط اداره کشاورزي آمريکا انجام شد، تقريبا نصف کالري مصرفي روزانه کودکان از چربي و قند اضافي تامين مي‌شود و نه از انواع طبيعي آن. غذاهاي طبيعي و خانگي براي هر سني خوب هستند اما براي بچه‌هاي در حال رشد بسيار مهم هستند. سعي کنيد فريزرتان را با غذاهاي طبيعي و حيواني پر کنيد، اگر غذاي فرزندتان را چه در خانه و چه براي مدرسه با رژيم غذايي مناسب و متوازن و متنوع درست کنيد، موجب مي‌شود ميزان يادگيري دروس در آنها افزايش يابد.
استرس قندي
تحقيقات اخير نشان مي‌دهد که قند در مغز استرس ايجاد ميکند. براي مثال نيم ساعت پس از خوردن يک ماده قندي، گلوکز خون بالا مي‌رود. اگرچه ماهيچه‌ها و ديگر بافت‌هاي چربي آن را براي استفاده بعدي ذخيره مي‌کنند، بافت مغز نمي‌تواند اين کار را انجام دهد. سه ساعت پس از خوردن مواد قندي، گلوکز خون پايين آمده و شروع به آزاد کردن هورمون‌هاي استرس‌زا ميکند. کودکاني که دچار اختلال کم‌توجهي و اختلال بيش‌فعالي هستند، کمتر قادرند با تاثيرات غذاهاي شيرين مقابله کنند و بنابراين فعاليت فيزيکي‌شان افزايش مي‌يابد که اين فعاليت در اثر پايين آمدن گلوکز خون و تلاش براي به کار انداختن مغز است.
پروتئين
کودکان پايه ابتدايي (7 تا 11 سال) به پنج وعده پروتئين در روز نياز دارند که بايد در صبحانه و ناهار مصرف شود. منابع غذايي پروتئين شامل مرغ، تخم‌مرغ، ماهي و حبوبات مي‌شود. رژيم‌هاي غذايي گياهي براي بچه‌ها توصيه نمي‌شود زيرا توازن پروتئين در بدن بدون گوشت مشکل است. همچنين کودکان به اسيدهاي چرب اشباع نشده موجود در ماهي نياز دارند. اين چربي‌ها اشباع نشده، به خصوص ماهي‌هايي که در آب‌هاي سرد هستند مانند ماهي آزاد به‌سرعت به سلول‌هاي مغز و ديگر اعضاي بدن مي‌رسند.
کربوهيدرات
کودکان پايه ابتدايي روزانه به هفت وعده کربوهيدرات و هر وعده (نصف فنجان حبوبات، پاستا يا برنج يا يک برش نان گندم) به علاوه پنج وعده ميوه و سبزي‌ها (هر وعده نصف فنجان ميوه ريز شده و رنگارنگ نياز دارند). ترکيبات کربوهيدرات‌ها (گندم، حبوبات، پاستا و سبزي‌ها) با غذاهاي حاوي پروتئين موجب يک تغذيه متعادل‌تر شده و کودک شما را هوشيارتر ميکند. زماني که کودکان مدرسه رفتن را آغاز مي‌کنند، بيش از پنجاه درصد کالري مصرفي آنها روزانه صرف آن مي‌شود، برخلاف ديگر اعضاي بدن، مغز 24 ساعت روز را کار ميکند و گلوکز قند ساده‌اي که هنگام هضم کربوهيدرات‌ها به وجود مي‌آيد، تنها سوختي است که مغز براي فعاليت نياز دارد، در حالي که سلول‌هاي ديگر بدن پروتئين و چربي‌ها را به گلوکز تبديل مي‌کنند اما سلول‌هاي مغز نمي‌توانند اين کار را انجام دهند.
چربي
کودکان پايه ابتدايي به پنج وعده چربي در روز نياز دارند اين مقدار چربي معادل يک قاشق چاي‌خوري روغن يا سس مايونز و يک قاشق چاي‌خوري کره بادام زميني است. با اينکه شايد همه ما از چربي واهمه داشته باشيم بايد انواع خوب آن را براي يادگيري مورد استفاده قرار دهيم. دو سوم آن بايد از چربي‌هايي مانند روغن کانولا، برزک، زيتون، گل کاجيره، سويا و گردو بوده و بيش از يک سوم آن را چربي‌هاي اشباع شده مانند کره تشکيل دهد. کمبود اسيدهاي چرب ضروري مي‌تواند موجب آلرژي‌هايي مانند آسم، اگزما و همچنين بيش‌فعالي شود اما اين عوارض را مي‌توان با مصرف مکمل‌هاي روغن ماهي کنترل کرد.