روان درمانی و هیپنوتیزم گذر از درون برای بهبود ذهن و روح

روان درمانی و هیپنوتیزم استفاده از هیپنوتیزم در روان درمانی از هیپنوتیزم برای درمان تعدادی اختلالات فیزیولوژیک و روان شناختی استفاده می‌شود. در پزشکی، از هیپنوتیزم برای کاستن از اضطراب مربوط به عمل‌های پزشکی و دندان پزشکی، آسم، بیماری‌های معده و روده، تهوع ناشی از شیمی درمانی، و مدیریت درد، استفاده می‌شود. در درمان بیماری‌های روانی، از هیپنوتیزم استفاده می‌شود تا به مردم کمک شود بر اعتیاد خود فائق آیند.

استفاده از هیپنوتیزم برای حل مشکلات عاطفی-هیجانی بیش از همه بحث برانگیز بوده‌ است. طرفداران استفاده تراپوتیک از هیپنوتیزم می‌گویند که این کار به روان درمانگران اجازه می‌دهد تا خاطرات وا پس رانده‌ای را که در پشت پرده مشکلات روان شناختی قرار دارند کشف کنند. اما بعضی روانشناسان در مورد استفاده از هیپنوتیزم در روان درمانی با دیده تردید نگاه می‌کنند. آنها می‌گویند که هیپنوتیزم چیزی نیست بجز این که روان درمانگر، خاطراتی غیرواقعی را در ذهن مراجعان می‌کارد، از جمله خاطراتی از بد رفتاری و آزار را که هرگز روی نداده‌اند.

مقدمه‌ای بر درمان با هیپنوتیزم

هیپنوتیزم درمانی به عنوان یک روش درمانی اصلی یا درمان کمکی موثر در بسیاری از انواع مشکلات جسمی و روانی کاربرد ارزشمندی دارد. هیپنوتیزم حالت تغییر یافته‌ای از هوشیاری است که طی آن درمانگر واجد شرایط این فرصت را پیدا می‌کند که با تاثیر مستقیم بر فرآیندهای ناخودآگاه و ارائه تلقینات درمانی مناسب به اصلاح ساختار روانی بیمار بپردازد و یا زمینه‌ای برای یک اجرای یک روش درمانی پزشکی مثل جراحی و … فراهم سازد.

هیپنوتیزم و روان درمانی

هییپنوتیزم فرآیندی مفید در روان درمانی است. در سالهای اخیر با توجه به رویکرد همه جانبه در درمان بیماریها و استفاده بالینی از هیپنوتیزم در برخی اختلالات روانپزشکی این تکنیک به عنوان یک روش مهم کمک کننده در درمان مورد توجه قرار گرفته است. اما در صورتی که درمانگر از چگونگی ایجاد رابطه درمانی در فرآیند هیپنوتیزم آگاهی کافی نداشته باشد هرگز نباید از این روش در درمان بیمار خود استفاده نماید.

درمان کمبود اعتماد به نفس و عقده حقارت، زود رنجی، در مکان بی‌ خوابی و بد خوابی، ایجاد نشاط و شادابی، تقویت حافظه و قدرت تمرکز فکر و … با هیپنوتیزم امکان پذیر است هیپنوتیزم در نفس خود همراه با تن آرامی و احساس آرامش است، بنابراین در مقابل اضطراب یا در حالت آرامش احساس می‌کند حتی می‌تواند ایجاد نماید، چنین آموختنی موجب افزایش اعتماد به نفس بیمار می‌شود به نحوی که در موقعیتهای اضطراب آفرین قادر می‌شود واکنشهای کنترل شده‌ای از خود نشان می‌دهد.

افرادی که ترسهای مختلف دارند مثل اضطراب امتحان ، وسواس ، ترس از بلندی ، ترس از تاریکی ، ترس از حیوانات و … می‌تواند با استفاده از تلقینات خاصی که در طی جریان هیپنوتیزم به آنها داده می‌شود، درمان شوند. همچنین برای ترک سیگار ، تغییر عادات غلط چون پرخوری می‌توان از این روش استفاده کرد.

در استفاده بالینی از هیپنوتیزم در برخی اختلالات روانپزشکی این تکنیک به عنوان یک روش مهم در درمان مورد استفاده قرار می گیرد.

هیپنوتیزم در درمان های پزشکی

علم هیپنوتیزم با تاثیر بر ذهن و روان انسان می‌‌تواند کاربردهای مختلفی در پزشکی و درمان بیماریها داشته باشد استفاده از هیپنوتیزم در کاهش و از بین بردن درد ، کاربرد هیپنوتیزم در دندانپزشکی ، بیهوشی و بی حسی در بیماران و کودکانی که امکان استفاده از روشهای دیگر نیست رواج دارد. علم هیپنوتیزم از راهکارهای مورد استفاده در پزشکی است و هیچگاه جایگزین درمانهای دیگر نخواهد بود.

مطالعات نشان داده است استفاده از هیپنوتیزم برای درمان تب یونجه نیز کاربرد دارد. نتیایج این مطالعات نشان داده است که هیپنوتیزم به کاهش برخی عوارض از جمله آبریزش بینی می‌شود. روند این کاهش با تغییر جریان خون اتفاق می‌افتد. همچنین از هیپنوتیزم برای درمان پیشگیری از سردردهای مزمن میگرن و سردردهای عصبی ، زایمان بدون درد ، درمان بیماریهای روان تنی مثل زخم معده ، آسم ، فشار خون ، التیام بیماریهای پوستی ، کاهش عوارض شیمی درمانی ، کنترل خونریزی در جراحیها و در امور روانپزشکی کاربرد دارد. هیپنوتیزم همچنین به بهبود سیستم ایمنی بدن کمک می کند.

هیپنوتراپیست کیست؟

هیپنوتراپیست فردی است که از روش هیپنوتیزم برای درمان بیماریها استفاده می‌کند. اما باید توجه داشت هیپنوتراپی یا درمان با هیپنوتیزم زمانی مطمئن خواهد بود که توسط سازمانهای معتبر و افراد متخصص انجام بگیرد. این افراد متخصصین علوم پزشکی ، روانشناسان ، روانپزشکان را در بر می‌گیرد. و همچنین افرادی که از منابع و سازمانهای معتبر آموزش لازم را دیده و دارای گواهی تخصص در هیپنوتراپی هستند.

روان درمانی و هیپنوتیزم در اختلالات روان پزشکی چه کاربردی دارد؟

روان درمانی با هیپنوتیزم با اثری که در کاهش تنش و اضطراب دارد. بستر مناسبی را برای تأثیر بخشی سایر روش های درمانی در اختلالات مختلف روان پزشکی فراهم می کند. در اوایل در محافل پزشکی از هیپنوتیزم تنها به عنوان شیوه ای تلقینی استفاده می شد. یکی از جنبه هایی که در انتهای قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توجه پزشکان را به خود جلب کرد.

در طول تاریخ، بیماران مختلف معانی و اختلافات متعددی از سمپتوم‌های خود تجربه کرده‌اند. یکی از این اختلافات با نام “هیستریا” شناخته می‌شد. این عبارت از واژه یونانی “هیستریوم” به معنی رحم گرفتگی گرفته شده بود. از زمانهای باستان مصر و یونان، پزشکان تصور می‌کردند که برخی اختلافات و ناراحتی‌ها مختص زنان بوده و به علت عواملی مانند رحم گردش در بدن یا تغییرات در بخارات و ترشحات رحم ایجاد می‌شود. این بیماران تحت عنوان “هیستریا” معرفی می‌شدند.

تا زمانی که نوروشناس فرانسوی به نام جان مارتین شارکو در قرن نوزدهم، از روان درمانی با هیپنوتیزم برای درمان بیماران هیستریایی استفاده کرد. شارکو با تلقین هیپنوتیزمی توانست علائم بیماران هیستریایی را تسکین دهد. این اثرات هیپنوتیزم به طور عام به مدت معینی به میزان خوبی در طولانی مدت اثر داشت. تحقیقات و کارهای جان مارتین شارکو برای درک هیستریا و همچنین به افشای تأثیرات تلقین هیپنوتیزم در مبتلایان به این بیماری نقش مهمی داشت. از آنجا که تلقین هیپنوتیزم به عنوان ابزار درمانی برای اولین بار توسط شارکو مورد استفاده قرار گرفت، محدودیت‌ها و نقدها را نیز به همراه داشت.

روان درمانی و هیپنوتیزم با اثری که در کاهش تنش و اضطراب دارد.

در نهایت، بروئر و فروید، دو پزشک و روانشناس نام‌ آشنا، به طور متفاوت با تلقین هیپنوتیزم در درمان هیستریا روی آوردند. این انتقادها و امتحانات نتیجه داده و در نهایت به تأسیس مکتب روان‌کاوی و تغییر نگرش به هیستریا و اختلال تبدیلی منجر شد. از آن پس، هیستریا به عنوان اختلال تبدیلی شناخته می‌شود و تحقیقات دقیق‌تری در زمینه روان‌پزشکی آغاز شد.

از منظر شارکو، روان درمانی با هیپنوتیزم نشانه ای از وجود آسیب‌ پذیری خاصی در مغز فرد بود که او را به ابتلا به هیستریا تمایلی داشت. او به هیپنوتیزم به عنوان یک پدیده مرضی نگاه می‌کرد. این دیدگاه امروزه رد شده است. اما کارهای شارکو به عنوان اولین نفری که راهی برای درمان بیماران هیستریا باز کرد، اهمیت دارد.

او همچنین ایده‌ی رایج بودن هیستریا مختص زنان را رد کرد. این کارها اهمیت زیادی دارند، زیرا روان درمانی با هیپنوتیزم به درمان هیستریا کمک کرد و این امر به افراد کمک کرد که هیستریا را از بیماری‌های دیگر تشخیص دهند. زیگموند فروید نیز به عنوان یک پزشک مورد تأثیر شارکو بود و این تأثیر او را به پاریس کشاند. او همراه با دوست و همکارش، ژوزف بروئر، به درمان بیماران مبتلا به هیستریا پرداخت. این درمان‌ها به تأسیس مکتب روانکاوی که نظریه‌های اساسی فروید و بروئر را جلب کرد، منجر شد.

بروئر و فروید از هیپنوتیزم به شیوه‌ای متفاوت از شارکو استفاده کردند و به جستجوی راهی برای درمان هیستریا بدون عود علائم پس از مدتی پرداختند. این جستجو منجر به انتشار کتاب “مطالعاتی درباره هیستریا” در سال 1895 شد که از آن به عنوان اختلال تبدیلی به جای هیستریا استفاده شد. این کتاب به عنوان منشور مکتب روانکاوی در تاریخ نقش آفرینی کرد.

این کتاب در واقع مانیفست مکتب روان کاوی بود که برای بار نخست دیدگاه های اساسی فروید و بروئر در آن مطرح شد. آن ها برای درمان « هیستریا» هیپنوتیزم را در مسیری متفاوت از شارکو و درمانگران قبل تر از وی به کار گرفتند. و این امری است که به عنوان نقطه ی عطفی در تاریخ هیپنوتیزم تلقی می شود . در ابتدا بروئر و فروید همان راهی را که شارکو در پیش گرفته بود دنبال کردند اما آن ها نیز با عود علایم پس از مدتی مواجه شدند. یکی از بیماران بروئر که در کتاب مشترک شان به عنوان مورد اول معرفی شد: خانمی به نام « برتا پاپنهایم» بود که در کتاب از وی با نام مستعار « آنا او» یاد شد، این بیمار از علایم متعدد هیستریا از قبیل:

فلجی دست، مشکل بلع، مشکل در گفتار، حالت تهوع و فراموشی در رنج بود. بروئر به کمک تلقین هیپنوتیزمی سعی در از بین بردن علایم کرد. اما همان گونه که گفته شد: علایم جدیدی پس از مدتی ظاهر می شد که درمانگر را به چالش می کشید. در یکی از جلسات درمانی که بروئر سعی در حل مشکل بلع بیمار داشت، تحت تأثیر روان درمانی با هیپنوتیزم خاطره ای به یاد بیمار آمد.

و آن این بود که: چند روز قبل مستخدم خانه در لیوانی که بیمار هر روز از آن آب می نوشید به سگ خانه آب داده است، با یادآوری این خاطره مشکل بیمار حل شد. این اتفاق جرقه ای در ذهن بروئر ایجاد کرد و با خود فکر کرد که شاید بتوان از هیپنوتیزم در مسیری متفاوت استفاده کرد و آن کمک به بیماری در جهت یادآوری خاطرات سرکوب شده بود.

خاطراتی که در حال عادی از حوزه ی ذهن آگاه بیرون رانده شده است در اثر هیپنوتیزم قابلیت ورود به هشیاری پیدا می کند. این شیوه توسط بروئر و فروید در بیماران دیگر نیز دنبال شد و منجر به صورت بندی دیدگاهی شد که می توان آن را به شکل زیر خلاصه کرد:

1) خاطرات مرتبط با یک رویداد دردناک از حوزه ی آگاهی رانده می شود اما هم چنان اثر خود بر رفتار فرد را حفظ می کند.

2) علایم اختلال تبدیلی، رابطه ی نمادین با رویدادی که موجب آن شده دارد ( همانند مشکل بلع خانم « آنا او»).

3) در صورتی که به بیمار یاری شود تا خاطره ای سرکوب شده را به یاد آورد و ارتباط آن با مشکل بدنی خود را درک کند و به بصیرت و بینش دست یابد، بهبود پیدا می کند.

بنابراین از آن پس روان درمانی با هیپنوتیزم کاربرد نوینی در روان پزشکی پیدا کرد. که به درمان بنیادی تر و ریشه ای تر هیستریا یاری رساند، اما فروید به این روش با بدبینی می نگریست. از دید وی فرایند روان کاوی تجربه ای فعالانه بود که نیاز به مشارکت آگاهانه بیمار و درمانگر در جهت شناخت مشکل بیمار داشت. در روش هیپنوتیزمی بیمار در وضعیتی منفعل قرار می گیرد و حالتی فرادستانه و قدرتمندانه به درمانگر می دهد.

درمان روانکاوی از طریق هیپنوتیزم:

تجزیه و تحلیل این احساسات و یافتن ریشه ی حقیقی آن ها تحقق پیدا می کند. از دید فروید هیپنوتیزم روشی است که به یادآوری خاطرات سرکوب شده یاری می رساند. اما از آن جا که حالتی ناگهانی و طوفانی دارد همانند کوه آتشفشانی عمل می کند که می تواند خساراتی نیز به دنبال داشته باشد و اداره و هدایت کردن احساسات به سطح آمده را دشوار کند.

اما در روش تداعی آزاد که در آن بیمار هشیار است از وی خواسته می شود در حالی که بر روی کاناپه دراز کشیده است بی آن که محدودیتی در بیان گفتار خود اعمال کند هر آن چه را به ذهنش می رسد بیان کند. این موجب به سطح آمدن آرام تر احساسات می شود. و حالت انفعالی هیپنوتیزم را ندارد.

دیدگاه منفی فروید نسبت به هیپنوتیزم و کنار گذاشته شدن آن از سوی وی موجب شد که برای سال ها این روش از محافل دانشگاهی کنار گذاشته شود و راه برای دخالت روان شناسی عوامانه و غیرعلمی باز شود. هیپنوتیزم در حال حاضر جایگاه شناخته شده و تثبیت شده ای در روان پزشکی امروز دارد و در عین حال که برداشت های اغراق آمیز درباره ی آن کنار گذاشته شده است به عنوان روشی کمکی می تواند در اختلال تبدیلی و سایر بیماری های روان پزشکی استفاده شود.

گذشت بیش از یک قرن از صورت بندی فرضیات روان کاوی و تجارب بی شمار روان کاوی در شناخت فرایند انتقال، درمانگران را به سوی استفاده ای معقول و علمی از روان درمانی با هیپنوتیزم سوق داده است به شکلی که قادر شوند از عوارض ناخواسته ی آن جلوگیری کنند.

امروزه در روان کاوی از هیپنوتیزم به طور عمده برای تسهیل آزاد سازی عناصر ناخودآگاه و تسریع فرایند انتقال به شکلی هدایت شده استفاده می شود. روند درمانی تفاوتی با روان کاوی بدون استفاده از هیپنوتیزم ندارد.

هیپنوتیزم و روان درمانی

بیماری های روان پزشکی که روان درمانی با هیپنوتیزم می تواند در آن ها به فرایند درمان کمک کند عبارتند از:

– درمان اختلال تبدیلی با روان درمانی و هیپنوتیزم: کمک به یادآوری خاطرات، از بین بردن علایم بیمار و تشخیص افتراقی آن از بیماری های فیزیکی.

– درمان فراموشی روان زاد با روان درمانی و هیپنوتیزم: کمک به بازآفرینی خاطرات .

– درمان اختلال چند شخصیتی با روان درمانی و هیپنوتیزم: کمک به بیمار در جهت شناخت شخصیت های گوناگون، یادآوری خاطرات دردناک سرکوب شده و بازگرداندن انسجام شخصیتی به وی.

– درمان اختلال استرس پس از ضربه با روان درمانی و هیپنوتیزم: کمک به یادآوری خاطرات و کنار آمدن بیمار با تجربه ی دردناک.

– درمان اعتیاد به مواد مخدر با روان درمانی و هیپنوتیزم: کمک به کنار گذاشته شدن مصرف ماده ی مخدر در بیماران معتاد.

– درمان اختلالات یادگیری با روان درمانی و هیپنوتیزم: بالا بردن تمرکز و کاهش تنش و اضطراب.

– درمان ترس های مرضی و وسواس: به وسیله ی هیپنوتیزم تصاویر ذهنی که حالتی ترساننده و یا ناراحت کننده را برای بیمار ایجاد می کند به شکلی هدایت می کنیم که در اثر مواجهه ی تدریجی با این تصاویر حساسیت زدایی رخ دهد.

بیماری های روان پزشکی که روان درمانی با هیپنوتیزم می تواند در آن ها به فرایند درمان کمک کند

کاربرد هیپنوتیزم درمانی در زندانیان

طبق یکی از گزارش های خبری که موسسه ملی کاربرد هیپنوتیزم درمانی منتشر کرده است، روان درمانی و هیپنوتیزم در زندانیان معطوف به کارهای موفقی است که در گروه های هیپنوتیزم کننده همگام با برنامه‌های مدیریت  فشار روحی انجام می‌شود. سیستم زندان ایالتی هاوایی تمایل فرد به ارتکاب مجدد جرم  را در نتیجه پدید آمدن رفتاری اعتیادآور می‌داند. چون وقتی که شخصی با زندگی داخل زندان خو بگیرد، دیگر جدا شدن از آن حال و هوا برایش مشکل است و بنابراین، تبهکاران به ارتکاب مجدد اعمال خود تشویق می‌شوند.

ترشح ماده اندورفین و انواع مواد هیجان زای دیگر حین ارتکاب جرم نیز روی می‌دهند.  علاوه بر جلسات درمان که داخل این تاسیسات برگزار می‌شوند، وقتی زندانیان از  زندان ایالتی هاوایی آزاد می‌شوند، تحت جلسات هیپنوتیزم درمانی رایگان قرار می‌گیرند … مقامات رسمی زندان برنامه‌هایی را بررسی می‌‌کنند که برای زندانیانی تهیه شده‌اند که می‌خواهند خود را با محیط آزاد بیرون از زندان وفق دهند.

هر شخص سه ساعت در معرض هیپنوتیزم درمانی قرار می‌گیرد که برای دستیابی به موفقیت و کسب عزت نفس آنها به هیپنوتیزم درمانی روی خود اقدام می‌کنند. یکی از مجرمان که دوباره مرتکب جنایت شده بود، درباره کمکی که روان درمانی با هیپنوتیزم به او کرده بود، چنین می‌گفت:

این نوعروان درمانی و هیپنوتیزم، ذهن من را برای ایجاد تحول مثبت در زندگی باز کرده است. حالا تحولات جدید زندگی را می‌پذیرم. درباره هر نکته آموزنده‌ای کنجکاوی می‌کنم. دوست دارم اثری از خود بر جای بگذارم. دیگر نمی‌خواهم پشت میله‌های زندان باشم. سیستم مدیریت زندان قصد دارد که هیپنوتیزم درمانی را به فهرست برنامه‌های مداوای معتادان اضافه کند. این تصمیم می‌تواند همچون چراغ راهنمایی برای سیستم های پلیسی در ایالت های دیگر باشد و به سایر نقاط دنیا نیز سرایت کند.