دکتر آرام : روانشناس بالینی و سلامت عضو انجمن روانشناسان آمریکا ، مترجم مولف ، محقق علوم متافيزيك، فرا روانشناسي ، مغناطیس درمانی ، مخترع و مبتکر تکنیک های ویژه تجسم خلاق

0 تا 100 مزاج شناسی در طب سنتی

0 تا 100 مزاج شناسی در طب سنتی

مزاج شناسی یکی از علومی است که از دیر زمان مورد توجه عام و خاص بوده است، همه ی انسان ها صرف نظر از میزان سواد و رشته تحصیلی و گرایش اجتماعی نسبت به مفاهیم مزاج شناسی واقف بوده و هر کدام به تناسب میزان فهمی که از آن داشتند در تمامی شئون زندگی از این علم بهره می بردند.

مزاج شناسی تمامی کارشناسان رشته های مختلف علوم اجتماعی، صنعتی، معماری و کشاورزی، طب و نجوم و تعلیم و تربیت و علوم سیاسی نیز به طور کامل از این علم در موضوعات مورد بحث خود استفاده می کردند و ساختار نظام علمی خود را بر مبنای مزاج شناسی استوار می ساختند.

مزاج شناسی اگر هر انسانی بر طبق طبع و مزاج شناسی خویش غذا میل کند، کم تر بیماری به سراغ او خواهد آمد. شناخت طبع بر هر فردی لازم و ضروری است و از طریق آن، می توان بسیاری از مشکلات که معمولاً برای انسان پیش می آید پیشگیری کرد.

 

مزاج شناسی و انواع مزاج ها

فهرست مطالب مقاله

مزاج شناسی براساس طبیعیات قدیم، جهان نظام طبیعت بر پایه چهار عنصر اصلی آفریده شده است که عبارتند از:

  • آتش
  • هوا
  • آب
  • خاک.
این چهار عنصر در بدن انسان به چهار خلط (اخلاط اربعه):
  • صفرا
  • دم
  • بلغم
  •  سودا

تبدیل می‌شوند و هر یک تاثیرات خاصی در بدن انسان ایجاد می‌کند. مزاج شناسی

مزاج شناسی در طب سنتی

در طب سنتی مزاج انسان را به نه دسته طبقه بندی می کنند.

بر اساس طب سنتی 9 نوع مزاج کلی و مزاج شناسی وجود دارد:

  1. مزاج معتدل
  2. مزاج سرد
  3. مزاج گرم
  4. مزاج تر
  5. مزاج خشک
  6. مزاج گرم و تر
  7. مزاج گرم و خشک
  8. مزاج سرد و تر
  9. مزاج سرد و خشک

علائم مزاج گرم و تر (دموی)

مزاج شناسی افراد با این مزاج پوست نرم، مرطوب و گرمی دارند، منافذ پوستی درشتی دارند که از علایم منافذ درشت خوب عرق کردن است. رگ های دست آشکار و برجسته است، رنگ پوست گندم‌گون یا گلگون است رنگ چشم (سفیدی) با گرایش قرمز است، رنگ مردمک میشی تیره و سیاه است. مزاج شناسی

موی سر درشت و قابل انعطاف و دارای پیچ درشت است، رنگ مو نیز سیاه خرمایی تیره و روشن و معمولاً پر مو هستند. مزه دهان،‌ شیرینی صبحگاهی است، دهانشان کم رطوبت است و کم تشنه می‌شوند.

اشتهای زیاد و خوراک خوبی دارند، (مزاج شناسی) توان هضم غذا بسیار بالاست نفخ معده ندارند، یبوست ندارند، گرایش به شیرینی کم دارند و گرایش به شوری هم بسیار اندک است. گرایش به ترشی کم دارند. بوی بد دهان ندارند، بوی بد مدفوع ندارند، قار و قور شکم ندارند تمایل به سردی‌ها ندارند ولی تمایل به گرمی‌ها اندکی دارند.

افراد دموی باید غذاهای خنک و سردی مثل آش انار، آش آلو، آب زرشک خیار، مرکبات و ماست و… مصرف کننده تا حرارت بدن تعدیل شود. مزاج شناسی

اگر فرد دموی همراه با غذای گرم مثل شیرینی‌جات از مواد و اغذیه سرد استفاده نکند(مزاج شناسی) دچار جوش و خارش بدن، گر گرفتگی، بیقراری، کهیر، سوزش ادرار، سوزش سر دل، و آفت دهان خواهد شد.

علائم مزاج گرم و خشک (صفراوی) مزاج شناسی

افراد با این مزاج و مزاج شناسی دارای پوستی خشک و بدون رطوبت، دارای منافذ پوستی درشت، رگهای دست گاهی آشکار و گاهی پنهان هستند، رنگ پوست گرایش به زردی دارد، سفیدی چشم سفید با گرایش زرد است، مردمک چشم میشی روشن است، موی سر، خشک و ضخیم و برجسته است، رنگ مو، سیاه و خرمایی است و صفراوی‌ها غالباً کم‌مو هستند. مزاج شناسی

مزه دهان تلخ صبحگاهی است، غالباً دهان خشک و تشنه است، افراد صفراوی کم اشتها هستند، توان هضم غذا بالاست، نفخ معده ندارند، یبوست ندارند، گرایش به شیرینی و شوری هم ندارند. مزاج شناسی

افراد صفراوی غالباً گرایش به ترشی دارند، بوی بد دهان ندارند، بوی بد مدفوع ندارند، قار و قور شکم ندارند، تمایل به سردی‌ها دارند و از گرمی‌ها گریزانند.

افراد صفراوی غالباً در اثر حجامت تعدیل مزاج یافته و رنگ و رویی به مراتب روشن‌تر از قبل خواهند داشت، (مزاج شناسی) اشتهای آنان با حجامت افزایش می‌یابد و در صورت تکرار حجامت فربه و چاق خواهند شد.

مزاج شناسی در طب سنتی

هر شخصی با توجه به مزاج خاص خود فرم خاص بدنی و علائم خاص خود را دار می باشد.

علائم مزاج سرد و تر (بلغمی) مزاج شناسی

افراد با این مزاج و مزاج شناسی دارای پوستی نرم و مرطوب، غالباً سرد، با منافذ ریز ( تعرق کم ) و رگ های پنهان هستند، رنگ پوست سفید، سفیدی چشم، سفید بی حال، مردمک آبی و روشن دارای موهای نرم و نازک و لخت با رنگ زرد، بور و خرمایی روشن و سفید و غالباً افراد بلغمی بی مو هستند. مزاج شناسی

دهانی بی مزه، مرطوب و پر آب دارند ، اشتهای زیاد و خوراک فراوان دارند ، توان هضم غذا در آنان کم است، ( مزاج شناسی) معده نفاخی دارند، گاهی یبوست دارند و گرایش به شیرینی و شوری دارند به میزان زیاد.

گرایش به ترشی و بوی بد دهان ندارند، بوی بد مدفوع ندارند، قار و قور شکم دارند، تمایل به سردی‌ها ندارند و در عوض تمایل به گرمی‌ها به شدت در آنان وجود دارد.

اگر بلغمی در سر اضافه شد بلاهت و حماقت ایجاد می‌کند که در اثر افزایش سردی در سر است، تمام داروهای افزایش حافظه گرم هستند ، اوج سردی در مغز آلزایمر پدید می آورد. ( البته سرد و خشک ). مزاج شناسی

افراد بلغمی نباید سردی‌جات را به تنهایی میل کنند ( همراه با گرمی میل شود). روغن نباتی، کره گیاهی، نوشابه، برنج، گوشت گاو، سوسیس و کالباس و فرآورده‌های این چنینی بلغم زا هستند (مزاج شناسی) و همه افراد به خصوص بلغمی‌ها باید از این گونه مواد باید پرهیز کنند.

علائم مزاج سرد و خشک (سوداوی) مزاج شناسی

افراد با این مزاج و مزاج شناسی پوست خشک و بدون رطوبت و دارای منافذ متوسط، رگ های دست پنهان هستند، رنگ پوست تیره است، رنگ چشم (سفیدی) سفید تیره است. رنگ مردمک میشی و قهوه‌ای است.

موی سر، خشک و ضخیم یا مجعد است، رنگ مو، سیاه مات و جوگندمی است و فرد سوداوی معمولاً کم مو است مزه دهان صبحگاهان شور مزه است و دهان، خشک و کم آب است، اشتها زیاد، ولی خوراک کم است، توان هضم غذا بسیار کم است، نفخ معده فراوان دارند، یبوست دارند، گرایش به شوری و شیرینی دارند، گرایش به ترشی ندارند، بوی بد دهان ندارند، بوی بد مدفوع، ندارند، قار و قور شکم دارند، تمایل به سردی‌ها ندارند و تمایل به گرمی‌ها دارند. مزاج شناسی

سودا چون سرد و خشک است افراد سوداوی باید از غذاهای سرد و خشک پرهیز کنند و در عوض از غذاهای گرم و تر مثل عسل استفاده نمایند.

غذاهای سرد و خشک مثل برنج که بدن را با افت رطوبت مواجه می‌کند، مهم ترین عامل یبوست است (به خاطر دفع رطوبت). (مزاج شناسی) در کتاب های طبی قدیمی چنین آمده است: «اگر طبیب بتواند شخص سوداوی مزاج را راضی کند هنر کرده است!»

سایر مزاج‌ها و مزاج شناسی

علائم سایر مزاج‌ها و مزاج شناسی ترکیبی از علائم بالاست. مثلا علائم مزاج سرد برآیندی از علائم مزاج «سرد و خشک» و مزاج «سرد و تر» است.

مزاج شناسی در دنیای امروز

چهار مزاج سرد و تر ، سرد وخشک، گرم و خشک و گرم و تر

مزاج و مزاج شناسی شما از چه نوعی است؟

مزاج شناسی صفراوی، سوداوی، دموی یا بلغمی. شاید وقتی این اسم‌ها را می‌خوانید با خود بگویید که مزاج و مزاج شناسی افراد دارای دو خصوصیت گرم و سرد است و چه ارتباطی به صفرا، سودا، خون و بلغم دارد.

اما باید بدانید نام‌های گفته شده اخلاط چهارگانه بدن ما هستند که اگر تعادل آنها برهم خورد علائمی چون سنگینی، غلظت خون و افزایش حرارت بدن بروز کرده و فرد را دچار کسالت، سستی، خواب‌آلودگی، سردرد و کند‌ذهنی می‌کند. مزاج شناسی- این اخلاط خصوصیات سرد و گرم داشته و در بدن جایگاه مشخصی دارند. سودا در طحال، صفرا در کیسه صفراوی، خون در کبد و بلغم در لنف‌های سراسر بدن جای گرفته‌اند.

خوب است بدانید مزاج شناسی و مزاج صفراوی خصوصیت آتش دارد و گرم و خشک است. مزاج دموی (خون) ماهیت هوا دارد و گرم و تر است. مزاج بلغمی خصوصیت آب دارد و سرد و تر و مزاج سوداوی ماهیت خاک دارد و سرد و خشک است. اگر در افراد دو مزاج بلغمی و سوداوی غالب باشد طبع بدن سرد و اگر دو مزاج دموی و صفراوی غالب باشد طبع بدن گرم است.

مزاج شناسی گرم یا سرد مزاج؟

قبل از پاسخ به این پرسش لازم است بدانید مزاج شناسی و پایه اصلی طب سنتی برخلاف طب مدرن امروزی بر اساس شناخت نوع مزاج و طبیعت انسان بوده و برهمین اصل خوراکی‌هایی تجویز می‌شود که بتواند مزاج شناسی و مزاج را متعادل و علائم بیماری را التیام بخشد.

البته این را هم بدانید در به‌کارگیری طب سنتی و مزاج شناسی نباید افراط و تفریط کرد، چرا که در هر صورت بشر برای درمان بیماری‌های حاد و سخت نیاز به طب مدرن و داروهای شیمیایی و جدید آن دارد، اما تحقیقات نشان داده است طب سنتی در مقایسه با طب امروزی اثرگذاری بیشتری در التیام و درمان بیماری‌های مزمن، ویروسی و اختلالات گوارشی دارد. مزاج شناسی

بر اساس چه خصوصیاتی از مزاج شناسی ماهیت مزاجی‌مان را بشناسیم؟

بیشتر کسانی که رنگ پوستشان سفید است سرد مزاج هستند.مزاج شناسی- در سرمای زمستان براحتی گرم نمی‌شوند. خواب را به فعالیت روزانه ترجیح می‌دهند. بیشتر آنها کم‌حوصله و بی‌حال بوده و از کمبود انرژی رنج می‌برند. درونگرا بوده و در محاورات احساسات خود را بروز نمی‌دهند و کمتر عصبی می‌شوند و بیشتر عصبانی می‌کنند‌! نبض آنها آرام می‌زند و عروق خونی‌شان باریک است. مستعد ابتلا به پارکینسون، MS، سوزش و نفخ معده، سرگیجه، تهوع و سردرد هستند. مزاج شناسی

اما افراد گرم مزاج، پرانرژی، چالاک، زرنگ و زودفهم هستند. مزاج شناسی -رنگ پوست آنها اغلب سرخ و تیره است و رگ‌هایشان نمایان. برونگرا بوده و در محاورات سرعت در سخن گفتن و پیوستگی گفتار دارند و سریع احساساتشان را بروز می‌دهند. گرمای تابستان برایشان زجرآور است و عطش زیادی دارند. این افراد به دلیل ضربان‌ قوی قلب، اندام‌های پرخون، محرک و فعالی دارند.

غذای دو مزاج گرم و سرد در مزاج شناسی

با خوردن غذاهای مفید و یا دوری کردن از غذا های مضر می توان مزاج را تعدیل نمود

غذای دو مزاج گرم و سرد

بدن هر کسی با دریافت یکسری غذاها واکنش مخصوصی را از خود نشان می‌دهد. مثلا شنیده‌اید که می‌گویند فلان شخص با خوردن یک خیار سردی‌اش می‌کند و دیگری با مصرف یک مویز گرمی‌اش می‌کند. مزاج شناسی – این همان ارتباط میان نوع غذاها با ماهیت مزاج ماست که اگر رعایت نشود اثرات ناگوار گرمی و سردی در غالب علائم بیماری بروز می‌کند.

به همین دلیل هم سالخوردگان گرم و سرد چشیده روزگار ما همیشه به رعایت توازن میان انواع خوراکی‌ها توجه کرده‌اند و از قدیم غذاها و نوشیدنی‌هایی چون دوغ با کاکوتی، باقلا با گلپر، آبگوشت با آویشن، ماهی با گردو و فلفل، برنج با زیره، پنیر با گردو، گوشت با سماق، ماست با نعناع، کاهو با سکنجبین یا کله پاچه با دارچین را با یکدیگر مناسب می‌دانسته‌اند. مزاج شناسی

اما در مزاج شناسی کدام غذاها گرم و کدام‌یک سرد است؟

به گفته متخصصان طب سنتی و مزاج شناسی گوشت گوسفند، شتر، بوقلمون، مرغابی، انواع شیرینی‌ها، کشمش، خرما، عسل، ارده، انجیر، انگور، موز، خرمالو، خربزه، گردو، نمک، روغن، هل، تخم‌مرغ، نان گندم، اغلب ادویه‌جات و غذاهای فرآوری شده همچون سوسیس و کالباس طبع گرمی دارند، اما از غذاهای سرد می‌توان به گوشت گاو، گوساله، مرغ، ماهی، برنج، ماست، خیار، هندوانه، جو، ماش، باقلا، ذرت، زرشک، انواع لبنیات، کدو، ریواس، قارچ، تمبرهندی، گوجه‌سبز، چغاله بادام، گیلاس، کاهو، آلو، انار، سرکه و آب یخ اشاره کرد.

این را هم بدانید زیاده‌روی در مصرف غذاهای گرم موجب تب، یبوست، جوش، بوی تند ادرار، پرفشاری خون، آشفتگی، بی‌قراری، عطش و سرگیجه می‌شود که با مصرف غذاهای سرد می‌توان اثرات آن را تعدیل کرد،(مزاج شناسی) اما مصرف زیاد غذاهای سرد هم باعث دل درد، نفخ، اسهال، گرفتگی عضلات، سستی و ضعف، تکرر ادرار، روماتیسم، دست و پای سرد و ترشح زیاد بزاق می‌شود.

غذاهای مناسب مزاج‌های چهارگانه و مزاج شناسی

اما پرسش اصلی آن‌که متخصصان مزاج شناسی چه رژیمی را برای مزاج‌های چهارگانه مناسب دانسته‌اند؟

مزاج شناسی و مزاج صفراوی‌ها

مزاج صفراوی‌ها گرم و خشک است و افراد با این مزاج پوست خشک، موهایی مجعد و رنگ زردی دارند. یبوست، ادرار تیره، کم‌اشتهایی، عطش، تلخ‌شدن دهان، سردرد، سرگیجه و دیدن خواب‌های ترسناک از نشانه‌های مزاج صفراوی است. غذاهای چرب و سنگین صفرا را زیاد کرده و مصرف غذاهای سرد توصیه می‌شود.

مزاج شناسی و مزاج دموی‌ها گرم و تر

مزاج دموی‌ها گرم و تر است و تعادل آن به ترکیبات شیمیایی موجود در خون مربوط می‌شود. افراد با این مزاج پوست مرطوب با منافذ باز دارند و پرمو و پراشتها هستند. افزایش این مزاج`موجب سنگینی، شیرین شدن دهان، قرمزی زبان و سرخی پوست می‌شود. پرخوری بر حالت دموی مزاج می‌افزاید و استفاده از غذاهای سرد، میانه‌روی در خوردن و نوشیدن زیاد آب رقیقی خون را زیاد و از حرارت بدن می‌کاهد.

مزاج شناسی و مزاج سوداوی‌ها

مزاج سوداوی‌ها سرد و خشک و سنگین‌ترین مزاج است. پوست این افراد خشک و تیره و مزه دهانشان شور یا ترش است. زیادی این مزاج فرد را دلتنگ، بی‌حوصله و افسرده می‌کند و اگر به تعادل نرسد اختلالات روحی ظاهر می‌شود. غذاهای مانده، بیات، نمک‌سود و دودی، سودا را زیاد می‌کند و خوردن یخ و مصرف غذاهای فرآوری و سرخ شده برای این افراد مضر بوده، اما غذاهای گرم توصیه می‌شود.

مزاج شناسی و مزاج بلغمی‌ها

مزاج بلغمی‌ها سرد و تر است. پوست این افراد سرد و نرم بوده و موها صاف و کم‌پشت و ریزش و پیدایش موی سفید پیش از موعد در آنها شایع است. غذاهای سردی بخش همچون لبنیات، ترشی و سرکه بلغم را زیاد می‌کند و بهترین غذا برای این مزاج غذاهای گرم است.

مزاج شناسی مزاج گرم و تر

شاید شما هم افراد زیادی را بشناسید که بسیار خوش مشرب و بذله گویند. این افراد دموی مزاج هستند، افرادی با روابط عمومی بالا طوری که خیلی زود با اطرافیان ارتباط برقرار می کنند و در جمع به شوخی و بذله گویی می پردازند و به اصطلاح این افراد را به عنوان «خونگرم» می شناسیم.

دموی مزاج ها به طور معمول آرام هستند و دیر عصبانی می شوند. اما زمانی هم که عصبانی شوند ناراحتیشان شدید است و به سختی آرام می شوند، به هنگام عصبانیت به اصطلاح خون جلوی چشمشان را می گیرد.

ممکن است این افراد هنگام عصبانیت دست به کارهای خطرناک بزنند و حتی در یک حادثه اقدام به قتل کنند، بنابراین باید مراقب بود که از آرامش و صبوری این افراد سوءاستفاده نشود.

دموی مزاج ها استعداد شعر و موسیقی خوبی دارند و باید مراقب باشند که این علاقه و استعداد باعث گرایش های انحرافی آنان نشود.

بهترین روش برای این افراد هنگام عصبانیت، حجامت است و مصرف غذاهای خنک که پیشتر برای افراد صفراوی برشمردیم، برای دموی  مزاج ها نیز مفید است. مزاج شناسی

خلق و خو در مزاج شناسی

خلق و خوی افراد اصولا با توجه به مزاج فرد تغییر می نماید.

آدمهای با مزاج (طبع) گرم و تر (مزاج شناسی)

الف – خصوصیات جسمی:

در مزاج شناسی این افراد سرخی و برافروختگی، قرمزی اسکلرا، تعریق فراوان (عرق گرم)، تنومند، چاقی و درشتی بدن، موهای پر پشت، این افراد نه تحمل گرمای زیاد دارند و نه تحمل سرمای زیاد، ولی در کل تحمل سرما برایشان راحت تر است. علاقه به شیرینی و ترشی دارند و تقریبا همه نوع غذا را می خورند. پوست بدن ایشان گرم، مرطوب و نرم است.

ب – از نظر بازتابهای روانی و رفتاری :

در مزاج شناسی این افراد علاقه به ادبیات و موسیقی، استعداد شاعری، علاقه به طبیعت، اهل عشق و محبت، بلند پرواز، دور اندیش، اهل خیر و معنویت، شجاع و جسور، خوش اخلاق و خوش رو دارای توان ریسک، اعتماد به نفس بالا، دارای استعداد شقاوت (آنی) سخاوتمند، تنوع طلب و بی علاقه بکار تکراری، بی نظم، بد حال در تابستان، دارای هوش و حافظه برتر، نوع دوست، سریع و چالاک، پرانرژی، معمولا پیشرو و رهبر گروه می باشند. بطور معمول انسان های آرامی هستند ولی سعی کنید از ظرفیت آن ها سو استفاده نکنید چرا که هنگام عصبانیت ممکن است رفتارهای مخاطره آمیز داشته باشند.

پ – از نظر سازگاری با غذاها:

در مزاج شناسی سازگار با غذاهای سرد و اندکی مایل به خشکی چون غوره، شاه توت، سنجد، تمر، گشنیز، نارنج، لیمو، پرتقال، نارنگی، گلابی، برنج

ج – علایم بیماری در اثر غلبه دم:

در مزاج شناسی مزه دهان شیرین می شود و سرخی رنگ بدن و زبان، قرمزی چشم، سنگینی سر، خالی شدن زیر پا، سستی وکاهلی اعضا، گر گرفتگی، حواس پرتی، خمیازه و چرت زدن، دهان دره، بروز برخی جوشها در بدن و گاهی خونریزی لثه ها و بینی کندی ذهن، درد گلو و پیشانی، آبریزش، ذاتالجنب، درداستخوان، گزگز پوست امتلا، هپاتیت، سردرد جلوی پیشانی، ورم طحال و دستگاه تناسلی، خواب رؤیا های سرخ و خونین.

علت :

پر خوری و خوردن بیش از حد ،خون را زیاد می کند. مزاج شناسی

د- پیشگیری از بروز غلبه خلط :

مزاج شناسی و درخوردن غذای طبع گرم و پیشگیری از بروز یبوست با خوردن سبزیجات تازه، و خوردن غذاهای سازگار با طبع فرد.

ذ- غذای مضر برای دموی مزاج ها :

پرخوری – بادنجان – غذای نشاسته ای – آب یخ – شیرینی – غذای ممنوعه. مزاج شناسی

درمان :

در مزاج شناسی ناشتا ( خاکشیر –بالهنگ – تخم ریحان – تخم مل – قدومه شیرازی – بالنگو- اسفرزه ) یکی از اینها را در آب بریزید ، حجمش زیاد می شود و بخورید .حرکات دودی روده را زیاد کرده و روده به راحتی کار می کند.

صفرا، مزاج گرم و خشک و مزاج شناسی

صفرا مزاج ها رفتارهای تند و تیزی دارند و در تمام اعمال و رفتار سرعت عمل بالایی نشان می دهند.(مزاج شناسی) این افراد حتی در سخن گفتن هم سرعت بالایی دارند و پیوسته صحبت می کنند.

از دیگر ویژگی های روحی، روانی افراد صفراوی مزاج (مزاج شناسی) این است که زود تصمیم می گیرند و خیلی زود تصمیم خود را به اجرا در می آورند. گاهی افزایش صفرا باعث می شود که فرد حرکتی انجام دهد یعنی به محض افزایش صفرا تکانشی دارد و سپس آرام می گیرد.

در این افراد عصبانیت آنی بسیار مشاهده می شود. (مزاج شناسی ) مشکل عمده صفراوی مزاج ها بیشتر در هوای گرم و تابستان بروز می کند و وقتی مشکلشان حادتر می شود که غذای گرم هم مصرف کرده باشند.

بنابراین توصیه می شود این قبیل اشخاص در هوای گرم تابستان و به خصوص هنگام ظهر کمتر در معرض آفتاب قرار بگیرند و توصیه بعدی ما این است که از مصرف خوراکی های گرم مانند خورشت فسنجان و غذاهای پرادویه پرهیز کنند

تا حرارت بدنشان افزایش نیابد زیرا افزایش حرارت بدن باعث افزایش حرارت کبد می شود و اگر فرد غذای گرم خورده باشد غذا در کبد تبدیل به صفرا می شود و افزایش صفرا به عصبانیت بیشتر فرد می انجامد، بنابراین بهتر است از خوراکی های خنک مانند آب دوغ، خیار، گوجه، کاهو، آبغوره، آبلیمو و شربت سکنجبین استفاده کرد.

نکته مهم دیگر برخورد با افراد صفراوی مزاج در هنگام عصبانیت است، به عنوان مثال با افرادی که در هوای گرم عصبانی و کلافه هستند نباید مقابله به مثل کرد و به راحتی می توان عصبانیت آنان را کنترل کرد. مزاج شناسی

بهتر است به این افراد کمی شربت خنک یا هندوانه خنک داد تا عصبانیت آنان فروکش کند. (مزاج شناسی) این قبیل افراد به طور معمول زود عصبانی می شوند و خیلی زود ناراحتی شان فروکش می کند بنابراین بهتر است اطرافیان کمی مراعات کنند.

مزاج شناسی صفرا، مزاج گرم و خشک

صفرا مزاج ها رفتارهای تند و تیزی دارند و در تمام اعمال و رفتار سرعت عمل بالایی نشان می دهند

 

آدمهای با مزاج (طبع) گرم و خشک (صفراوی مزاج) مزاج شناسی

به افرادی صفراوی مزاج گفته می شود که خلط صفرا در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد. طبیعت صفرا «گرم و خشک» است و محل آن در «کیسه صفراست».

الف – خصوصیات جسمی:

زردی چهره و چشم و زبان ، زردی اسکلرا (بخش سفید چشم)، کم مو، لاغری و باریکی اندام و خشکی اندام ها، اندام متوسط

این افراد معمولا قد بلند و باریک اندام هستند و نمی توان آنها را به راحتی چاق کرد.

از نظر پوستی، خشک هستند و ناخن های خشک و شکننده ای دارند.پوست کف پاهایشان هم خشکه زده و پوسته می شود. رگ های بدن آنها برجسته است.

ممکن است با کمی فلفل دچار آلرژی شوند. آنها افرادی پرانرژی، شجاع، محکم، استوار، باهوش، بیقرار و حاضر جوابند.

معمولا دست های گرمی دارند. عاشق دوش خنک هستند و نمی توانند زیاد در حمام بمانند. گه گاه دچار عصبانیت آنی می شوند. ضمنا افراد صفراوی، کم اشتها هستند.

ب – از نظر بازتابهای روانی و رفتاری :

گاهی علاقمند به ادبیات گاهی علاقمند به ریاضی، دارای استعداد خشونت و بدخلقی، پائیز و زمستان را دوست دارند، گاهی عاشق و گاهی فارغ، گاهی بااراده و گاهی سست، گاهی پرانرژی و گاهی کم انرژی، دارای استعداد معنوی (مقطعی)، تند و تیز و بی قرار، گاهی پر جرات و گاهی آرام، پرخاشگر، ناآرام و دو دل گاهی باعث رنجش دیگران میشود، تیزبین و دقیق در برخی ابعاد، مقید به اصول – منظم – حساس، آینده نگر و گاهی خیالباف و دقیق در تصمیم گیری، حاضر جواب و باهوش، گاهی سخاوتمند، پرحرف، سریع و چالاک – پرانرژی – زود عصبانی شده و زود هم آرام می شوند.

پ-از نظر سازگاری باغذاها :

سازگار با غذاهای سرد و تر چون آلو، زردآلو، هندوانه، اسفناج، کدو، خیار، انار، شفتالو، کاهو، دوغ و ماست وترشی ها مثل لواشک و سرکه. به خوردن خوراکی های شیرین کمتر تمایل دارند. مزاج شناسی

ج – علایم بیماری در اثر غلبه صفرا:

یرقان، زردی دندان، تب، ریختن مو، کورک در سر، درد گوش و شقیقه، درد دهان، خشکی دهان و بینی تشنگی و سوزش معده، صدای گوش، خشکی مفاصل، سیاتالژی، بثورات، حصبه و نوبه، لذت از نسیم سرد، عدم اعتدال بیقراری، استفراغ صفراوی، بی میلی به خوراک، خواب دیدن گرما، آتش و خورشید، سیاهی رفتن چشم، سرگیجه  طعم دهانشان تلخ شده، سوزش جگر، زیر دنده راست آنها خیلی گرم است و حداقل دو درجه تب دارند

و لبهای آنها دچار خشکی بوده، پوست سرشان ترک خورده و می سوزد و بعنوان شوره و حتی ریشه مژه و دور پلک سوخته و پوسته پوسته می شود ،پوست زبر ، رنگ ادرار زرد تیره ، ابرو می ریزد ،علاقه زیاد به آب یخ و یخ ، تند خو بهانه گیر، موها تک تک می ریزد، دیدن خواب هولناک، افتادن از بلندی، جنگ و ستیز.

علت: غذاهای چرب و شیرین صفرا را زیاد می کند.

د- پیشگیری از بروز غلبه خلط :

نخوردن غذاهای با طبع گرم و خشک مخصوصا در فصول گرم، قرار نگرفتن در معرض تابش خورشید و یا در نقاط گرم مانند حمام گرم، پیشگیری از وقوع ناملایمات و پیش آمدهای نامناسب مانند ترس و اضطراب. مزاج شناسی

خوردن دم کرده گل بنفشه + لیمو عمانی

ذ- غذاهای مضر برای صفرا مزاج ها :

پرخوری – بعد از غذای مختصر دوباره غذا خوردن – آش رشته – ماکارونی – سیر (مطلقا ً نخورید مزاج کبد گرم وتراست وسیر تبدیل به آتش شده وبیمار حالش بد می شود )- شیرینی- فسنجان و غذاهای پر ادویه.

درمان:

انار وشاتوت بهترین دارو است . زرشک – تمشک – زرد آلو – هلو – خیار – کاهو – هویج – روغن زیتون – کنجد –سیب – گلابی – سوپ جو – کدو خورشتی – خوراک قارچ – کدو حلوایی – اسفناج – گشنیز – نخود فرنگی عدس – ماش – جو دو سر –  لیمو عمانی – آلوخشکه- تمبرهندی- آبلیمو- شربت نارنج- شربت به- شربت توت سیاه- تخم یا ریشه کاسنی- شاطره- گوشت مرغ- سوپ ماش- سوپ اسفناج- سوپ جو با گشنیز-کدو با آبغوره- و…

صورتش را با کمی آب خنک شست و شو دهد. مزاج شناسی

 

بلغم، مزاج سرد و تر و مزاج شناسی

مزاج سرد و تر، این افراد بسیار آرام، صبور و حرکاتشان کند است. این افراد به طور معمول بسیار دیر برای انجام کارها تصمیم می گیرند به طوری که حوصله اطرافیان را سر می آورند.

حال با توجه به ویژگی های شخصیتی صفراوی مزاج ها و بلغمی مزاج ها تصور کنید اگر دو فرد با این خصوصیات در کنار هم قرار بگیرند، احتمال درگیری و کشمکش بین آنان بیشتر می شود و به طور قطع قرار گرفتن این دو شخصیت در کنار هم مشکلات فراوانی را به وجود می آورد، اما اگر ما ویژگی و مزاج خود و اطرافیانمان را بدانیم (مزاج شناسی) در می یابیم که این تاخیر به دلیل مزاج فرد است و چه بسا بسیاری از موارد نگرانی والدین از مقایسه فرزندانشان با یکدیگر کاسته می شود.

اگر ما بدانیم که هر کدام از مزاج ها در یک زمینه خاص استعداد دارد، از همه افرادیک توقع را نخواهیم داشت و کنار آمدن با بسیاری از واکنش های اطرافیان برایمان آسان تر می شود. مزاج شناسی

طب سنتی و مزاج شناسی

طب سنتی برای تعدیل مزاج استفاده از خوراکی های معتدل کننده طبع را پیشنهاد می کند.

 

اگر افراد بلغمی از حالت اعتدال خارج شوند، دچار کندی مفرط می شوند به صورتی که این کندی در یادگیری و ضعف حافظه خود را نشان می دهد. مزاج شناسی

بنابراین این قبیل اشخاص باید از غذاهای سرد با رطوبت بالا به خصوص در فصل سرد سال مانند ماست، دوغ بعضی سبزیجات، ترشی جات، کاهو، اسفناج، آش جو و … پرهیز کنند.

مشکلات:

یکی از مشکلات مهمی که وجود دارد- مزاج شناسی- مصرف انواع میوه ها در تمام فصول سال می باشد طوری که امروزه دیگر ما میوه ها را طبق فصل آن مصرف نمی کنیم و مردم حتی در زمستان هم از کاهو استفاده میکنند.

مصرف این سبزی برای افراد بلغمی بسیار مضر است و یکی از مشکلات شایعی که مردم جامعه ما با آن رو به رو هستند فراموشی است که شکل پیشرفته آن همان «آلزایمر» است.

اگر چه فراموشی و نسیان علت های متعددی دارد اما علت عمده و شایع آن سردی و رطوبتی است که در مغز ایجاد می شود و اگر فردی دچار چنین مشکلی شد باید خوراکی هایی با طبع گرم مصرف کند که مصرف ۲۳ عدد مویز (به خصوص مویز سرخ) در روز توصیه می شود البته باید توجه داشت که دانه مویز را مصرف نکنید زیرا دانه آن طبیعت سرد دارد. همچنین خوردن کندر در این زمینه بسیار کمک کننده است.

 

 آدمهای با مزاج (طبع) سرد و تر (بلغمی مزاج) و مزاج شناسی

الف – خصوصیات جسمی:

این افراد چاق و پر چربی هستند. پوست سفید و موهای کم پشت دارند. تشنه نمی شوند ، دهان مرطوب ،خواب زیاد دارند، تمایل به مصرف گرمی ها مثل شیرینی و ادویه دارند و تمایل به خوردن سردی ها از جمله ترشی از خود نشان نمی دهند. فصل زمستان فصل بدی برایشان می باشد، سفیدی و بی فروغی رنگ چشم، سفیدی زودرس موها، درشتی بدن.

ب – از نظر بازتابهای روانی ورفتاری :

گرایش به علوم عقلی و ریاضیات، حسابگر و محتاط، بد بهار و بد زمستان، منطقی و عاقل، میانه رو – محتاط و گاهی ترسو، تجارت پیشه، بدون استعداد ریسک، آرام  و صبور- منزوی و دارای حرکات کند، منظم و دقیق، گذشته نگر، ظریف و ریزبین – حساس، کینه توز، دارای استعداد افسردگی نیازمند محبت، اهل سازش – متاثر از دیگران – بی اراده، درون گرا – خودخور – منفی باف فراموش کار- کند ذهن، راحت و بی قید به اکثر مسائل و کمتر عصبانی می شوند.

پ – از نظر سازگاری با غذاها :

سازگار با غذاهای گرم و لطیف چون نخود آب، آبگوشت، گوشت مرغ و کبوتر، پنیر، گردو، نارگیل، شنبلیله، سیر دارچین، آویشن، رازیانه، مقل و بالنگو

ج – علایم بیماری دراثر غلبه بلغم:

بدن علیه خودش انقلاب می کند و رماتیسم مفصلی می آورد. مثل کشک و آب یا سفیده تخم مرغ است و مربوط به سیستم لنفاوی یا سیستم ایمنی است از جنس آب وسرد و تر است و کسانی که سردی زیاد بخورند (ماست ترش ) بلغم فعال می شود. و زیر چشم پف کرده – مزه دهانشان ترش می شود.

پوست شل و ول و سفید و آبکی می شود – پوست مقطعی سفید می شود (برص) و موها زود سفید می شود – لک قهوه ای در سفیدی چشم و سردی دست و پا و پا درد و زانو درد – لرزش دست و پا ( پارکینسون)، دیر هضم شدن غذا – درد معده – تنگی نفس موقع خوردن غذا – قلنج می کنند و دوست دارند ماساژ بدهند –درد کمر و بین شانه ها و گرفتگی ماهیچه پشت گردن دارند – کسل و خواب آلود – جاری شدن آب از دهان در خواب – دچار تپش قلب وقتی از خواب بیدار می شوند – رقیق بودن آب بینی – ترشح بینی، سرفه زیاد – فراموشی – دفع ادرار زیاد همراه با فشار ضعف مثانه،  بی میلی به غذای صبح، سکته، سفیدی ادرار، درد عقب سر، خواب زیاد (سطحی) خواب دیدن آب باران و برف و ادویه.

علت :

غذاهای لبنیات وترشی وسرکه بلغم را زیاد می کند.

د- پیشگیری از بروز غلبه خلط:

نخوردن غذاهای سرد و تر در فصول سرد سال مانند (ماست، خیار، هندوانه، کاهو آلو، اسفناج، نارنج، پرتقال، برنج و گوشت گاو و گوساله و بز و ماهی، مرغ و تخم مرغ شهری) خوردن دم کرده اسطوخودوس یا چای زنجبیلی.

ذ- غذاهای مضر برای بلغمی مزاج ها :

لبنیات – ترشی – لیته – شور – سیب زمینی – عدس – قارچ – گوشت گاو و گوساله گوشت سفید (برای رماتیسمی ها بد بوده ودرد را زیاد میکند )  – قهوه – نسکافه میوه ترش وکال – نارنگی –کیوی –گرمک (سرد است) خیار پوست کنده – لیمو شیرین

درمان:

گوشت (شتر – گوسفند – کبوتر – سار – گنجشک ) – ادویه جات( هل – دارچین – زنجبیل – زیره – زعفران – زنیا – سرنجان – خولنجان – سیر – موسیر – خردل ) سبزیجات( کرفس – نعناع – ریحان جعفری – ترخون – مرزه ) – کلم – مارچوبه – هویج – کدو حلوایی – لیمو ترش – گندم – نخود – گردو هندی – قدومه شیرازی

نتیجه گیری 

به صورت کلی از قدیم و در طب سنتی برای هر انسانی طبع خاصی را در نظر می گرفتند که برگرفته از صفات ظاهری، خلق و خو، رژیم غذایی وی و میل و خواسته شخص می باشد. و اگر هر شخصی برایای طبع و مزاج شناسی خویش غذایش را میل کند، کم تر بیمار شده، بنابراین شناخت طبع هر فردی لازم بوده و می توان به وسیله آن از مشکلات معمول جسمی پیشگیری نمود.

در بدن همه ما چهار مزاجی نیز وجود دارد که بنا بر محل تولید و طبعی که به وجود می آورند تقسمیم بندی می گردند. غالب با نام های صفراوی، سوداوی، دموی یا بلغمی.  شناخته شده، که مزاج صفراوی در صفرا قرار گرفته است و دارای خصوصیت آتش است، گرم و خشک است. مزاج دموی (خون) در کبد قرار گرفته است، ماهیت هوا دارد و گرم و تر است. مزاج بلغمی که محل قرار گیری آن لنف های بدن است، خصوصیت آب دارد و سرد و تر و مزاج سوداوی ماهیت خاک دارد و سرد و خشک است. اگر در افراد دو مزاج بلغمی و سوداوی غالب باشد طبع بدن سرد و اگر دو مزاج دموی و صفراوی غالب باشد طبع بدن گرم است. و نیز طبع سوداوی که محل قرار گیری آن در طحال می باشد مزاج سوداوی‌ها سرد و خشک و سنگین‌ترین مزاج است.

سوالات 

 ⭕ مزاج آدمی بر اساس طب سنتی به چند دسته تقسیم می شود؟

✔️ طب سنتی بصورت کلی نه طبع را برای آدمی در نظر گرفته است. که شامل مزاج معتدل، مزاج سرد، مزاج گرم، مزاج تر، مزاج خشک، مزاج گرم و تر، مزاج گرم و خشک، مزاج سرد و تر، مزاج سرد و خشک می باشد.

⭕مزاج آدمی بر اساس چه چیزی طبقه بندی می گردد؟

✔️ اختلاط چهار مزاج در بدن  صفراوی، سوداوی، دموی یا بلغمی. خصوصیات سرد و گرم داشته و در بدن جایگاه مشخصی دارند. سودا در طحال، صفرا در کیسه صفراوی، خون در کبد و بلغم در لنف‌های سراسر بدن جای گرفته‌اند.

⭕ چگونه بدانیم مزاج ما از چه نوعی است؟

✔️ مزاج صفراوی خصوصیت آتش دارد و گرم و خشک است.

✔️ مزاج دموی (خون) ماهیت هوا دارد و گرم و تر است.

✔️ مزاج بلغمی خصوصیت آب دارد و سرد و تر

✔️ مزاج سوداوی ماهیت خاک دارد و سرد و خشک است.

⭕چگونه یک طبع در بدن غالب می گردد؟

✔️ اگر در افراد دو مزاج بلغمی و سوداوی غالب باشد طبع بدن سرد

✔️  اگر دو مزاج دموی و صفراوی غالب باشد طبع بدن گرم است.

⭕ چه رژیمی را برای مزاج‌های چهارگانه مناسب دانسته‌اند؟

✔️ مزاج صفراوی‌ها گرم و خشک است غذاهای چرب و سنگین صفرا را زیاد کرده و مصرف غذاهای سرد به آنها توصیه می‌شود.

✔️ مزاج دموی‌ها گرم و تر است پرخوری بر حالت دموی مزاج می‌افزاید و استفاده از غذاهای سرد، میانه‌روی در خوردن و نوشیدن زیاد آب رقیقی خون را زیاد و از حرارت بدن می‌کاهد.

✔️ مزاج سوداوی‌ها سرد و خشک و سنگین‌ است. غذاهای مانده، بیات، نمک‌سود و دودی، سودا را زیاد می‌کند و خوردن یخ و مصرف غذاهای فرآوری و سرخ شده برای این افراد مضر بوده، اما غذاهای گرم توصیه می‌شود.

✔️ مزاج بلغمی‌ها سرد و تر است. غذاهای سردی بخش همچون لبنیات، ترشی و سرکه بلغم را زیاد می‌کند و بهترین غذا برای این مزاج غذاهای گرم است.

 

 

در صورت هرگونه سوال می توانید با واحد پشتیبانی ما به صورت تلفنی و تلگرام ارتباط بگیرید. 

واحد پشتیبانی و راه ارتباطی با آکادمی تجسم خلاق

۰۲۱۸۸۳۰۲۵۲۳

۰۹۰۱۱۵۹۴۹۴۳

کانال تلگرام مجموعه تجسم خلاق

صفحه اینستاگرام مجموعه تجسم خلاق

 

علاقمندان برای شرکت در دوره با آکادمی تجسم خلاق تماس بگیرند.

مطالب مرتبط

9 روش اسرار آمیز فعال سازی چاکرای کف دست

فعال سازی چاکرای کف دست فعال سازی چاکرای کف دست یکی از سریعترین روش های ...

با کریستال درمانی بیماری ها را درمان کنید!

کریستال درمانی و روش های پاکسازی کریستال ها چند راه‌ برای‌ پاکسازی‌ کردن‌ یک‌ ...

0 تا 100 فعال سازی چاکراهای بدن

فعال سازی چاکراهای بدن - از طریق چاکراهای انرژی جذب انرژی صورت گشته و ...

راز درمان قطعی کبد چرب چیست؟ (درمان خانگی)

کبد چرب کبد چرب و چگونگی و درمان کبد چرب ترین اعضای حیاتی بدن ...

خطر! قانون کارما را جدی بگیرید.

قانون کارما برگرفته از واژه سانسکریت کارما می‌باشد که به معنای «متعادل کردن» است. ...

چگونه از ابتلا به آلزایمر جلوگیری کنیم + راه های درمان الزایمر

آلزایمر با علائم و نشانه های خاصی نمایانگر می شود، آیا شما در آینده ...

دیدگاهها

بدون دیدگاه