چشم دل
چشم دل؛ چشم سوم
فهرست مطالب مقاله
چشم سوم
“چشم سوم” اصطلاحي است كه در يك دهه اخير با شيوع مكتب هاي عرفاني جنوب شرق آسيا
در ايران رواج پيدا كرده است. اصطلاحي كه حتا در محافل عرفاني و تصوف ايران هم راه پيدا كرده
و به تازگي از سوي برخي دراويش هم مورد استفاده قرار مي گيرد!
اينجانب با اين مكاتب كه مدعي بازگشايي اين چشم و در اصطلاح خود چاكراي مربوط به آن هستند ؛
آشنايي عملي (تكنيكها و تمرينها و تجربه ها) ندارم و صرفا اين مكاتب را از لحاظ تئوري مورد
بررسي و بعضا بررسي تطابقي با عرفان و تصوف اسلامي قرار داده ام و نمي دانم آنچه كه
شخص عملا با باز شدن اين چشم سوم در اين مكاتب تجربه مي كند چيست و يا كيفيت آن
به چه صورت است و عملا چه تجارب و حالاتي را داراست؟ و لي قصد دارم كه اين نوع چشم
را از ديد گاه عرفان و تصوف مورد بررسي قرار دهم كه هزار سال است
(بسيار قديمي تر از مكاتب نوپاي جنوب شرق آسيايي و يا سرخپوستي)
در نزد عرفا و متصوفه ما با عنوان چشم دل خوانده مي شود:
چشم دل باز كن تا كه جان بيني آنچه ناديدني است آن بيني!
يكي از راه هاي ارتباط با عالم غيب در عرفان كه عملا پس از دستگيري مرشد از سالك به وقوع مي پيوندد ؛
باز شدن يك عالم جديد به هنگام بستن چشم هاست به طوريكه با بستن چشم ؛
ديگر سياهي نيست و در اين تاريكي ؛ نورها و تصاوير و اصوات مختلفي نمايان مي شود
كه بعضا گويي با شدت به سالك برخورد كرده و به جان و روح او وارد مي شوند.
يكي از نشانه هايي كه قبل از گشايي اين چشم به وقوع مي پيوندد صداي صوتي است
كه در گوش زمزمه مي كند و با تمركز ؛ شدت آن بيشتر مي شود. اين نوع بصيرت جديد ؛
كه بيشتر به مشاهده باطن امور ؛ عوالم ديگر و موجودات عالم غيب ؛ مي پردازد
(همچنين سروش و هاتف عالم غيب) در نزد عرفا موسوم به “حكمت بالغه ” است
كه در نهايت مسير تدبر و تفكر صوفي قرار دارد؛ يعني در امتداد مسير حكمت و
تقلا و حركت سالك در تفكر توام با تذهيب و تزكيه به دست مي آيد. باز متذكر مي شوم
تنها كساني به اين قدرت مي رسند كه طبق فرمايش قرآن كريم ؛تفكر و تزكيه را همزمان
با هم داشته باشند و از اين روست كسيكه به آن مي رسد حكمت و نحوه استفاده
به جا از آنرا مي داند. اصطلاح “حكمت بالغه” در متون ديني فقط يك
جا ذكر شده و آنهم دعاي جوشن كبير است.
از آنجهت كه كيفيت تجربه چشم سوم در اين مكاتب را تا به حال مشاهده نكرده ام؛
و در اينترنت و كتابها هم بسيار از آن ذكر شده ؛ براي بسياري از مشتاقان اين
شبهه به وجود آمده كه واقعا اين چشم در محل پيشاني باز مي شود؟
البته نوع ديگري از چشم مشاهده عوالم غيب نيز در تصوف وجود دارد كه
سالك مي تواند حضور برخي از موجودات غيبي و ملايك را در اطراف خود حس كرده
و عملا با همين دو چشم فيزيكي آنها مشاهده كند (روزنه ديد ديگري به وجود نمي آيد).
سوال من اينجاست كه
آيا اين مكاتب هنگاميكه اين قدرت را به پيرو خود مي دهند (از هر طريقي) آيا اين پيرو؛
بينش و بصيرت و به قول خودمان “جنبه” استفاده از آن را هم دارد يا صرفا قدرتي است
كه يك طريقي به دست آمده و چه بسا باعث سردرگمي بيشتر شخص هم مي شود؟
در عرفان ما سالك تا فكر و تزكيه نكند به آن نمي رسد . در اين مكاتب چگونه شخص
يك شبه به اين قدرت مي رسد؟ مرتاض ها و جوكيان كافر نيز يك چنين ارتباطات ماورايي دارند ؛
آيا اين نوع ارتباطات و قدرتها و انرژيهاي متافيزيك در اين مكاتب از جنس همان قدرتهاي مرتاضان نيست
كه خالي از سر سوزني معرفت است و با رنگ و لعاب حرفهاي زيباي آنرا زينت داده اند؟ دغدغه اصلي
عرفان ما اين است كه آقا جان! اول معرفت ؛ سپس قدرت متافيزيك ؛ آنهم قدرتي كه از تجلي اسماء
الهي ناشي مي شود و لايق مقام خلافت الهي است و گرنه حيطه روح بسيار پيچيده است
و با مدتي رياضت جسمي مي توان ارتباطاتي پيدا كرد كه عاري از معرفت لازم است
و جز سردرگمي بيشتر نتيجه اي ندارد.
