طب سوزني شاخه اي از طب سنتي چين

يکي از معروفترين رشته هاي طب مکمل مي باشد.قدمت اين علم به 2500 سال پيش برمي گردد.

استفاده از طب سوزني تا قرنها به آسيا محدود مي شد

تا اينکه فرانسوي ها در قرن 16 ميلادي با آن آشنا شدند و استفاده از آن را در اروپا گسترش دادند.

بين پزشکان مختلف در صحت و سقم طب سوزني اختلاف نظر وجود داشت تا اينکه سازمان بهداشت جهاني

(WHO) در سال 1975 استفاده از طب سوزني در تشخيص و درمان بيماريها را رسما تأييد کرد .

طب سوزني چين از مکتب تائوئيسم (Taoism) منشأ ميگيرد.
تائو (Tao) نيرويي است که همه جهان را خلق کرده است و دو نيروي مخالف يين (Yin) و يانگ (Yang) را بوجود مي آورد.

اين دو نيرو همواره در حال نزاع هستند و بين آنها انرژي Qi (کي يا چي) رد و بدل مي شود.

در واقع انرژي Qi منشا همة تغييرات در جهان است.
يين و يانگ دو قطب مخالفي هستند که در تمام پديده هاي طبيعي وجود دارند.

اين دو نيرو هميشه با هم ترکيب مي شوند تا يک کل را تشکيل دهند و هيچيک به تنهايي نمي توانند وجود داشته باشند.

مظاهري از يين و يانگ در طبيعت بدن و انرژي را در جدول زير ميبينيم:

يانگ………………..يين
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آسمان…………….زمين
مثبت……………..منفي
سطح پشتي………سطح شکمي
خارجي…………….داخلي
پوست……………..اعضاي درون
گرمي……………..سردي
روشني……………تاريکي
حرکت………………سکون

در طب سوزني جهان مادي از 5 عنصر تشکيل شده است. اين عناصر در حال واکنش با يکديگر هستند.

بدن ما نيز جزئي از اين جهان است، بنابراين از همين 5 عنصر تشکيل يافته است.
در همه اين عناصر دو قطب يين و يانگ وجود دارد که در حال مقابلة دائم هستند و انرژي Qi را جاري ميکنند.

کانال هايي در بدن وجود دارد که انرژي Qi در آنها حرکت مي کند.

اگر به هر دليلي، اختلال يا انسدادي در اين کانال ها رخ دهد، انرژي که در آنها جريان دارد تغيير کرده و بيماري ايجاد مي شود.
5 عنصر تشکيل دهندة جهان عبارتند از: چوب، آتش، زمين، فلز و آب.

اين عناصر شديدا به هم وابسته اند، به گونه اي که همچنان که يکديگر را تحريک مي کنند، باعث مهار و کنترل يکديگر نيز مي شوند.

در چرخه sheng يکديگر را تقويت مي کنند و در چرخه ke مهار.

از آنجايي که طب سوزني ارتباط نزديکي با طبيعت دارد، اين چرخه ها نيز از طبيعت الهام گرفته شده اند.

تفسير اين دو چرخه به اين صورت است:
در چرخهء sheng درختان (چوب) از آب تغذيه مي کنند، از چوب آتش بوجود مي آيد، آتش تبديل به خاکستر (زمين) مي شود،

در درون زمين معادن (فلز) وجود دارد، فلز مي تواند ذوب شده و تبديل به مايع (آب) شود.

در چرخه ke نيز مي توان مهار عناصر را به همين ترتيب بيان کرد:

آب آتش را خاموش مي کند، چوب توسط آتش سوخته و از بين مي رود، آتش فلز را ذوب مي کند، فلز ،

درختان (چوب) را مي برد، درختان (چوب) از زمين تغذيه کرده و آنرا تضعيف مي کنند و زمين سد راه آب مي شود…

نقاط حساسي بر روي کانال ها وجود دارد که با تحريک آنها مي توان اختلال ايجاد شده در اين انرژي را برطرف کرد.

در طب سوزني (همانطور که از نام آن نيز مشخص است) اين نقاط را با فروبردن سوزن هاي مخصوص تحريک مي کنند.

بنابراين متخصص طب سوزني با توجه به علائم و شکايات بيمار، ابتدا بيماري را تشخيص داده و تعيين مي کند

در کداميک از کانال هاي انرژي ، اختلال وجود دارد،

سپس با تحريک نقاطي که بر روي اين کانال قرار دارد، اختلال انرژي را برطرف کرده و بيمار را درمان مي کند.

محل دقيق اين کانال ها و نقاط را با نشانه هاي آناتوميک (مثل ابروها، استخوانها، ناف و …)

و با استفاده از واحد سون (Cun) تعيين مي شود.

سون (Cun) واحدي است که چيني ها براي اندازه گيري فواصل بدن و پيدا کردن

دقيق نقاط طب سوزني از آن استفاده مي کنند. سون يک اندازه گيري نسبي است و به ترتيب زير تعريف ميشود:

عرض انگشتان فرد معالجه کننده به عنوان واحد استفاده ميشود.

به عنوان مثال، فاصله بين چين عرضي آرنج و چين عرضي مچ دست، دوازده سون است.

رايج ترين کاربرد طب سوزني در دنياي امروز، تسکين دردهاي مزمن است که مکانيسم علمي آن مشخص شده است.

ليست موارد استفاده طب سوزني تأييد شده توسط سازمان بهداشت جهاني عبارتند از:

بيماريهاي دستگاه تنفس فوقاني

سينوزيت
رينت آلرژيک
سرماخوردگي
التهاب لوزه ها

بيماري هاي دستگاه تنفس تحتاني

برونشيت حاد
آسم برونشيال (در کودکان و بيماران بدون بيماري همراه مؤثرتر است)

بيماريهاي گوارشي

اسپاسم مري و دهانه معده
سکسکه
التهاب حاد و مزمن معده
افزايش ترشح اسيد معده
زخم مزمن معده و التهاب حاد و مزمن روده
اسهال و يبوستهاي مقاوم به درمان مانند IBS

بيماري هاي ارتوپدي

آرتروز مفاصل زانو
آرنج تنيس بازان
شانه يخزده
درد پايين کمر LBP
آسيب هاي ورزشي بافت نرم

آرتريت روماتوييد و ديگر بيماريهاي بافت همبند

بيماريهاي عصبي

ميگرن
درد عصب سه قلو (صورت)
فلج هاي صورتي
فلج بعد از سکته مغزي (CVA)
شب ادراري
ترک اعتياد
مزاياي طب سوزني باعث افزايش روز به روز استفاده از آن شده است، مهمترين مزاياي آن عبارتند از:
1- بسيار ارزان است.
2- ساده است و در همه جا قابل انجام است.
3- موثر بودن آن ثابت شده است.
4- اگر توسط فرد متخصص انجام شود، عارضه اي ندارد.

طب سوزني عليرغم همه مزايا، داراي عوارض جانبي نيز مي باشد که بايد به آنها نيز توجه شود:

امکان انتقال ايدز و هپاتيت B در صورت استفاده از سوزن هاي غير استريل يا غير يکبار مصرف.

ضعف، بي حالي و غش کردن بيمار تحت درمان در صورت تحريک نقاط ممنوعه.

درمان نشدن و حتي ايجاد مشکلات جديد در صورت تحريک نادرست نقاط که همه اين عوارض در صورتي

که درمان توسط متخصص طب سوزني انجام شود، به صفر خواهد رسيد.
طبق طب سنتي چين، 12 کانال اصلي و 8 کانال فرعي در بدن وجود دارد و ارگانهاي بدن در تماس با اين کانال ها قرار دارند.
در هريک از قسمتهاي کانال، نقاطي وجود دارد که تحريک هرکدام مي تواند بيماريهاي خاصي را درمان کند.

به عنوان مثال تحريک نقاط صورت در اختلالات چشمي، ميگرن، بلع و … استفاده قرار مي گيرد.

نقاط موجود در قفسه سينه اين کانال در قفسه سينه اين کانال در درد قفسه سينه و اختلالات غدد شيري استفاده مي شود.

تحريک نقاط موجود در شکم در اختلالات دستگاه گوارش و نقاط اندام تحتاني در اختلالات مفصلي صورت مي گيرد.

361 نقطه مهم در بدن وجود دارد. ثابت شده است که مقاومت الکتريکي پوست در اين نقاط، کمتر از بقيه نقاط بدن است.
امروزه در طب سوزني از سوزنهاي استيل، نازک و انعطاف پذير استفاده مي شود.

قطر اين سوزنها از 0.6-0.2 ميليمتر و طول آنها از 10-1 سانتيمتر متغير است و در انتهاي اين سوزنها يک دسته وجود دارد.

در هنگام وارد کردن سوزن به سوزن به طور عمودي بين انگشتان قرار ميگيرد.
عمق فرو کردن سوزن از چند ميليمتر تا 5 سانتيمتر (با توجه به محل نقطه) متغير است.

سوزنها به مدت 30-10 دقيقه در جاي خود باقي مي مانند .