هیپنوتیزم و درمان: راز و رمزهای هیپنوتیزم در خدمت به شفای ذهن

هیپنوتیزم و درمان از دیرباز به هم متصل بوده و از هیپنوتیزم برای کمک به درمان بیماریها استفاده می شد. هیپنوتیزم یک روش روانشناسی است که با القای وضعیت خلسه و تغییر وضعیت ذهنی افراد، به منظور کاهش درد، کنترل استرس، و حل مشکلات روانی به کار می‌رود. این فرآیند توسط هیپنوتیزور انجام می‌شود که فرد را به وضعیت خلسه و وضعیت ذهنی خاصی وارد می‌کند. در این وضعیت، فرد اغلب به دلیل افزایش تمرکز و آگاهی، مستعد تلقین‌ها و تغییرات روانی می‌شود. هیپنوتیزم به عنوان یک تکنیک مکمل به درمان‌های دارویی و روان‌ پزشکی برای مشکلات مثل افسردگی، اضطراب، و اعتیاد به کار می‌رود.

اصطلاح «هیپنوتیزم» (Hypnotism)

هیپنوتیزم و درمان درمان از طریق خواب مصنوعی نخستین بار در دروان مدرن توسط «فرانز آنتونی مِسمِر» (Franz Anton Mesmer) پزشک اطریشی به کار گرفت و به همین دلیل نیز با عنوان «مسمریسم» (Mesmerism)شناخته می شد. مسمر در 1734 به دنیا آمده و از دانشکده طبّ وین در اتریش فارغ التحصیل شده بود. در هندوستان و چین باستان نیز به کارگیری این روش برای درمان بیماران مرسوم بوده است.

اصطلاح «هیپنوتیزم» نخستین بار توسط پزشکی به نام «جیمز برید» (James Braid, 1795-1860) که در شهر منچستر انگلستان طبابت میکرد، در دهه 1830 به کار گرفته شد و پس از آن نیز به همین نام شناخته شد.  وی این اصطلاح را از واژه «هیپنوز» که در یونان قدیم به خواب یا الهه خواب شناخته می شد، گرفته است. «جیمز اِزدِیل» (James Esdaile) جراح انگلیسی فرد دیگری بود که پس از «مِسمِر» و «برید» توانست موفق  به استفاده از خواب مصنوعی در بیهوش کردن بیماران و جراحی آنان شود. وی بارها با موفقیت از هیپنوتیزم

در بیهوشی های عمیق بیماران و انجام جراحی های سنگین بر روی آنان استفاده کرد و در بسیاری موارد کاملا موفق بوده است. کشف و استفاده از داروی بیهوشی «اِتِر» در دهه 1840 موجب شد که دیگر هیپنوتیزم به عنوان تکنیک بیهوشی در جراحی مورد استفاده قرار نگیرد. با این وجود، با توجه به امکان بیهوشی عمیق از طریق هیپنوتیزم، هنوز هم هیپنوتراپیست ها به عمیق ترین مرحله خواب هیپنوتیزم اصطلاحا «مرحله ازدِیِل» یا Esdaile state می گویند.

هیپنوتیزم و درمان از دیرباز تا کنون

در طی دو قرن اخیر راه های طولانی را پیموده و امروز به عنوان یکی از روش های تجربه شده  درمانی در بسیاری از مراکز درمانی، کلنیک های درمان طبی و نیز روان درمانی در جهان مورد استفاده قرار میگیرد. مطالعات و تحقیقات و نیز تجارب گوناگون در مورد هیپنوتیزم درمانی یا «هیپنوتراپی» (Hypnotherapy) موجب شده است که هیپنوتراپی از حد یک تکنیک درمانی فراتر رفته و به عنوان علم بین رشته ای مستقل (Interdisciplinary) شناخته شده و استفاده از آن به عنوان از روشهای درمان مکمّل (Complementary Therapy) در غرب رسما رواج یابد.

امروزه انجمن های رسمی در جهان با عنوان «انجمن ها و سازمانهای هیپنوتراپی» وجود دارند که دانش و آگاهی اعضای خود را در خصوص تحقیقات،  مطالعات، تکنیک ها و نیز روشهای هیپنوتراپی به روز می سازند. کسانی که می خواهند در زمینه هیپنوتراپی فعالیت کنند، می بایستی دوره های علمی و عملی حضوری را که مورد تایید این سازمان ها و موسسات بین المللی می باشند،  با موفقیت بگذرانند و گواهی های لازم را اخذ کنند.

به عنوان نمونه از موسسه General Hypnotherapy Register (GHR) است که عضویت در این موسسه تابع شرایط خاصی است که گذراندن دوره های یاد شده یکی از آنهاست. این موسسه پیشرفت و موفقیت سالانه اعضا را در زمینه های درمان تکمیلی با استفاده از هیپنوتیزم و نیز تلاش در جهت به روز رسانی سطح علمی و آگاهی اعضا را به به طور دائم  بررسی ودر صورت برخورداری از سطح لازم در ادامه همکاری، عضویت آنها را به طور سالانه تمدید می کند.

صلاحیت موسسه GHR توسط کمیته تشخیص صلاحیت یا Validation Board سازمان General Hypnotherapy Standards Council تحت که به عنوان یکی از بالاترین مراجع در خصوص هیپنوتراپی در انگلستان است، تصویب می شود تا بتواند به کار  خود به عنوان موسسه یا انجمن بین المللی ثبت عضویت هیپنوتراپیست ها فعالیت نماید.

با گذشت دو قرن از معرفی و به کارگیری هیپنوتیزم در کاهش و درمان پایدار و قطعی بسیاری از بیماریهای  از جمله ناراحتی های اعصاب و روان در جهان، «هیپنوتراپی» موفق شده است تا کارنامه چشمگیری از خدمات خود  به جامعه بشری ارائه نماید. موفقیت قابل توجه هیپنوتراپی و نیز توسعه این رشته از درمان های مکمّل موجب  گسترش استقبال مردم در جهان در استفاده از هیپنوتراپی در درمان بسیاری از ناراحتی های جسمی، اعصاب و روا ن شده است.

درمان به کمک هیپنوتیزم

از درمان به کمک هیپنوتیزم می توان به موارد زیر به عنوان ناراحتی های شایع که مردم برای درمان آن به هپیپنوتراپیست ها مراجعه میکنند، اشاره کرد:

اضطراب، هیستری یا دردها و بیماری های جسمی با منشاء عصبی و روانی، افسردگی، ترسهای موهوم یا فوبیا، بی خوابی های مزمن، خشم یا عصبانیت، انزوا و گوشه گیری، وسواس فکری و فیزیکی، تردیدهای ذهنی، بازگشت غیر ارادی به گذشته و بازخوانی خاطرات تلخ، دندان قروچه در خواب، سردردهای میگرنی، اختلالات شخصیتی، ذهنی، رفتاری و نیز مقابله با انرژی های منفی، خجالت و کمرویی، احساس حقارت و خود کم بینی، خود بزرگ بینی بیمارگونه، استرس، کاهش وزن بدون اثرات روانی منفی، درمان دردهای مزمن، ترک سیگار، الکل و اعتیاد، مقابله با افکار پراکنده، درمان سوء ظن و بدبینی، و بسیاری از ناراحتی های جسمی، عصبی و روانی دیگر که شاید تعداد قابل توجهی از آنها از طریق دارو درمانی به نتایج پایدار و قطعی دست نرسیده اند.

✔️ ” هیپنوتیزم درمانی” یک روش درمانی است که در یک مرحله یا مراحلی از آن از هیپنوتیزم استفاده می شود. هیپنوتیزم درمانی می تواند به دو شکل متفاوت صورت بگیرد:

۱- دگر هیپنوتیزم درمانی

در دگر هیپنوتیزم درمانی، درمانگر پس از صحبت کردن با بیمار و ایجاد آمادگی ذهنی و روحی در او، در صورت نیاز بیمار به القای خُلسه هیپنوتیزمی، او را به عمق مناسبی که برای برنامه درمانی اش مناسب باشد، می رساند و در این شرایط به هیپنوتیزم درمانی می پردازد.

۲- خود هیپنوتیزم درمانی

در روش خودهیپنوتیزم درمانی کافی است بیمار طی ۲ یا ۳ جلسه، طریقه استفاده از خود هیپنوتیزم و نحوه درمان و تلقین به خود را بیاموزد. پس از آن می تواند با روشی که یاد گرفته خودش را در خلسه هیپنوتیزمی قرار دهد و در این شرایط، به صورت ذهنی، متن تلقین را مرور کند و یا به نوار صوتی که پس از چند دقیقه سکوت. (مدت لازم برای رسیدن او به حالت خود هیپنوتیزم)

متن تلقین را پخش می کند، گوش دهد. در این وضعیت، بیمار بدون نیاز به مراجعات مکرر به مطب پزشک و صرف هزینه گزاف، خودش این برنامه درمانی را انجام می دهد. برای آموزش خود هیپنوتیزم به افراد عادی جامعه، بایستی به نکات زیر توجه شود:

الف- آموزش خود هیپنوتیزم راه رسیدن سریع به حالت آرامش است.

ب- کسانی که برای آموزش خود هیپنوتیزم مراجعه می کنند، از سلامت روانی و حداقل هوش متوسط بهره مند باشند.

داوطلبان خود هیپنوتیزم

داوطلبان خود هیپنوتیزم به این نکته توجه داشته باشند که برای رسیدن به عمق مناسبی از خلسه باید:

✔️  استعداد ذاتی داشته باشند.

✔️ با هیپنوتیزور همکاری لازم را بکنند.

✔️ باید به کسانی که مایلند خود هیپنوتیزم را بیاموزند، این نکته مهم را تذکر داد که آنها در حالت خود هیپنوتیزم بیدار و هوشیار بوده و نسبت به صداها و وقایعی که در محیطشان می گذرند، آگاهی دارند و در پایان جلسه معمولاً آنها را به یاد می آورند.

✔️ آموزش خود هیپنوتیزم با هوش، قدرت خلاقیت و انگیزه داوطلب رابطه مستقیم دارد. بنابراین کسانی که عقب ماندگی ذهنی یا آشفتگی روانی دارند، با احتمال زیاد به هیپنوتیزم و خود هیپنوتیزم نمی رسند.

✔️ کسانی که در مدیتیشن، یوگا، ریلاکس شدن و … پیشرفت خوبی داشته اند، خیلی سریع تر و بهتر می توانند خود هیپنوتیزم را یاد بگیرند.

✔️ کسانی که خود هیپنوتیزم را یاد می گیرند، هر قدر که بیشتر تمرین کنند، هم زودتر به خلسه هیپنوتیزم می رسند و هم عمق خلسه آنها بیشتر می شود.

هیپنوتیزم و خود هیپنوتیزم درمانی

✔️ در بحث هیپنوتیزم وخود هیپنوتیزم درمانی باید بدانید که هیپنوتیزم چیست؟ طب کل نگر، دکتر لوبا دانشمند آمریکایی در این زمینه می گوید:

چکیده و اصل هیپنوتیزم در ایجاد و خلاقیت یک تمایل و توانایی خلاصه می شود که باید در فرد هیپنوتیزم شونده پدید آید. او باید بتواند از صحبت های هیپنوتیزور و در ذهن روشن و فعال خود تصویری زنده و واضح بسازد و تمام تخیلات و تمرکز ذهنی خود را تنها در این راستا تجهیز و تمرکز بخشد. مطالبی که هیپنوتیزور به او ارائه می دهد ممکن است حقایقی قطعی یا سمبولیک باشند.

این تصویری که از هیپنوتیزم ارائه گردید، با پدیده هایی که به صورت خودجوش در جریان زندگی روزمره ما به وجود می آیند، مطابقت می کنند. یعنی مواقعی که ما شدیداً توسط جریاناتی که در اطراف ما می گذرد، جذب می شویم.

✔️ برای شرح این پدیده بهتر است مطلبی از دکتر کلمن را عیناً نقل کنیم:

در زندگی روزمره، ما بارها حالت خلسه یا از خود بی خود شدن را تجربه می کنیم. در حالاتی که وقایعی، به اصطلاح، ذهن ما را تسخیر می کنند. در این لحظات ما موقتا آنچه را در اطرافمان می گذرند، فراموش می کنیم. برای مثال کسانی که مرحله نهایی یک مسابقه فوتبال را در تلویزیون مشاهده می کنند، تمام وجود خود را بر روی بازی متمرکز می سازند و نسبت به همه چیز، از جمله این که به چه صورتی روی مبل قرار گرفته اند یا این که همسرشان آنها را برای صرف غذا صدا می کند، بی توجه می گردند.

✔️ دکتر لوبا در مورد دیگر فرآیندهای که در زندگی، ما را جذب می کنند می گوید :

بسیاری از ما در برخی از موقعیت ها، حالت عدم احساس درد یا حالت بی حسی را تجربه کرده ایم. مثلاً موقعی که عمیقاً مجذوب یک داستان پلیسی می شویم، برخی دردهای سبک بدنی را حس نمی کنیم. در بعضی از موقعیت ها از جمله در لحظاتی که عمیقاً مجذوب صحبت های دوستی می شویم، ممکن است صدای زنگ یا صدای فردی که مستقیماً ما را صدا می کند، نشنویم. عکس این حالت هم وجود دارد. در لحظاتی از زندگی تمام توجه خود را معطوف به احساس نامطبوعی کرده ایم.

مثلا انتظار درد روی صندلی دندان پزشک یا توجه برای احساس بو یا طعمی ناخوشایند و حصول این احساس در پی آن. در لحظاتی که فردی قانع شده یا به او تلقین شده که از عهده کار خاصی بر نمی آید، نمی تواند به خوبی آن کار را هر چند ساده و آسان هم باشد، انجام دهد. ولی اگر ما اعتماد به نفس خودمان را به دست آوریم و مطمئن شویم که قادر به انجام این کار هستیم، حتما در انجام آن توفیق پیدا می کنیم.

آیا هیپنوتیزم واقعیت دارد

در توضیح اینکه آیا هیپنوتیزم واقعیت دارد یا خیر باورهایی وجود دارد. از جمله باورهای نادرست که باید به آن اشاره کرد به شرح زیر است:

تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق

02188302523

تلگرام و واتساپ

09011594943

باورهای نادرست درباره هیپنوتیزم

هنوز برخی تصور می کنند به هنگام هیپنوتیزم، یک فرد مقتدر و ماهر به طور فعال، فردی را که حالت تسلیم به خود گرفته، کنترل می کند. این تصور از واقعیت علمی به دور است. تصور وجود یک هیپنوتیزور با قدرت زیاد و اسرار آمیز در مقابل فردی ضعیف و مقهور، به قرن هجدهم باز می گردد که هیپنوتیزم با استفاده از ” نیروهای مرموز ” و مغناطیسی صورت می گرفت. هیپنوتیزور در آن عصر، انسانی با قدرت جادویی و غول آسای بود که با وسایل اهریمنی، اراده و روح انسان های دیگر را کنترل و اداره می نمود.

نظریه جدید درباره هیپنوتیزم و هیپنوتیزور با این باورهای قدیمی فاصله بسیار زیادی دارد. هم اکنون بسیاری از روان پزشکان و روانشناسان از این نظریه طرفداری می کنند که: هیپنوتیزور تنها نقش راهنما و هدایت کننده را در برقراری حالت هیپنوتیزم ایفا می کند و ” کار اصلی” را در این جریان خود فرد تحت هیپنوتیزم انجام می دهد.

هیپنوتیزم شدن، نشانه ضعف روحی نیست!

 

همانطور که دکتر اشپیگل اظهار می دارد:

هیپنوتیزم شدن نشانه سطح بالایی از هوش و استعداد و نمایانگر قدرت و قابلیت فرد در انجام تمرکز است. نحوه ایجاد هیپنوتیزم و امکانات درمانی آن بیمار در صورت تشخیص پزشک معالجش و تمایل خودش می تواند از هیپنوتیزم در برنامه درمانش استفاده کند. برای انجام موفقیت آمیز جریان درمان بیمار باید:

✔️ ذهن خود را از کلیه افکار انحرافی خالی و پاک کند.

✔️ به اصالت علمی هیپنوتیزم و قابلیت عملی هیپنوتیزور اعتقاد و ایمان داشته باشد.

✔️ به اندازه کافی قدرت تمرکز و تصور داشته باشد.

✔️ به برنامه ای که هیپنوتیزور برای درمان بیماری و یا رفع مشکل او مطرح کرده، مطمئن باشد.

اثرات درمان کننده هیپنوتیزم:

در مورد و شرایط زیر هیپنوتیزم درمانی اثبات شده ای دارد:

✔️ درمان پرخوری و چاقی

✔️ ترک اعتیاد به دخانیات، الکل و بسیاری از مواد مخدر

✔️ درمان بی خوابی

✔️ معالجه حالات اضطرابی

✔️ درمان حالات هیجانی

✔️ معالجه افسردگی

✔️ درمان ضعف و فقدان اعتماد به نفس

✔️ ایجاد انگیزه و امید

✔️ درمان وسواس و رفتارهایی که فرد به صورت اجباری انجام می دهد

✔️ درمان عادت جویدن ناخنها

✔️معالجه عدم قدرت درتمرکز فکری

✔️ درمان لکنت زبان در مواردی که نقص عضوی در کار نباشد

✔️ درمان حالاتی که فرد در شناخت هویت خود دچار مشکلاتی شده است

✔️ درمان انواع ناتوانی ها و مشکلات جنسی

 

آیا هیپنوتیزم واقعیت دارد هیپنوتیزم درمانی، تنها تلقین کردن نیست!

آیا هیپنوتیزم واقعیت دارد هیپنوتیزم درمانی، تنها تلقین کردن نیست! خلسه هیپنوتیزمی، حالتی شبیه به خواب یا به اصطلاح‌  ”خوابواره‌“ است که در جریان آن فرد هیپنوتیزم شده‏ در شرایط تلقین ‏پذیری شدیدی قرار می‏ گیرد. از این‏ شرایط تلقین‏ پذیری یا حرف‌ شنوی ذهنی شدید، فرد درمان‏گر برای درمان بیماری یا تغییرهای مناسب ‏رفتاری، یک خلسه سبک یا متوسط هیپنوتیزمی و ارائه تلقین ‏های لفظی  یا کلامی کافی است ولی استفاده‏ از روش‏ های پیشرفته ‏تری که فرد هیپنوتیزم‌ شونده، به ‏جای ‌”شنیدن مطالبی‌“ به ‌”مشاهده مناظری‌“ نائل‏ می‏ شود از تأثیرهای بیشتری برخوردار است برای نمونه:

✔️ در پاسخ به این سوال که آیا هیپنوتیزم واقعیت دارد در ‌”ان. ال. پی‌“ که می‏توان آن را علم یا روش رسیدن به‌ ”شادکامی و موفقیت“ تلقی کرد؛  اگر با تشویق تلقین و استفاده از قدرت تصور یا تجسم، کاری کنیم که فرد خود را در اوج موفقیت و یا در آستانهٔ رسیدن به هدف ‏احساس کند احتمال رسیدن او در زندگی واقعی و یا در آستانه‏ٔ رسیدن به هدف احساس کند، احتمال رسیدن او در زندگی واقعی به آن هدف دل خواه، بیشتر می ‏شود به ‏این تکنیک ‌”COMPELLING FUTURES“ گفته می‏ شود. با کمک هیپنوتیزم، این امکان وجود دارد که با سادگی نسبی، فرد خود را در شرایط اوج موفقیت  ‌”مشاهده‌“ کند و در نتیجه، انگیزه و انرژی بسیار زیادی برای رسیدن به هدف ‏پیدا کند.

برای نمونه زن یا مرد بسیار چاقی که در روابط اجتماعی با مشکل ‏های همراه هستند ممکن است در خلسه‏ٔ هیپنوتیزمی (در جریان یک میهمانی یا عروسی) خودشان را در اوج تناسب و بر از زندگی مشاهده کنند، طوری که عده زیادی با تحسین و تمجید به آنان بنگرند و درباره‏ٔ راز موفقیت آنان پرسش های را مطرح سازند.

در شرایط کنونی رفتن به دانشگاه و اخذ مدرک دانشگاهی، یک آرزوی بزرگ است در شرایط خلسه هیپنوتیزمی، این امکان بوجود می ‏آید که یک دانش ‏آموز دبیرستانی، خود را در جشن فارغ‌ التحصیلی دانشگاه در شرایطی ‏احساسی مشاهده کند که لباس فارغ‌التحصیلی را پوشیده ‏و کلاه مخصوص را بر سر نهاده است.

ایجاد رویا یا خواب دیدن برای پی‌بردن به مشکل‏ های‏ نهفته و پوشیده‏ٔ بیمار، روش جذابی است که می‏توان به خوبی از آن در هیپنوتیزم درمانی استفاده کرد. در عمق ‏مناسبی از خلسه‏ٔ هیپنوتیزمی قرار گرفته، در ارتباط با هدف‏ های درمانی، خاطره‏ای را ایجاد کرد.

✔️ میتوان در شرایط خلسه، مدادی به‌ دست بیمار داد تا در ارتباط با مشکلی که دارد مطلب‏ های را بنویسد و یا نقاشی کند.

● نتیجه ‏گیری پایانی در زمینه هیپنوتیزم ‏درمانی

هیپنوتیزم درمانی، روشی است که در جریان درمان یک ‏بیماری یا مشکل رفتاری، از هیپنوتیزم هم استفاده ‏می‏ شود هر چند در بسیاری از موارد تنها مقتضیات لفظی ‏یا کلامی  کفایت می‏ کند ولی در برخی از موارد می‏ توان از روش ‏های تخصصی‏ تر و پیچیده ‏تری مانند  سیر قهقرای در زمان، برگشت به سال‏ های گذشته‏ٔ زندگی، القاء خواب ‏یا رویا تداعی آزاد، خیره شدن به گوی بلورین یا آئینه نقاشی یا طراحی هیپنوتیزمی، داستان‏ پردازی، خاطره ‏مصنوعی و… هم استفاده کرد.

استفاده از این روش‏ ها در شرایطی ممکن است که فرد هیپنوتیزم درمانگر از این‏ روش ‏ها اطلاع و در انجام آنها تجربه و مهارت داشته باشد و فرد مراجعه کننده هم از استعداد هیپنوتیزم‏ پذیری کافی، بهره‏ مند باشد آشنائی با خلسه هیپنوتیزمی و رسیدن به‏ خلسه ‏های عمیق، در طی چند جلسه هیپنوتیزم شدن‏ حاصل میشود استعداد هیپنوتیزم ‏پذیری افراد جامعه با یکدیگر متفاوت است.