معناي لغت يوگا

واژه يوگا از كلمه يوگ كه ريشه سانسكريت دارد منتج شده و به معني يكي شده يا ملحق شدن است .

اين لغت در فارسي به نام يوغ به كار رفته و در لغت نامه دهخدا آمده : چوبي است كه برزگران

به وقت شكافتن زمين بر گاو مي بندند و همچنين آن چوبي بود كه بر گردن گاو نهند و در زبان انگليسي

بصورت (To Yoke)وارد شده كه به معناي جفت كردن يا يكي كردن است . بنابراين مي توان گفت

كه يوگا وحدت با هستي است .
طريقتي است كه موجب اعتدال و دستيابي به شناختي مستقيم از عمق وجود خويش مي گردد

و يوگا رسيدن به نقطه است و تعريف علمينقطه عبارتست از اثر قلم بر صفحه كه داراي عرض و

طول و ارتفاع نيست. نقطه ايكه مولا علي (ع) فرمود : العلم نقطه كثّر هم الجاهلون .

لغت يوگا در هندوئيسم ، بوديسم و جينيسم به معناي انضباط روحانيست.

اصولا درك ما از يوگا با واقعيت آنفاصله بسيار دارد . علم يوگا معرفت روحي است و تمرينات منظم و رده بندي

شده اي دارد كه بايد گام به گام پيموده شود و براي پيشرفت در يوگا انسان بايد از امور زايددنيوي

كناره گيرد و درصدد كسب تقوي باشد و پرهيزگاري پيشه خود سازد و دائم درصدد تهذيب اخلاق باشد.

يوگا

يك سيستم علمي و عملي است كه به هشت عضو تقسيم مي شود :

ياما ، نياما ، آسانا ، پراناياما، پراتيآهارا ، دهارانا ، دهيانا و سامادهي .

مي توان براي يوگا سه لايه و سطح را در نظر گرفت : لايه خارجي ، لايه داخلي ، و لايه داخلي تر .

اولين سطح يوگا به چيزهائي مربوط مي شود كه به امرها و نهي ها مي پردازد . ياما و نياما ،

سنتهائي هستند كه هم در غرب وجود دارند و هم در شرق ، هم در شمال و هم در جنوب .

سطح يا لايه دوم يوگا به ” سادانا ” يا تمرين مربوط مي شود و شامل آسانا ، پراناياما و پراتيآهارا مي گردد.

سومين لايه از يوگا در سوتراهاي يوگا توسط پاتانجلي بعنوان ثروت يوگا مشخص شده است و اين اثر يا ميوه ساداناها ( تمرينات ) است و از دهارانا ، دهيانا و سامادهيتشكيل مي شود.

در كتاب « يوگا سوتراهاي پاتانجلي » فصل اول ، سوترا ( آيه ) دوم يوگا چنين تعريف شده :

يوگا متوقف كردن الگوهاي خود آگاه مي باشد Yoga Chitta Vritti Nirodhah

معناي لغات اين سوتره بشرح زير است :

Yoga : يوگا

Chitta : چيت از واژه اصلي چيت (chit) مشتق شده كه معني ” ديدن و آگاه بودن از “

و” هوشياري ” مي دهد. همچنين به معني خود آگاهي فردي مي باشد كه شامل حالت :

الف : خود آگاه ب : نيمه خود آگاه ج : ناخود آگاه ذهن است.

در اينجا چيتا نماينده كل خودآگاه شخص است كه از سه مرحله تشكيل شده است :

الف : خودآگاه احساسي يا عيني

ب : خودآگاه ذهني

ج : ناخودآگاه يا استعداد نهاني ذهن خوابيده

اين سه حالت خودآگاه بايد خوب فهميده شود زيرا در اين سوتره چيتا به آن

رجوع مي كند ودر زبان فارسي اغلب اين واژه را به حس مشترك ترجمه كرده اند.

Vritti_ وريتي وريتا به مفهوم دايره و به معني مدوّر است. هنگاميكه شما يك سنگ

را در حوض آب پرت مي كنيد ، حركت آب از داخل بطرف خارج ، دايره وارپخش مي شود.

Nirodhah _ نيروداه از ريشه Rodha رودا است كه به معني سدكردن و جلوگيري كردن است . بنابراين ترجمه سوتراي فوق به اينصورت است :

« يوگا جلوگيري كردن ، سد كردن يا متوقف كردن رشد الگوهاي در تمام بعدهاي خودآگاه است.»

در ترجمه ديگر اين سوترا چنين معني شده : « يوگا عبارتست از بازداشتن و متوقف ساختن آگاهي

از پذيرش قوالب محدود و بسته » ودر ادامه چنين آمده : براي روشن شدن معناي آيه در درجه اول

بهتر است در مورد مراتب چيتا يا آگاهي فردي صحبت كنيم . در متون يوگا به ويژه در ماندوكيا

اوپانيشاد Manddukya Upanishad آگاهي در يك حوزه زير بنائي و سه حوزه تجلي يافته

از آن مورد بررسي قرار گرفته است .

اين چهار مرحله عبارتند از :

1 : جاكرات 2 : سواپنا 3 : سوشوپتي 4 : توريا

جاكرات مرحله هوشياري ، سواپنا مرحله خواب و رويا ، سوشوپتي مرحله خواب عميق

و بدون رويا و توريا مرحله آگاهي يكپارچه و متصل مي باشد.

ما بعنوان يك انسان توانائي بس والا و جادوئي داريم ولي تنها بر اساس ساختار انديشه و ذهن

خود مي توانيم انرژي را به ارتعاش در آوريم و آگاهي را توسعه دهيم .

ذهن اسير وانديشه محدود شده قادر نيستند بي كرانگي آگاهي را تجربه كنند .

درصورتيكه ذهن خود را در قالبهاي محدود و عادت شده اسير سازيد ، آگاهي شما به كوچكي دنياي

ساختگي و تصنّعي خودتان مي باشد در حاليكه اگر شما از قوالب محدود فكر و اعتقاد و عادت

ذهني فراتر رويد ، شكوه هستي را مشاهده خواهيد كرد.رهائي ذهن از محدوديتها و عادات و

احساسات متقابل ، چراغ هوشياري و آگاهي شما را به سطوح لطيفتر هستي هدايت مي كند.

شيوائي يوگا« هنر» بودن آنست همچنانكه هيچكس نمي تواند هنرش را در قالب واژه ها

و كلمات بيان كند ، يوگي هم عاجز از بيان حقيقت تجربه اش در قالب گفتار است .

لذا مي بايست اين هنر ظريف به تجربه آيد . قابليت كسب اين تجربه با همگان است ، تا چه كسي بخواهد ؟