6 درس فوق العاده برای یادگیری مراقبه
یادگیری مراقبه به معنای نظارت و پایش بر روی یک فرایند، وضعیت یا شخص است. یک فرایند ذهنی است که با تمرکز بر روی تجربه حال حاضر و به دور از تفکرات و نگرانیهای ذهنی، به آرامش و آرامش دست مییابیم. بدون كمك و یادگیری مراقبه نمیتوانید در مورد خود وجودی دانشی بهدست آورید.
بدون آن نمیتوانید به مرحله ملکوتی ارتقا پیدا كنید. بدون یادگیری مراقبه نمیتوانید خود را از شر قیود و محدودیتهای ذهن رها كرده به جاودانگی برسید. مراقبه تنها مسیر شكوهمند به سوی رهایی است. یادگیری مراقبه نردبانی است اسرارآمیز كه از زمین به بهشت كشیده شده است. از خطا به حقیقت، از تاریكی به روشنایی، از درد و رنج به سعادت، از ناآرامی به آرامش جاودان، از جهالت به آگاهی، از فناپذیری به جاودانگی.
سوامی شیواناندا – سعادت ملكوتی (Bliss Divine)
درس اول – یادگیری مراقبه
فهرست مطالب مقاله
در مورد مراقبه و مدیتیشن مطالب زیادی گفته و نوشته شده است. با این حال درك ماهیت آن سالهای سال وقت نیاز دارد. همان طور كه خوابیدن را نمیتوان آموزش داد، مراقبه را هم نمیتوان آموزش داد. فردی ممكن است یك تشك بزرگ و راحت، اتاقی با تهویه مطبوع در اختیار داشته و هیچگونه مزاحمتی هم نداشته باشد ولی باز خوابش نبرد. خواب دست هیچكس نیست. فرد خوابش میبرد. به همین ترتیب مراقبه هم خودش پیش میآید.
ثابت شده است كه ذهن برای وارد شدن به حالت سكوت احتیاج به تمرین روزانه دارد. با این حال روشهای خاصی وجود دارد كه فرد بتواند با عمل به آنها شالوده و اساس یک راه مطمئن را شروع كرده موفقیت خود را تضمین نماید. قبل از آغاز یادگیری مراقبه، بهتر است كه فرد محیط و وضعیت مناسب داشته باشد. مكان مراقبه، برنامه آن، سلامت جسمی و وضعیت ذهنی باید مناسب و همراه با آمادگی خود فرد برای پرداختن به درون باشد. بسیاری از موانع دشوار تنها با خلق شرایط مناسب مراقبه از بین میروند (مراجعه كنید به كتاب مدیتیشن و مانتراها- فصل 2).
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
راهنمایی برای مدیتیشن
نكات بسیار مهمی در مورد روشها و مراحل اولیه یادگیری مراقبه در زیر آمده است، این نكات در درجه اول برای مبتدیها ارائه شده است، اما ممکن است مطالعه آنها برای مجربترین مراقبه كنندگان هم سودمند باشد.
1- نظم و ترتیب در زمان، مكان و تمرینهای یادگیری مراقبه بسیار اهمیت دارد.
نظم ذهن را عادت میدهد تا با حداقل تاخیر سرعت فعالیتهای خود را كاهش دهد. متمركز كردن ذهن بسپار مشکل است. زیرا تا فرد به قصد تمركز كردن مینشیند، ذهن میخواهد پرواز كند. همانطور كه در پاسخ به یك محرك خارجی ثابت، یك بازتاب شرطی شده وجود دارد، ذهن هم در زمان و مكان ثابت راحتتـر از سرعت خود كم میكند.
2- بهترین زمان برای یادگیری مراقبه
بهترین زمان برای مراقبه سحرگاه و هنگام غروب آفتاب است زیرا در این اوقات نیروی معنوی خاصی در هوا وجود دارد. بهترین زمان، برهماموهورتا (Brahmamuhurta) یعنی بین ساعت 4 تا 6 صبح است. در این ساعات آرام و ساكت بعد از خواب، ذهن درگیر فعالیتهای روزانه نیست و آرام و ساكت بعد از خواب، ذهن سرحال بوده و از نگرانیهای مادی و دنیوی رها میباشد و بنابراین به سادگی قالب میپذیرد و بدون تلاش زیاد تمركز اتفاق میافتد.
اگر برایتان مقدور نیست كه در این موقع از روز مراقبه كنید، ساعاتی را برای این كار انتخاب كنید كه درگیر فعالیت روزانه نیستید و ذهنتان آمادگی آرامش را دارد. مهمترین مسأله، داشتن نظم و برنامه ثابت زمانی است.
3- سعی كنید برای یادگیری مراقبه اتاق جدایی را در نظر بگیرید.
اگر این كار ممكن نیست، قسمتی از اتاق را با پرده جدا كنید و به دیگران اجازه ورود به آن قسمت را ندهید. این قسمت تنها باید برای مراقبه به كار رود و باید از دیگر ارتعاشات و ارتباطات تهی نگه داشته شود. هر صبح و عصر باید عود سوزانده شود. در آنجا باید عكس یا تصویری از ماهیت ملكوتی یا شخصیت الهام بخش و مورد علاقه فرد وجود داشته باشد و زیرانداز مخصوص مراقبه نیز باید مقابل آن قرار گیرد.
با مراقبه، ارتعاشات قوی خاص از آن اتاق پخش میشوند. پس از 6 ماه، میتوان آرامش و خلوص را در فضای اتاق حس كرده چرا كه یك هاله مغناطیسی در اتاق به وجود میآید. هنگام فشارهای عصبی در این اتاق بنشینید و یك ساعت مانترا را تكرار كنید و به آسایش و آرامش برسید.
4- با قراردادن صورت به سوی شمال یا شرق بنشینید
تا از ارتعاشات مغناطیسی مثبت بهره ببرید. به حالت چهار زانو راحت بنشینید. ستون فقرات را راست نگه دارید اما آنها را منقبض نكنید. این نوع نشستن به ایجاد ثبات ذهنی و تمركز كمك میكند. همچنین لازم است طوری بنشینید كه انرژی روانی بتواند بدون مانع از بخش پایین ستون فقرات به سمت بخش بالای سر حركت كند.
قراردادن پاها در حالت پادماسانا (Padmasana)، حالت كلاسیك نیلوفری، ضرورت ندارد. هر حالت نشستنی به صورت چهار زانو میتواند بدن را در وضعیت محکمی قرارداده و یك مسیر انرژی مثلثی شكل درست كند. انرژی ترجیحاً باید كنترل شود نه این كه در تمامی جهات پخش شود. هرچه تمركز بیشتر و عمیقتر میشود، سرعت سوخت و ساز بدن و امواج مغزی و تنفس كاهش پیدا میكند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
5-قبل از آغاز یادگیری مراقبه، به ذهن امر كنید
قبل ازآغاز مراقبه، به ذهن امر كنید كه برای مدت مشخصی آرام مانده و گذشته، حال و آینده را فراموش كند. كار خود را با دعا شروع كنید.
6- تنفس خود را برای آغاز یادگیری مراقبه آگاهانه تنظیم كنید.
ابتدا به مدت 5 دقیقه به شکل شكمی نفس عمیق كشیده تا اكسیژن به مغزتان برسد سپس تنفس خود را تا حد نامحسوسی آرام كنید.
8- بگذارید ذهن در ابتدا به این طرف و آن طرف برود.
بگذارید ذهن در ابتدا به این طرف و آن طرف برود.ذهن پرواز میكند اما سرانجام با تمركز پرانا، متمركز میشود.
9- ذهن را مجبور به ثابت بودن نكنید.
این كار فقط موجب به حركت درآمدن امواج مغزی میشود و مراقبه را مشكل میكند. اگر ذهن به گردشهای خود اصرار میورزد، تنها خود را از آن كنار بكشید و به تماشای آن بنشینید، گویی فیلم تماشا میكنید. ذهن سرانجام خود آرام میگیرد.
10- یك نقطه كانونی برای خود در نظر بگیرید
یك نقطه كانونی برای خود در نظر بگیرید تا زمانی كه ذهن خسته میشود همچون پرندهای كه به جای نشستن احتیاج دارد بتواند روی آن نقطه استراحت كند. افرادی كه منطقیتر هستند، باید كانون را در فضای بین ابروها در نظر بگیرند (آجناچاكرا) و افرادی كه احساساتیتر هستند باید این نقطه را در وسط سینه در شبكه قلب تصور كنند (آناهاتاچاكرا). هرگز نقطه كانونی خود را تغییر ندهید.
11- روی یك شی یا سمبل خنثی یا مثبت و روحیهبخش تمركز كنید
روی یك شی یا سمبل خنثی یا مثبت و روحیهبخش تمركز كنید و این ایده را در مركز تمركز خود نگه دارید. اگر مانترا به كار میبرید، آن را به شكل ذهنی تكرار كنید و این تكرار را با تنفس خود هماهنگ كنید. اگر فرد مانترای مشخص نداشته باشد میتواند از “ام” استفاده كند.اگرچه تكرار ذهنی قویتر و مؤثرتر است اما اگر فرد احساس خواب آلودگی كند، میتواند مانترا را با صدای بلند تكرار كند. هرگز مانترای خود را عوض نكنید.
12- تكرار موجب شكلگیری افكار خالص میشود
تكرار موجب شكلگیری افكار خالص میشود كه در این افكار ارتعاشات صدا با ارتعاشات افكار یكی میشوند. دیگر هیچ هوشیاری نسبت به معنی وجود ندارد. تكرار بیانی به تكرار ذهنی و از آن طریق به زبان تلپاتیك و سپس به افكار خالص، تبدیل میشود. این حالت یك حالت ظریف از سعادت فوق طبیعی و متعالی همراه با دوگانگی است كه در آن هوشیاری نسبت به علت (Subject) و معلول (Object) وجود دارد. در نتیجه تمرین این دوگانگی از بین میرود و فرد به مرحله سامادهی یا فوق آگاهی میرسد. این روند به مدت زمان زیادی احتیاج دارد، بنابراین صبور باشید. در حالت سامادهی، فرد در یك حالت سعادت به سر میبرد كه در آن فرد دانا، عمل دانستن و دانش یكی هستند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
این مرحله، مرحله فوق آگاهی است كه عرفای پیر و ادیان،مذهب و عقاید مختلف بدان رسیدهاند. تمرینهای مراقبه خود را با 20 دقیقه شروع كنید و به تدریج آن را به یك ساعت برسانید. اگر چه با لرزش بدن شدید مواجه میشوید، آن را كنترل كرده و انرژی خود را در درون حفظ كنید. اگر روزی نیم ساعت مراقبه كنید، قادر خواهید بود با آرامش و قدرت معنوی با زندگی خود روبرو شوید. مراقبه قدرتمندترین داروی تقویتی ذهن و اعصاب است. در حین مراقبه انرژی ملكوتی آزادانه به سوی فرد جریان مییابد و بر روی ذهن، اعصاب، اندام حسی و جسمی تأثیر مثبت میگذارد. مراقبه ما را به سوی دانش شهودی و قلمرو سعادت جاودانه هدایت كرده و نهایتاً اینكه، ذهن آرام و ثابت میشود.
سؤالات مرتبط با راه های برای شروع یادگیری مراقبه:
- چرا مراقبه را نه میتوان توضیح داد و نه میتوان آن را آموزش داد؟
- روشهای كمك بیرونی به یادگیری مراقبه كدامند؟
- چرا باید برای زمان، مكان و تمرین یادگیری مراقبه برنامه منظم و خاص داشته باشیم؟
- فرد چند وقت یكبار و هر بار چه مدتی باید مراقبه كند؟
- بهترین ذهن برای مراقبه كدام موقع از روز است؟ چرا؟
- وقتی مینشینید تا مراقبه كنید ابتدا چه كارهایی باید انجام دهید؟
- اگر ذهنتان هنگام مراقبه متمركز نشود چه كار باید بكنید؟
- مراحل پیشرفته مراقبه را توضیح دهید.
درس دوم – مراقبه چیست؟ چرا باید مراقبه كرد؟چرا باید یادگیری مراقبه را در برنامه خود گنجاند؟
در زمان مراقبه، مراقبت مداوم از ذهن وجود دارد. مراقبه عبارت است از در نظر گرفتن زمان و مكان خاص به قصد كشف چاه بیانتهای دانش و خردمندی كه در درون ما نهفته است. مراقبه تجربهای است كه نمیتوان آن را توضیح داد، همانطور كه برای یك انسان نابینا رنگها را نمیتوان توصیف كرد. تمام تجربیات معمولی به واسطه زمان، مكان و رابطه علت و معلول محدود شدهاند. تمام تجربیات فانی به واسطه گذشته، حال و آینده اندازهگیری میشوند. این مسائل واهی و غیر واقعی هستند و زیاد دوام ندارند.
حالت مراقبه از همه محدودیتها میگذرد. در این حالت نه گذشته وجود دارد، نه آینده، بلكه آگاهی”من هستم” و “حالا”ی جاودانه وجود دارد. این آگاهی تنها زمانی ممكن میشود كه همه امواج ذهنی از حركت باز ایستند و ذهن دیگر وجود نداشته باشد. مراقبه یك حالت آگاهانه است، مراقبه حالت چهارم یا توریا (Turiya) است. سه حالت دیگر بیداری، خواب دیدن و خواب عمیق هستند (مراجعه كنید به فصل 1 كتاب مراقبه و مانتراها).
برای یادگیری مراقبه بدانید هدفتان در زندگی چیست؟
اكثر مردم در جستجوی خوشبختی برای كسب رضایت خاطر به اشیا و وقایع خارجی روی میآورند. ما با خود فكر میكنیم “اگر فقط یك ماشین نو داشتیم” یا میتوانستم یك كار عالی پیدا كنم، خوشبخت میشدم”. با به دست آوردن شی مورد نظر، ذهن ممكن است مدتی كوتاه از تكاپو بایستد و آرامش پیدا كند،اما بالاخره از اسباب بازی یا تجربه تازه خود خسته میشود و جای دیگری به دنبال خوشبختی میگردد. اشیاء خارجی نمیتوانند شادی و خوشبختی دائمی به همراه بیاورند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
ما آرامش ذهنی را كه در نتیجه به دست آوردن یك شی حس میكنیم با مالكیت آن شی اشتباه میگیریم. بنابراین چالشی كه ما در پیش داریم این است كه كنترل دنیای درون را به دست آوریم. ذهن به طور مداوم با خود مشغول گفتگو است. اتفاقات گذشته را بازآفرینی میكند، آنها را به شكل نمایش بهتری دوباره كنار هم قرار میدهد، برای آینده برنامهریزی میكند و جنبههای مثبت و منفی همه چیز را بررسی میكند.
آرام كردن روشنمندانه گردشهای مداوم ذهن در حال یادگیری مراقبه
با آرام كردن روشنمندانه گردشهای مداوم ذهن، گفتگوی درونی و تمركز بر روی اشیا مثبت و شورانگیز، میتوان كم كم حالتهای روان را شناسایی كرده، به یك زندگی مفیدتر دست یافت. ذهن به تعبیری شبیه به دستگاه گرامافون است. ذهن از شیارها یا تاثیراتی تشكیل شده است كه آنها را به زبان سانسكریت “سامسكارا” (Samskara) مینامند. این سامسكاراها زمانی شكل میگیرند كه امواج فكری خاص یا “وریتیها” (Vrittis) عادت ذهن میشوند. سامسكاراها لزوما منفی نیستند. شیارهای ذهن ممكن است روحیه ما را تقویت یا تضعیف كنند. هدف از انجام مراقبه ایجاد و خلق كانالهای جدید و مثبت در ذهن و از بین بردن كانالهای مخرب است. این جریان یك جریان كاملا علمی، است اما هدفی روحانی و معنوی دارد.
از بین بردن نکات منفی و شکل گیری عشق
از بین بردن نكات منفی كافی نیست، بلكه در همین زمان باید برای شكلگیری عشق، رحمت، حس خدمت، شادی، مهربانی و بسیاری خصوصیات دیگر هم سخت تلاش كرد. این خصوصیات مثبت نه تنها به زندگی خود فرد شادی میبخشند بلكه آن را به زندگی دیگران هم انتقال میدهند. از راه مراقبه، فرد شاهد بازیهای ذهنی خود میشود. در مراحل اولیه همانگونه كه شاهد ظاهر شدن مداوم نفس دون هستیم، كار بیشتری به جز به دست آوردن درك آن نمیتوانیم انجام دهیم.
پس از مدتی بازیهای نفس عادی میشوند و كم كم آرامش را ترجیح میدهیم. وقتی نفس مهار میشود، میتوانیم انرژیها را به طور سازنده برای رشد فردی و خدمت به دیگران به كار بریم. با مراقبه منظم و مداوم، ذهن شفافتر و بازتر و انگیزهها خالصتر میشوند. ناخودآگاه فرد دانش نهفتهای را آزاد میكند كه به درك و فهم بهتر كمك میكند. نفس به تدریج محو میشود. سرانجام نیروهای شهودی آزاد میشوند و فرد به یك زندگی آگاهانه و همراه با آرامش میرسد.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
سؤالات در مورد ماهیت مراقبه:
- مفهوم كلمه “سامسكارا” چیست؟
- “وریتیها” چیستند؟
- هدف مراقبه چیست؟ توضیح دهید.
- چهار مرحله آگاهی كدامند؟
درس سوم – یادگیری مراقبه – تئوری مراقبه جــاپــا (Japa)
یادگیری مراقبه و مانتراها- فصل 6
“فرد با تفکر مداوم در مورد مانترا، در مقابل چرخش تولدها ومرگها محافظت میشود و از آنها رهایی مییابد. مانترا را به این دلیل چنین مینامند که در نتیجه روندی ذهنی حاصل میشود. ریشه “مان” (man) در کلمه مانترا از هجای اول کلمهای می آید که به معنی “فکر کردن” است و “ترا” (tra) به معنی “محافظت کردن یا رهانیدن” از جهان حسی است. مانترا نیروی خلاق تولید میکند و موجب سعادت ابدی میشود. وقتی مانترا به طور مداوم تکرار شود آگاهی بیدار میشود.”
سوامی شیواناندا – جاپا یوگا
مانترا یوگا- علمی دقیق
مانترا انرژی عرفانی است که در ساختاری از صدا جای گرفته است. مانترا نیروی ملکوتی است که در کالبدی از صدا ظاهر میشود. با تمرکز و تکرار یک مانترای مشخص، انرژی آن آزاد میشود و فرم خاصی میپذیرد. جاپا یا مانترا یوگا تمرینی است که به کمک آن نیروی موجود در درون مانتراها به کار گرفته میشود.
هر مانترا از ترکیب صداهایی ساخته میشود که 50 حرف الفبای سانسکریت تولید میکند که در زبان سانسکریت آن را “دواناگاری” (Devanagari) هم مینامند یعنی زبان خدایان. عقلای قدیمی که با مراحل بالای آگاهی آشنا بودهاند، از نیروی ذاتی موجود در صدا به خوبی آگاهی داشته و از ترکیب صداها برای ایجاد ارتعاشات مختلف استفاده میکردند.
صدا:
بذر تمام مواد است “در آغاز آن کلمه بود. آن کلمه با خداوند بود و آن کلمه خداوند بود.” “کلمه ” کتاب مقدس همان سابدابرهمن (Sabdabrahman) در تانترای (Tantra) هندو است. کلمه، صدا و مانترا اجزای تشکیل دهنده کیهان شناسی هندی هستند و نمیتوان آنها را از این کیهان شناسی جدا کرد. جاپا (تکرار مانترا) اصول کیهان شناسی را از حوزه تئوری خارج میکند و آنها را به شکل کاربردی در میآورد. مانترا راهی است که از عالم صغیر به عالم کبیر کیهان میرود، مانترا وسیلهای است که فرد را به سرچشمه خود باز میگرداند.
در طول دوران مرگ، انرژی کیهانی (شاکتی) غیرفعال و خاموش باقی میماند. همانطور که گل لاله در پیاز خود نهفته است، این جهان هم تا آنجا که میدانیم توسط شاکتی احاطه و پوشیده شده است. آنگاه ارتعاشی روی میدهد، به نام “انفجار بزرگ” (Big Bang) و جهان همچون یک غنچه گل، شکوفا شده و توسعه مییابد. پس از نخستین افتراق حاوی بذرهای انرژی کیهانی، توده مرتعش انرژی همچون طول موجهایی به افتراق و توسعه یافتن ادامه میدهد. با پنجمین افتراق، انرژی در طبقه جمادات با خلق پنجاه صدای رسا تکامل پیدا میکند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
طول موج زیربنای جهان فیزیکی
زیربنای همه اشکال و فرمهای جهان فیزیکی، طول موجهای در حال نوسان پنجاه صدای اصلی است که این طول موجها با ترکیبهای مختلف کنار هم قرار گرفتهاند. بنابراین صدا فرم بالقوه است و فرم صدایی است که ظاهر شده است. صدا به عنوان انرژی هجاهای مقدسی که شاگردان طریق معنویت در مراقبههای خود بهکار میبرند. معمولاً نامهای سانسکریت وجود مطلق است. همانطور که نیروی ملکوتی در صدا تجلی یافت، خود مانترا هم کالبد ظریف الوهیت است. تئوری مراقبه جاپا معتقد است که با تکرار هجاها به شکلی دقیق و همراه با ایمان قوی، فرم ماهیت ملکوتی حاکم بر مانترا ظاهر میشود.
مراقبه بر روی “ام ناماه شیوایا” (Om Namah Sivaya) فرم شیوا را ایجاد میکند در حالیکه “ام نامو نارایانایا” (Om Namo Narayanaya) فرم ویشنو را. ارتعاشات ایجاد شده توسط تنهای صدای مانترا همگی اهمیت دارند و نحوه تلفظ آنها را نمیتوان موضوعی تصادفی و بدون نظم انگاشت. فرد با هماهنگ کردن خود با طول موجهای مانترا، از ورای پرده پوشاننده دنیای مادی میگذرد و از طبقه نخست صداهای رسا به ماهیت ملکوتی فردی خود و سرانجام به انرژی اصلی و یکپارچه نیروی متعادل هدایت میشود. فکر و صدا در چهار حالت اصلی تجلی مییابند، که صداهای قابل شنیدن در یک سر این طیف و افکار در طرف دیگر آن قرار دارند. مراقبه جاپا فرد را از پائینترین این حالات به سمت بالاترین آنها هدایت میکند.
چهار مرتبه صدا
وایكهاری (Vaikhari):
كلماتی كه به زبان آورده میشود. این حالت متراکم و قابل شنیدن و در بالاترین حد افتراق قرار دارد. این كلمه در واقع فكری است كه به شكل كد یعنی به زبان رایج ترجمه شده است. این حالت به عنوان كلمه بر زبان آورده شده و عینیترین و مادیترین حالت فكر است.
مادهیاما(Madhyama):
ارتعاش ذهنی. سخنگو در مورد زبان فكر میكند و كلماتش را از طریق یك منشور ذهنی متأثر از پیشپندارها، تأثیرات، احساسات و دیگر محدودیتها انتخاب میكند.
پاشیانتی(Pashyanti):
حالت تلپاتیك. فرد در این حالت حقیقتاً میتواند فرم فكر را حس كند. این حالت، مرحله جهانی است كه در آن تمامی افكار به وجود میآیند و شكل میگیرند. در این حالت هیچ افتراق یا تمایزی میان افكار، نامها و فرمها وجود ندارد. یك فرد هندی، یك اسكیمو، یك آلمانی و یا یك بانتو میتوانند به یك گل نگاه كنند و فكر آن را در یك زمان با یك زبان غیركلامی تجربه كنند.
پارا (Para):
چهارمین و بالاترین حالت كه حالتی فوق طبیعی و متعالی است. این حالت به فرم هیچ طول موج خاصی در نیامده است و از همه نامها و فرمها برتر است. پارا شالوده ثابت و اساس كلیه زبانهاست. انرژی خالص یا شاكتی است. پارا به عنوان صدای بالقوه یكپارچه با سابدابرهمن یعنی ارتعاش ملكوتی كه همه چیز را به هم میپیوندد در ارتباط است.
به كار بردن ارتعاشات صدا برای یادگیری مراقبه
مراقبه جاپا روشی است برای هدایت آگاهی از پایینترین مرحله به بالاترین مرحله فكر خالص. مانترا كه به شكل زبانی یا ذهنی تكرار میشود خود را به مرتبه تلپاتیك و فراتر از آن به مرتبه فوق طبیعی ارتقا میدهد. فرد از سعادت بهرهمند نمیشود، بلكه خود سعادت میشود. این تجربه، تجربه واقعی مراقبه است. قدرت صدا خارقالعاده است. صدا علاوه بر تصویر و فرم میتواند تولید ایده، احساسات و تجربیات كند. ذهن تنها با شنیدن كلمات میتواند احساس رنج یا شادی كند. اگر كسی فریاد بكشد “مار، مار” همه فوراً از ترس بالا میپرند. وقتی نام یك چیز عادی این دنیا چنین نیرویی دارد، میتوانید نیرویی را كه در نام خداوند وجود دارد تصور كنید. جاپا یكی از مستقیمترین راههای خودشناسی و آگاهی كیهانی محسوب میشود.
جاپا، گرد و غبار ذهن، عصبانیت، حرص و طمع و دیگر ناخالصیهایی را كه نور درونی فرد را میپوشاند از وجود شخص میزاید. مراقبه جاپا اگر با ایمان، اعتقاد و خلوص انجام شود نیروی شاگرد معنوی را افزایش داده و فضایل و ماهیت ملكوتی حاكم بر مانترا را به فرد ارزانی میدارد. خداوند باریتعالی یك وجود و ماهیت فردی نیست بلكه او تجربهای است كه در یك طول موج مشخص حس میشود. جاپا در ذهن فرد فرم ماهیت ملكوتی مربوط به مانترا را ایجاد میكند. با تمرینهای مداوم، این فرم به مركز آگاهی فرد تبدیل میشود و میتوان آن را مستقیماً شناخت.بنابراین مانترای ماهیت ملكوتی، خود ماهیت ملكوتی است. تكرار همراه با تمركز بر روی مفهوم مانترا و خصوصیات ماهیت ملكوتی مشخص، موجب شناخت سریع خداوند میشود.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
شش بخش مانترا
1) ریشی (Rishi):
كسی كه برای نخستین بار از طریق مانترای مورد نظر به خودشناسی رسید و آن را به جهان ارائه كرد. او غیبگو/بیننده این مانترا است. عالم فرزانه ویشوامیترا (Visvamitra) ریشی به مانترای گایاتری (Gayatri) است.
2) میتر (Meter):
كه بر آهنگ صدا حكمرانی میكند.
3) دواتا (Devata):
وجودی فوق طبیعی، بالاتر یا پایینتر به عنوان نیروی مطلع كننده آن. دواتا ماهیت ملكوتی حاكم بر مانتراست.
4) بیجا (Bija):
بذر مانترا. كلمه یا مجموعهای از كلمات مهم كه به مانترا نیرویی خاص میبخشند. بیجا جوهر مانترا است.
5) شاكتی (Shakti):
انرژی حاصل از فرم مانترا، یعنی انرژی حاصل از فرمهای ارتعاش تولید شده به واسطه صداهای مانترا. این فرمها فرد معتقد را به دواتایی كه پرستیده میشود میرسانند.
6) كیلاكا (Kilaka):
پایه یا سوزنی كه مانترا- یا چایتانیای (Chaitanya) پنهان شده در درون مانترا- را بسته نگه میدارد. به محض اینكه این درپوش در اثر تكرار مداوم و طولانیمدت نام پروردگار برداشته شود، چایتانیا آشكار میشود. فرد معتقد و مؤمن نسبت به دارشان ایشتادواتا (Ishta Devata) نائل میشود (انرژی میگیرد).
لیكهیتا جاپا(Likhita Japa)
نوشتن مانترا، لیكهیتا جاپا، فرم دیگر از چاپاست. روزی نیم ساعت مانترای خود را در دفترچهای یادداشت كنید. وقتی مشغول نوشتن مانترا هستید، مونا(Mouna) (سكوت) را رعایت كنید. هنگام نوشتن مانترای خود، آن را بهطور ذهنی تكرار كنید تا تأثیر آن بر روی آگاهی شما افزایش پیدا كند. مانترای خود را بهطور واضح و باجوهر بنویسید.
روزهای یكشنبه، جمعه و تعطیلات به مدت یك ساعت مانترا بنویسید. بدین ترتیب میتوانید نیروی تمركز خود را بهبود بخشید. لیكهیتا جاپا محاسن معنوی بیشماری به همراه میآورد. لیكهیتا جاپا را میتوان به هر زبان و با هر خطی نوشت. لیكهیتا جاپا به شاگردان طریق معنویت در تمركز گرفتن، بسیار كمك میكند و نهایتاً به مراقبه میانجامد.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
روشهای عملی كمك به چاپا
بهترین و مفیدترین زمان برای چاپا سحرگاه یا هنگام غروب آفتاب است، یعنی زمانی كه ساتوا(Sattva) بر فضا حاكم است. هنگام نشستن رو به شمال یا شرق بنشینید. این عمل تأثیر ظریفی بر شما میگذارد و میزان كارآیی جاپا را افزایش میدهد. وقتی رو به شمال دارید با ریشیهای هیمالیا در ارتباط قرار میگیرید و جریانهای معنوی به طور اسرارآمیزی بر شما تأثیر مثبت میگذارند. افراد مبتدی در راه معنویت باید از این قانون پیروی كنند. بر روی كوسا (kusa) علفی یا پوست آهو و یا بر روی یك قالیچه بنشینید. روی آن یك تكه پارچه بیندازید. این حفظ الکتریسیته بدن کمک میکند. یک وضعیت ثابت را انتخاب کنید و در آن وضعیت بنشینید.
این مساله ذهن را هم ثابت کرده و به تمركز آن كمك میكند. پیش از آغاز جاپا دعا كنید. طلب یاری كردن از ایشتادواتا به كمك دعاهای مناسب ساتویك، بهاوای (Bhava) مناسب را برمیانگیزد. اكنون جاپا را شروع كنید و تكتك هجاهای مانترا را صحیح و مشخص تلفظ كنید.مانترا را خیلی سریع یا خیلی كند تكرار نكنید. تنها زمانی سرعت خود را زیاد كنید كه ذهنتان شروع به پرت شدن میكند. شتابزده جاپا را انجام ندهید. تعداد دفعات تكرار اهمیت ندارند بلكه خلوص، تمركز، حالت ذهنی و تك موضوعی بودن ذهن است كه به شاگرد كمك میكند تا به خودآگاهی دست یابد.
با ایمان و پارسایی كامل جاپا را بهجا بیاورید.
استفاده از مالا(Mala) به هوشیاریتان كمك میكند و برای ادامه بیوقفه جاپا در حكم یك محرك میباشد. بهكارگیری مالا ممكن است برای شاگردان پیشرفته لازم نباشد. تنوع در جاپا برای حفظ علاقه، جلوگیری از خستگی و مقابله با یكنواختی ضروری است. مدتی مانترا را بلند بلند تكرار كنید، سپس آن را زمزمه كنید و گاهی هم ذهنی آن را تكرار كنید.
در حال انجام جاپا برای اشیاء مادی به درگاه خداوند التماس نكنید. احساس كنید با نیروی مانترا، با لطف رحمت الهی قلبتان در حال تصفیه شدن و ذهنتان در حال محكم و پایدار شدن است. مانترای خود را به عنوان یك راز نگه دارید. هرگز آن را به دیگران نگویید.پس از تمام شدن مانترا محل خود را فوراً ترك نكنید. با دیگران نیامیزید یا به سراغ فعالیتهای دنیوی نروید. حداقل 10 دقیقه آرام بنشینید. دعایی را زمزمه كنید. خداوند را بیاد بیاورید یا در مورد عشق نامتناهی تعقل كنید. آنگاه پس از سجدهای صادقانه و با اخلاص، محل خود را ترك كنید و وظایف خود را شروع كنید. ارتعاشات معنوی صحیح و سالم و دستنخورده خواهند بود.
آغاز (Initiation) مانترا
اگر برایتان امکان دارد، قبل از شروع جاپا یك مربی آزموده و صاحب صلاحیت پیدا كنید و شروع مانترا را از او بگیرید. شروع مانترا جرقهای است كه انرژی معنوی خفته در قلب آدمی را برمیافروزد. زمانی كه آتش این انرژی شعلهور میشود، با مراقبه هر روزه جاپا همواره روشن میماند. در زمان شروع، مربی شاكتی یا نیروی مانترا را برمیانگیزاند و آن را به پیرو خود منتقل میكند. اگر پیرو فردی گیرنده باشد این توده فروزان انرژی را در قلب خود میگیرد و بسیار تقویت میشود. او آنگاه هر روز مانترا را به طور ذهنی با زهد و ایمان تكرار میكند. این كار تاثیر تصفیهكنندگی دارد و فرد سرانجام به خداشناسی میرسد. در این جهان هرچیز با طول موج مشخصی مرتعش میشود. مانتراهای مختلف اگرچه به یك میزان موثر هستند، اما با طول موجهای متفاوت میلرزند، هنگام شروع با توجه به وضعیت ذهنی شاگرد، خود او یا مربی یك مانترای خاص را انتخاب میكند.
ارتعاشات مانترا و ارتعاشات ذهن پیرو
ارتعاشات مانترا و ارتعاشات ذهن پیرو باید با هم سازگار باشند. ذهن همچنین باید نسبت به ماهیت ملكوتی كه سرانجام شكل میگیرد، پذیرنده باشد. جریان هماهنگكننده جسم و ذهن با مانترا از طریق مراقبه چاپا، به زمان زیادی نیاز دارد. وقتی سرانجام این هماهنگی ایجاد میشود مراقبه انجام میگیرد. در حالت مراقبه، جریان امواج افكار درونی كه به واسطه تكرار مانترا هدایت شده است به شدت تقویت میشوند. هر چه مراقبه عمیقتر باشد، تاثیر آن قابل توجهتر است. تمركز رو به بالای ذهن جریانی از نیرو را به قسمت فوقانی سر میفرستد. عكسالعمل این جریان، بارانی ظریف از مغناطیس است كه با جریان رو به پایینی از الكتریسیته ضعیف، بدن را شستشو میدهد. بنابراین نیروی مراقبه جاپا به ارتعاشی ملكوتی منتهی میشود و فرد آن سکوت جاودانه را كه تمامی صداها را در خود دارد تجربه میكند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
سؤالات مرتبط با تئوری مراقبه جــاپــا (Japa):
- مانترا چیست؟
- شش بخش مانترا کدامند؟
- راههای عملی برای کمک به مؤثرتر ساختن جاپا کدامند؟
- مزایای لیکهیتا جاپا چیست؟
درس چهارم – مــانتــراهـــا
یادگیری مراقبه و مانتراها- فصل 7
“كارآیی جاپا با توجه به میزان تمركز مشخص میشود. ذهن باید روی منبع متمركز شود. سپس فقط آن هنگام است كه حداكثر محاسن مانترا را درك خواهید كرد. هر مانترا نیروی فوقالعاده خود را دارد. یك مانترا تودهای از یك انرژی فروزان است. مانترا با تولید یك حركت فكری مشخص ماده ذهن را منتقل میكند. ارتعاشات موزون ایجاد شده با تکرار مانترا، ارتعاشات ناپایدار پنج نیام (شیتها) را نظم میبخشد. مانترا تمایلات طبیعی افكار عینی ذهن را كنترل كرده، به قدرت معنوی كمك و آن را تقویت مینماید.”
سوامی شیواناندا – اجرای تمرینات یوگا
مانترا چیست؟
مانتراها دعا و توسل به درگاه باریتعالی به زبان سانسكریت هستند که با تقویت و جهتبخشی توسط مراقبه جاپا، از مرحله کلامی به مراحل ذهنی و تلهپاتیک و انرژی افکار خالص حرکت میکنند. از میان تمام زبانها، سانسكریت بهدلیل وجود قرابت (شباهت) با پنجاه صدای نخستین، نزدیكترین زبان به تلهپاتی است. این راه مستقیمترین راه به طرف حالت متعالی است.بر خلاف برخی ادعاهای جدید، مانترا را نمیتوان بهطور اختصاصی و سفارش برای فردی ساخت و اختراع کرد. مانتراها همواره در حالتی خفته به شكل انرژی صدا وجود داشتهاند. همانطور كه نیروی جاذبه توسط نیتن اختراع نشد بلکه كشف شد، مانتراها هم بر قدسین كهن آشكار شدند.
به تدریج مانتراها تدوین شده و در قالب متون مقدس به شكل نوشته درآمدند و دست به دست از گورو به شاگرد منتقل شدند. اگرچه مرسوم است که در زمان آغاز مانترا، گورو هدایایی شامل میوه، گل و پول که به طور داوطلبانه تقدیمش میشود را بپذیرد، فروش مانترا شدیداً برخلاف قوانین معنوی است. نه مانترا، نه سمبل الهی برای پرستش و نه گورو، هیچکدام را پس از انتخاب کردن نباید تغییر داد. برای بالارفتن از كوه مسیرهای زیادی وجود دارند. حفظ یك راه، شاگرد طریق معنویت را سریعتر به قله میرساند تا آنكه بخواهد انرژی خود را صرف كشف راهحلهای مختلف كند.
مانتراهای ساگونا(Saguna)
مانتراهایی كه شخص معنوی آنها را برای رسیدن به خداشناسی به كار میبرد مانتراهای ملكوتی یا ربانی نامیده میشوند. این مانتراها ساگونا هستند، آنها دارای كیفیت یا ایجادكننده فرم هستند و دقیقاً مانند سمبلهای بصری و تجسمی به جریان ادراک كمك میكنند. تلاوت این مانتراها به موقع خود موجب به وجود آمدن شكل واقعی آن ماهیت ملكوتی میشود. مانتراها به عنوان یك كالبد صدایی تخصصی از آگاهی، خود ماهیت ملكوتی دارند. شكل و فرم این ماهیت ملكوتی به عنوان بخش قابل دیدن صدا ظاهر میشود. بنابراین مانترا باید به روش صحیح، با در نظر گرفتن هجاها و به صورت هماهنگ تكرار شود. اگر مانتراها ترجمه شود دیگر مانترا نیست زیرا ارتعاشات جدید صدا كه در ترجمه آن به وجود آمدهاند دیگر كالبد آن ماهیت ملكوتی را ندارند، بنابراین نمیتوانند یادآور آن باشند و آن را فراخوانند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
ماهیت ملكوتی و ارتعاشات فرد در زمان مدیتیشن
فقط ارتعاشات موزون هجاهای سانسكریت كه به طور صحیح بیان میشوند میتوانند ارتعاشات ناپایدار را نظم بخشیده به فرم ماهیت ملكوتی اجازه برخاستن بدهند. غربیها تصور میكنند كه مانتراهای مختلف به خدایان مختلف اشاره دارند و در این تجربه تعالیبخش، تنوع بسیار وجود دارد. اما هرگز نباید این موضوع را فراموش كرد كه ماهیتهای ملكوتی و جنبههای مختلف یكی هستند كه ذهن در آغاز اعمال و تمرینات معنوی خود، نمیتواند عظمت بسیار او را درك كند. دوباره تشبیه كوه را به كار میبریم. مسیرهای مختلف به سمت قله كوه مثل پرستش جنبههای مختلف خداوند است. تپه یكی است و قله آن هم یكی پس از رسیدن به قله، فرد نسبت به كل دید و احاطه دارد. در زمان شروع ماهیت ملكوتی یا ایشتادواتا فرد توسط گورو انتخاب میشود.
اگر خود فرد نتواند گرایش طبیعی خود را كشف كند، مربی با در نظر گرفتن بصیرت خود ماهیت ملكوتی او را انتخاب میكند. وقتی ماهیت ملكوتی و مانترای مناسب انتخاب شدند و فرد مانترای خود را گرفت، تا رسیدن به روشنبینی با این مانترا كار میكند. میتوان گفت كه مانترا تبدیل به ملودی اصلی او میشود. فرد ارتعاشات مانترا را با ارتعاش خود هماهنگ میكند و هرچقدر كه بتواند این كار را انجام دهد به خدا نزدیكتر میشود. مانتراهای ماهیتهای ملكوتی دیگر هم نمیتوانند به شكل كمكی مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان مثال مانترای ماها مریتیونجایا (Maha Mrityunjaya) فرد را در مقابل حوادث، بیماریهای لاعلاج و فجایع محافظت میكند و طول عمر و جاودانگی به فرد میبخشد. این مانترا، همچنین یك مانترای موكشا(Moksha) است و با خود آزادی به دنبال میآورد. افرادی كه جاپای این مانترا را هرروز به جا میآورند از سلامتی، عمر طولانی و روشنبینی نهایی بهرهمند میشوند.
یادگیری مراقبه با مانتراها
روشهای عملی زیادی وجود دارند كه به فرد كمك میكنند تا در مراقبه جاپا پیشرفت كند. این روشها در طی هزاران سال مورد آزمایش قرار گرفته و براساس اصول روانشناختی و طبیعی صداها شكل گرفتهاند. جاپامالا كه شبیه تسبیح است، معمولاً در تكرار مانترا به كار میرود. این مالا به پرورش هوشیاری كمك میكند و برای انرژی فیزیكی مثل یك نقطه كانونی عمل میكند و به بیان موزون و مداوم مانترا كمك میكند. مالا از 108 مهره یا دانه تشكیل شده است. مهره اضافی آن، یعنی مرو (Meru) كمی بزرگتر از دیگر مهرههاست. این مهره نشانه این است که با گفتن یک مانترا برای هر مهره، جاپا 108 بار یا یک مالا انجام شده است.
انگشتان نباید مرو را رد کنند. وقتی به مرو برسیم باید چرخش مهرهها را درست برعكس كرد و در حالی كه مالا در جهت مخالف حركت میكند به تكرار مانترا ادامه داد.انگشت شصت و انگشت سوم مهرهها را جابهجا میكنند و میچرخانند، انگشت اشاره كه از نظر روحانی، منفی محسوب میشود، هرگز به كار نمیرود. فرد نباید بگذارد كه تسبیح از ناف پایینتر قرار بگیرد.
تکرار و تنوع در مانتراها و اثر آن بر روی ذهن فرد
هر زمان كه از تسبیح استفاده نمیكنید آن را در تكه پارچهای تمیز بپیچید. وجود تنوع در جاپا برای حفظ علاقه جلوگیری از خستگی و مقابله با یكنواختی كه در نتیجه تكرار مداوم یك سری از هجاها به وجود میآید، ضروری است. با تغییر صدای تكرار میتوان این تنوع را ایجاد كرد. فرد میتواند مانترا را با صدای بلند تكرار كند، بعد آن را زمزمه كند و بعد به طور ذهنی تكرار كند، ذهن احتیاج به تنوع دارد وگرنه خسته میشود.
فرد مبتدی كه با این گونه فعالیتها آشنایی ندارد اوایل ممكن است خیلی زود، بعد از 5 یا 10 دقیقه تكرار مانترا خسته و دست از تكرار بردارد. اما اگر فرد به مدت حداقل نیم ساعت بدون وقفه مانترا را ادامه دهد به مانترا اجازه میدهد تا به آگاهی او راه پیدا كند و مزایای حاصل از آن را در عرض چند روز ببیند. مراقبه بر روی تصویر ماهیت ملكوتی منتخب فرد هنگام تكرار مانترا به میزان قابل توجهی بر كارآیی جاپا میافزاید. صدا و فرم با یكدیگر ارتباط دارند و همدیگر را تقویت میكنند. ارتعاشات صدا اگر با دقت و زهد و ایمان تركیب شوند به تنهایی قادرند در آگاهی ایجاد فرم كنند، این روند با تجسم كردن ماهیت ملكوتی در منطقه قلب یا در فضای بین ابروها تسهیل میشود.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
یادگیری مراقبه بر روی شیوا
بنابراین در یادگیری مراقبه بر روی شیوا، انرژی فیزیكی به جابهجایی و حركت دانههای مالا متمركز شده است. تصویر ماهیت ملکوتی با چشم سوم و سمبل هلال ماه، نیزه سه شاخه، طبل و …، ذهن را در یك سطح مشغول میكند. مانترای “ام ناماه شیوایا” (Om Namah Sivaya) هم در همین زمان تكرار میشود و در سطح دیگری در آگاهی فرد جای میگیرد. تكرار مانترا اثری فزاینده دارد و با تمرین مکرر قدرتش افزایش مییابد. آشكار است كه مراقبه جاپا بسیار فراتر از یک تمرین کلامی است. مراقبه جاپا حالتی از شیفتگی كامل است.
دعا و استراحت در پایان مانترا اهمیت زیادی دارند. وقتی تمرین جاپا تمام میشود بهتر است كه فرد بلافاصله مشغول فعالیتهای دنیوی نشود. فرد حدود ده دقیقه باید آرام بنشیند و در مورد خداوند به تعمق بپردازد و حضور او را حس كند. با شروع وظایف معمول، ارتعاشات معنوی صحیح و سالم باقی میمانند. فرد مشغول هر كار و فعالیتی كه باشد، باید این جریان را همواره حفظ كند. اگر مشغول كار عملی است، باید دستانش را به كار بسپارد اما ذهنش را به خداوند بدهد. وقتی فرد بتواند مانترا را در طول روز تكرار كند، خودآگاهی بر زندگی او حاكم میشود.
سؤالات مرتبط با مانترا:
- مانترا را توضیح دهید.
- ساگونا مانترا چیست؟ تفاوت آن با نیرگونا (Nirguna) مانترا چیست؟
درس پنجم – تجربیـــاتی که در زمان یادگیری مراقبه پیش می آید.
تجربیات مختلفی ممكن است در حین مراقبه برای فرد پیش بیاید. برخی افراد تجربیات متعددی را تعریف كردهاند و برخی هیچ تجربهای نداشتهاند (مراجعه كنید به فصل 16 کتاب “مراقبه و مانتراها”).
1- صداهای آناهاتا
یوگی گاهی صداهایی عرفانی میشنود. شنیدن این صداها نشانگر آن است كه فرد نادیهای خود را تصفیه كرده است. متمركز كردن ذهن بر روی هر یك از این صداها به سامادهی میانجامد.
صداهایی كه یادگیری مراقبه شنیده میشوند عبارتند از:
- چینی ( مثل صدای كلمه “چینی” (Chini)
- چینی-چینی
- صدای زنگوله/ناقوس
- صدف حلزونی (صدفی که بجای بوق بکار میرود)
- عود/بربط
- سنج
- فلوت
- طبل
- مریدانگا (طبل دوتایی)
- رعد
2- نورها در یادگیری مراقبه
گاهی انواع مختلف نور در مراقبه دیده میشود. در آغاز نورهای در مراقبه دیده می شود نور سفید روشنی به اندازه نوك سوزن ممكن است روی پیشانی بین ابروها ظاهر شود. وقتی چشمها بستهاند ممكن است نورهای رنگی در مراقبه ببینید. این رنگها همه رنگهای اصلی هستند. “پریتهیوی” (Prithivi) (زمین) نور زرد رنگ، آپاس (Apas) (آب) نور سفید رنگ، آگنی (Agni) (آتش) نور قرمز رنگ، وایو (Vayu) (باد) نور دودی رنگ و آكاشا (Akasha) (اتر-اثیر) تانماترا (Tanmatra) نور آبی رنگ دارد. دیدن نورها در سادهانا نوعی تشویق است و موجب اعتقاد فرد به مسایل فوق طبیعی میشود. ظاهر شدن نورها در مراقبه دلالت بر این دارد كه شما در حال گذر از آگاهی جسمی و فیزیكی هستید. وقتی این نورها در مراقبه ظاهر میشوند نباید بدنتان را حركت بدهید، كاملا صاف و محكم بنشینید و خیلی آرام نفس بكشید.
3- اشكال در نورها در زمان یادگیری مراقبه
شما ممكن است دو نوع شكل ببینید.
- فرمهای درخشان از دواتاها.
- شكلهای فیزیكی.
شما ممكن است ایشتادواتا، یا ماهیت ملكوتی محافظ خود را با لباسهای زیبا و انواع زیورآلات، گل، حلقههای گل با چهار دست و سلاح ببینید. ممكن است قدیسین، فرزانگان، یا موجودات ملكوتی مختلف با آلات موسیقی در دست ظاهر شوند تا شما را تشویق كنند، یا ممكن است باغهای زیبای گل، ساختمانهای قصر مانند زیبا، رودخانه، گوه و مناظری ببینید كه بسیار نایاب هستند و توصیفشان ممكن نیست. وقت خود را با تماشای این تصاویر هدر ندهید. این تصاویر فقط شگفتی هستند، تشویقی برای این كه شما را متقاعد كنند كه حقایقی ماورا فیزیكی یا متافیزیكی وجود دارند.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
4- احساس جدایی در مراقبه
مراقبهكنندگان در حین انجام مراقبه ممكن است احساس كنند از جسم خود جدا شدهاند. نوعی حس شادی و لذت شدید آمیخته با ترس به این افراد دست میدهد. لذت از تجربه یك كالبد جدید، سبك و اثیری یا ترس از ورود به یك طبقه جهان ناشناخته. ممكن است حس كنید كه در هوا میچرخید یا معلق هستید.
5- آگاهی كیهانی در زمان یادگیری مراقبه
این تجربه والا و سعادتبخش از راه شهود یا سامادهی به دست میآید. ذهن پست از جهان خارجی و عینی كنار کشیده شده. حواس در ذهن خلاصه میشود. ذهن فرد با ذهن كیهانی یكی شده و عملكردهای ذهن واقعنگر و حواس متوقف میشوند. یوگی با چشم شهود یا دانایی كه تازه به دست آورده است به حیات موجودات مینگرد. یوگی كه به آگاهی كیهانی میرسد.
انواع مختلفی از سیدهیها یا نیروها را به دست میآورد. آن نیروها هم در “شریمادباگاواتم” (Srimad Bhagavatam) و هم در “سوتراهای راجایوگا” (Raja Yoga Sutras) نوشته پاتانجالی ماهارشی (Patanjali Maharishi) توضیح داده شدهاند. در ظاهر و رفتار مراقبهكنندگان تغییرات زیادی به وجود میآید. صورت وی با نوری درخشان روشن میشود، چشمانش همچون دریایی از شادی و سعادت میدرخشند. آگاهی كیهانی از تواناییهای ذاتی و طبیعی همه مردم است،برای بیدار كردن این آگاهی آموزش و مقررات لازم است. به امید آن كه همه مردم بتوانند به این حق طبیعی خود دست یابند.
سؤالات تجربیـــاتی که در زمان یادگیری مراقبه:
- شنیدن صداهای درونی هنگام مراقبه به چه معنا است؟
- ریشه نورهایی كه ممكن است هنگام مراقبه ببینید چیست؟
- آیا همه افراد در مراقبه تجربیات مشابه دارند؟
- نشانههای پیشرفت فرد در مراقبه كدامند؟
درس ششم – مـــوانع یادگیری مراقبه و نحوی عبور از این موانع
بررسی دقیق و درك موانع اصلی موجود بر سر راه مراقبه، فرد جستجوگر را برای رویارویی با این موانع و غلبه بر آنها آماده میكند. باجدیت، سختكوشی و ارادهای قاطع میتوان تبدیل به یك انسان معنوی بزرگ شد. راه مراقبه مملو از مشكلات و موانع است، اما هر چالشی ممكن است شاگرد یوگا را برای رسیدن به مراحل بالاتر موفقیت ترغیب كند (مراجعه كنید به فصل 15 كتاب مراقبه و مانتراها).
1- موانع فیزیكی که زمان یادگیری مراقبه رخ می دهد.
الف) بی هدف پرسه زدن و سرگردان بودن
با بی هدف پرسه زدن و سرگردان بودن انرژی بسیاری به هدر میرود، افراد زیادی حتی به مدت یك هفته هم نمیتوانند در یك محل بمانند.
ب) قطع تمرینها
شاگردان میتوانند با تغییر برنامه تمرینات خود، به ذهن كمی استراحت بدهند و برای آن تنوع ایجاد كنند اما هرگز نباید برنامه تمرینات خود را به طور كل متوقف كنند. قطع تمرینات اشتباه بزرگی است. شاگردان مبتدی كه سرشار از اشتیاق و شور هستند اغلب امیدوارند كه خیلی سریع به قابلیت روانی دست یابند اما وقتی چنین اتفاقی نمیافتد ناامید میشوند و تصمیم میگیرند تمرینات خود را متوقف كنند. تمرین و تكرار مراقبه باید به طور مداوم ادامه داشته باشد، چرا كه بدون هیچگونه انتظاری به تدریج به دست میآید. خلوص نیت، داشتن نظم و نهایتاً صبر و حوصله پیشرفت نهایی را تضمین میكند.
ج) اثر مراقبه در سلامتی و رژیم غذایی
این كالبد فیزیكی ما وسیلهای است برای رسیدن به خودشناسی و بهتر است كه این كالبد را سالم و قوی نگه داریم. فرد عاقل با تمرین منظم، آسانا، پرانایاما، رژیم غذایی متعادل، استراحت و هوای تازه كافی، بدن خود را سالم نگه میدارد. او باید تا آنجا كه میتواند از دارو و دوا دوری كرده و اگر لازم شد از درمانهای طبیعی بهرهجوید. البته بعضی پیروان طریق معنویت در نقطه كاملاً مقابل قرار دارند و حتی وقتی به شدت بیمار میشوند حاضر نمیشوند دارو بخورند، این افراد بیدلیل به بدن خود آسیب میرسانند، میگذارند بیماری سلامتشان را از بین برده و توانایی جسمی خود را برای اجرای سادهانا از دست میدهند. بهتر است كه فرد چند روزی دارو بخورد و تمرینات خود را دوباره زود از سر بگیرد.
همان طور كه ابرها جلوی خورشید را میگیرند، ابرهای بیماری هم جلوی فرد را میگیرند و نمیگذارند به تمرینات و خویشتنداری خود ادامه دهد. حتی اگر فرد به شدت بیمار باشد باز هم میتواند به جاپا و مراقبه سبك بپردازد. همانطور كه كالبد فیزیكی و مادی از غذایی كه میخوریم شكل گرفته است، ذهن هم از غذایی ظریف شكل گرفته است، اگر غذا ناخالص باشد ذهن هم ناخالص میشود. غذا باید ساده، سبك و مغزی باشد. غذاهای آماده، عمل آورده شده و رقیق شدهای كه در سوپر ماركتها وجود دارند در رژیم غذایی یوگا جایی ندارند. عده زیادی از مردم بیش از مقدار لازم و فقط از روی عادت یا به خاطر احساس رضایت و خشنودی غذا میخورند. رژیم غذایی غیرمتعادل، دلیل اكثر بیماریهای جوامع امروزی است. اگر فرد گرفتار دلدرد و یا خوابآلودگی باشد نمیتواند مراقبه كند. فرد از دو ساعت قبل از انجام مراقبه نباید غذا بخورد و اگر بخواهد در ساعات اولیه روز مراقبه كند غذای شب او باید سبك باشد.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
د) اثرات مراقبه بر تنبلی و میزان خواب
خوابیدن برای اكثر مردم یك نیاز روانی است و به كمك انجام مداوم مراقبه میتوان آن را به تدریج كاهش داد. معمولاً رخوت، بیحالی و افسردگی، شاگردانی را كه تازه به مراقبه روی آوردهاند عذاب میدهد. یك شاگرد جدی انجام دهنده مراقبه، برای تمرین خود برنامه روزانه درست میكند. اگر این رخوت برای فرد تبدیل به مانع شود، فعالیتی كه نیاز به فرزی و چالاكی دارد و یا امور خیریه میتواند موقعیت او را اصلاح كند.
فعالیتهای جسمانی، تعادل لازم برای مراقبه را نیز ایجاد میكند. فرد معمولاً هنگام مراقبه به این فكر میافتد كه آیا ذهن به عادت دیرینه خوابیدن پرداخته یا واقعاً مشغول مراقبه است. پاسخ این سؤال به راحتی مشخص میشود, هنگام مراقبه بدن احساس سبكی كرده و ذهن شاد است ولی هنگام خواب، بدن و پلكها احساس سنگینی كرده و ذهن كسل و بیحال است. اگر فرد در حین مراقبه خوابش ببرد باید این مشكل را با پاشیدن آب سرد روی صورت،انجام تمرینات تنفسی یا ایستادن روی سر به مدت پنج دقیقه حل كرده، ذهن را به حالت هوشیاری بازگرداند.
هـ ) گرفتاریها و مسایل زندگی روزانه
معاشرت ناپسند و نامطلوب بسیار فاجعهآمیز است و ذهن را با افكار بیهوده پر میكند. مراقبه كننده باید در مقابل عوامل مزاحم به دقت از خود محافظت كند. كسانی كه دروغ میگویند، دزدی میكنند، حریص هستند یا غیبت میكنند در زندگی فرد معنوی هیچ جایی ندارند. معاشرت ناپسند شامل تمام افراد و تمام چیزهایی است كه موجب شكلگیری افكار منفی میشوند. محیط ناهنجار، كتابها و آهنگهایی كه موجب ناخشنودی میشوند، فیلمها و برنامههای تلویزیونی كه به خشونت و شهوترانی میپردازند، این سرگرمیها به جای این كه ذهن را متوجه درون كنند آن را به مسایل خارجی مشغول میكنند.
و ) گفتگوهای بیهوده
حرف زدن زیاد قدرت معنوی را از بین میبرد. پرحرفی، و بیبندوباری زبان، انرژی را هدر داده، فرد را ناآرام و در نتیجه توانایی انجام مراقبه را از دست میدهد. عقلا كم حرف میزنند و تنها آنچه را ضروری است بر زبان میآورند. اما با همین صرفجویی در لغات حداكثر تأثیر را بر دیگران میگذارند. برای آرام كردن و تحت كنترل گرفتن ذهن روزی دو ساعت سعی كنید مونا(Mouna) (سکوت) را رعایت كنید. افراد متفكر در معرض خطر بحث و گفتگوی غیر ضروری قرار دارند.
استدلال خردمندانه كه برای پرسش متافیزیكی به كار میرود میتواند شاگرد را به آستانه شهود هدایت كند كه پس از این نقطه، مسایل فوق طبیعی فراتر از قدرت منطق میباشد. عیبجویی باعث افزایش نگرش منفی ذهن میشود و به تصفیه فردی كمك نمیكند. وقتی ذهن درگیر اینگونه فعالیتهاست نمیتواند دروننگر باشد. نقایص دیگران را فراموش كنید و در درجه اول به اصلاح خود بپردازید.
ز) توجیه خود
توجیه خود، علاوه بر دیگر خصوصیات آن چون ابراز وجود، لجاجت، تزویر و ریا (دروغگویی) یكی از عوامل مضر برای بهبود تمركز است. وقتی این ضعفها در شخصیت فرد جا بیفتند، از بین بردنشان بسیار مشكل است، زیرا نفس پست هرگز به اشتباهات و نواقص خود اعتراف نمیكند.
ح) نداشتن معلم معنوی
راه معنویت راهی است پر زحمت و پرفراز و نشیب و تقریباً در هر قدم مملو از مشكلات و سختیها. بهرهگیری از راهنماییهای مربی كه خود آن مسیر را قبلاً پیموده است ضروری میباشد.
2- موانع ذهنی که در یادگیری مراقبه به وجود می آیند
الف) عصبانیت
نمودهای عصبانیت از جمله خجالتی بودن، بیزاری، رنجش، خشم، غضب و آزردگی خاطر، دشمنان بزرگ آرامش فردی به حساب میآیند. عصبانیت شکل دیگری از حرص و آز است. وقتی فرد به آنچه دلخواهش است نمیرسد عصبانی میشود. ذهن سر درگم فرد حافظه و درك و فهم خود را از دست میدهد. حرفهایی میزند یا كارهایی میكند كه نسبت به آنها هوشیاری و كنترل ندارد. عصبانیت علاوه بر دیگران، به جسم و روح خود فرد هم خسارت فراوان وارد میآورد. یك حمله عصبی به كل سیستم عصبی بدن صدمه میرساند. گاهی یك معلم معنوی ظاهراً ابراز عصبانیت میكند تا شاگردش را اصلاح كند. این نوع عصبانیت را نباید با طغیان احساسی اشتباه گرفت. یك استاد واقعی اگر چه ممكن است ظاهری خشن و عصبانی داشته باشد.
اما خونسردی درونی خود را حفظ میكند و انگیزه او تنها رشد شاگردان خود است. فرد باید به دقت مراقب ذهن خود باشد تا نشانههای آزردگی را فوراً تشخیص دهد. آزردگی و عصبانیت مداوم بر سر مسایل جزیی و كم اهمیت نشانه ضعف ذهنی و روحی فرد است. با تقویت نیروی مقابل عصبانیت یعنی صبر و بردباری میتوان بر این ضعف غلبه كرد. عصبانیت بر اثر تكرار تقویت میشود، فرد با كنترل عصبانیت خود به تدریج نیروی اراده خود را تقویت میكند. پرداختن به مراقبه به رفع عوامل و دلایل عصبانیت كمك میكند، زیرا به تدریج ارزشها و دیدگاههای فرد را تغییر میدهد. اگر فرد یاد بگیرد در مقابل توهین و ناسزا آرامش خود را حفظ كند، میتواند قبل از این كه وسوسهها و احساسات او شكل بگیرند آنها را راحتتر كنترل كند.
ب) افسردگی در آغاز شروع یادگیری مراقبه
افسردگی به دلایل مختلف در شاگردان مبتدی به وجود میآید. این دلایل عبارتند از: تمایلات پیشین، تاثیر موجودات اثیری، همنشین بد، روزهای ابری و غیره. با یك پیادهروی چالاكانه، دویدن در هوای تازه، خواندن آهنگهای الهی یا خواندن “ام” با صدای بلند میتوان با افسردگی مقابله كرد.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
ج) تردید
وقتی اعتقاد فرد متزلزل میشود، وی در معرض خطر كاهش میزان تلاشها و ترك كامل تمرینها و اعمال خود قرار میگیرد. شاگرد وقتی با شك و تردید رو به رو شود، فوراً باید به سراغ معاشرت با افرادی برود كه از نظر معنوی آموزنده میباشند. ست سنگ (Satsang) با افرادی كه ایمان و عقیده راسخ و مشخص دارند تردیدها را از وجود فرد میزداید.
وقتی انتظارات یك شاگرد غیر منطقی باشد تردید حتماً در وجود او سر بر میآورد. شاگردان مبتدی فكر میكنند كه كوندالینی خیلی زود بیدار میشود و با شكلگیری نیروهای روانی شكوفا میشوند. با مطالعه كتب مذهبی، پرسش صحیح و استدلال میتوان تردید را از بین برد.
د) اثر یادگیری مراقبه بر حافظه یا به یادآوردن وقایع گذشته
نگاه به گذشته خاطرات را زنده میكند و ذهن را از سادهانا دور میكند و این مساله در مورد رویاپردازی هم صدق میكند. عقلا هرگز به گذشته مراجعه نمیكنند، بلكه بر یكی شدن با وجود مطلق تمركز میكنند.
هـ) ترسها در یادگیری مراقبه
به اشكال مختلف ظاهر میشود. ترس از مرگ، از بیماری، از تنهایی و از معاشرین. تخیل با تحت اختیار گرفتن ذهن موجب آشفتگی ذهن میشود و فرد را طعمه انواع ترسها میكند. ترس از انتقاد دیگران معمولاً مانعی است بر سر راه پیشرفت مراقبه شاگردان. ترس، توهم و خیالی بیش نیست. به كمك پرسش از خود، ایمان به عامل برتر و پرورش شهامت میتوان بر ترس غلبه كرد.
و) حرص و آز در آغاز یادگیری مراقبه
حرص سیریناپذیر است. ذهن را مضطرب میكند و انواع ظریف متفاوتی دارد. كسی كه تشنه شهرت و قدرت است در مسیر پیشرفت معنوی دلسرد میشود. تمایل به تاسیس چندین آشرام بزرگ و داشتن هزاران پیرو هم نوعی حرص و طمع است. فرد باید به طور مداوم انگیزههای خود را با دقت كامل كنترل و بررسی كند. شیفتگی، وابستگی و حرص به كمك پرسش از خود به طور جدی و مراقبه منظم نابود میشود.
ز) نفرت در زمان یادگیری مراقبه
نفرت ممكن است بهطور موقت فروكش كند، اما میتواند دوباره با نیرویی دو برابر ظاهر شود. تحقیر، تعصب و تمسخر انواع مختلف نفرت هستند. نفرت ممكن است به شكل خصومت با مذهب یا فرقه یا ملتی دیگر ظاهر شود. نفرت در كالی یوگا(Kali Yuga) (عصر آهن) بسیار شایع میباشد. خدمت بیشائبه بهطور مداوم همراه با مراقبه در حكم پادزهر نفرت میباشد.
ح) از دست دادن انرژی حیاتی در زمان یادگیری مراقبه
برای پیشرفت جدی در مسایل معنوی، برهماچاریا (Brahmacharya) ضروری است. برهماچاریا یعنی كنترل كامل همه حواس. تجرد به عنوان یك مفهوم مستقل، برای غربیها ناآشناست. با این حال برای كلیه مذاهب جهان، مسالهای كهن و همیشگی است. میگویند زمانی فرد به 99 درصد از اهداف معنوی خود دست مییابد كه بر تجربیات شهوانی خود كنترل پیدا كند.
این كنترل، به دلیل حسن رضایت خاطر و خشنودی حاصل از شهوت بسیار مشكل است. تولیدمثل جز طبیعت ذاتی همه موجودات زنده است. پس از تنفس قویترین وسوسه در ذات موجودات شهوت است. در تجربه جنسی انرژی از بین میرود. از راه برهماچاریا این انرژی به قویترین نیروها یعنی كوندالینی شاكتی تبدیل میشود.
3- موانع عالی در یادگیری مراقبه
این موانع پس از عبور از موانع بر سر راه فرد ظاهر میشوند.
الف) جاهطلبی و امیال
لذت تولید درد میكند، همهچیز فانی است. نسبت به لذتهای حسی و جنسی بیتوجهی و بیاعتنایی کنید و به تمایلات خود وابسته نباشید.
ب ) غرور اخلاقی و معنوی
پیروان طریق معنویت ممكن است به خاطر اعمال پرهیزگارانه مشخص یا تجربیات مراقبه، به خود مغرور شوند. اگر فرد خود را چون قطرهای كوچك در اقیانوس برهمنی (Brahmic) بداند غرور و نفس دون به سختی در وجود او باقی میماند.
ج) ریاكاری مذهبی
پیروان طریق معنویت گاهی پس از به دست آوردن چند تجربه یا چند نیرو گرفتار غرور اخلاقی و معنوی میشوند. فرد ممكن است خود را از دیگران جدا كرده و با تحقیر با آنها رفتار كند، این نوع تكبر مانع بزرگی بر سر راه خودشناسی ایجاد كرده و باید به طور كامل از میان برداشته شود. تا زمانی كه فرد گرفتار غرور و فخرفروشی است، دست كشیدن از نفس و رسیدن به تعالی ممکن نمیباشد. راه معنویت طولانی است و بزرگترین فضیلت این راه خضوع است.
تلفن تماس برای اطلاعات بیشتر با موسسه تجسم خلاق
02188302523
تلگرام و واتساپ
09011594943
د) اسم و رسم و شهرت
علاقه فرد برای رسیدن به شهرت نمودی از نفس پست است. پیرو طریق معنویت باید با آگاهی دایمی نسبت به این مسأله كه همه موجودات نمادهایی یكسان از وجود ربانی هستند، خضوع را در خود پرورش دهد.
هـ) عنان گسیختگی (Elementals)
این احساسات فرمهای عجیب و غریب و ترسناكی هستند كه فرد به هنگام مراقبه معمولا با آنها مواجه میشود. آنها به منظور آزمایش قدرت و شجاعت وی ظاهر میشوند. به یاد داشته باشید كه مثبت همیشه بر منفی غلبه میكند. بنابراین شجاعت ترس را كنار میزند.
و ) تصاویر ذهنی در مـــراقبــه
فرد ممكن است تصاویری از موجودات برتر، طبقه اثیری و …. ببیند. اگر رهرو طریق معنویت، ذهن خود را بر روی این تصاویر متمركز كند آنها به عنوان یك مانع عمل میكنند. این تصاویر هم مثل دیگر اشكال خیالی میآیند و میروند. به خاطر داشته باشید كه هدف شما از همه اشكال و تصاویر ذهنی فراتر است. شما در جستجوی آگاهی كیهانی هستید و نه چیزی كمتر. خود را از این تصاویر بالاتر كشیده و به تلاش خود ادامه دهید.
ز) سیدهیها (نیروهای روانی)
برخی شاگردان امید دارند كه نیروهای روانی بهدست آورند و این انگیزهها موجب وابستگیشان به این نیروها میشود (و این یك نوع طمع معنوی است). از این نیروها پرهیز كنید. زیرا بدون استثنا تبدیل به موانع میشوند.
اگر فرد به طور منظم به تمركز ذهنی و مراقبه بپردازد، این نیروهای روانی الزاماً به وجود میآیند. اما این نیروها نباید صرف اهداف خودخواهانه یا مادیگرایانه شوند. هر عمل اشتباه، عكسالعملی زیانبار به دنبال دارد و سوء استفاده، موجب صدمات معنوی و روانی میشود.
ح) كاشایا (Kashaya)
تاثیر ظریف ایجاد شده در اثر لذت ممکن است ذهن را سرگرم سازد. بهترین روش برای مقابله با آن پرسش مداوم در مورد ذات خداوند و تلاش برای كسب خودشناسی است.
ط) راساوادا (Rasawada)
پیروان طریق معنویت اغلب سعادت فوق حسی ساویكالپا سامادهی (Savikalpa Samadhi) پستتر را تجربه میكنند و تصور میكنند كه به مقصد نهایی رسیدهاند. فرد نباید در این مرحله متوقف شود. بلكه باید تجربه خود را با توصیف افراد بزرگ و خردمندانی كه به آگاهی كیهانی رسیدهاند مقایسه كند. پیرو طریق معنویت نباید دلزده شود، بلكه باید به تلاش خود ادامه دهد.
ی) توشیم آواستها(Tooshim Avastha)
این حالتی خنثی است كه در آن ذهن آرام میگیرد. فرد ممكن است این حالت را با سامادهی اشتباه بگیرد. فرد باید با دروننگری دقیق و مراقبه جدی بر این حالت فائق آید.
ک) استبدها آواستها (Stabdha Avastha)
این حالت ذهنی حالتی است از بهت و حسرت كه ناشی از ترس یا تعجب میباشد. در این حالت ذهن برای مراقبه سست است و آمادگی ندارد.
ل) آویكتام (Avyaktam)
این حالت ذهنی تهی است، آخرین مانع پیشروی فرد در مـــراقبــه، یك تنهایی شدید. هر فردی باید به تنهایی و با استفاده از شجاعت درونی خود از این پوچی بیرون بیاید. همواره حضور درونی و حاكم را به خاطر داشته باشید. خود وجودیتان را بشناسید به امید آن كه شادی، سعادت، جاودانگی، آرامش، شكوه و عظمت همواره همراهتان باشد.
در صورت هرگونه سوال می توانید با واحد پشتیبانی ما به صورت تلفنی و تلگرام ارتباط بگیرید.
واحد پشتیبانی و راه ارتباطی با مرکز تجسم خلاق
۰۲۱۸۸۳۰۲۵۲۳
۰۹۰۱۱۵۹۴۹۴۳
کانال تلگرام مجموعه تجسم خلاق