مقدمه ای بر یوگا

یوگا تعریفى از یک گروه محدود از تمرینات یا حالت معینى نیست که در واقع یک سیر و سلوک کامل است.

این سلوک در پى سال ها تزکیهء نفس و مراقبه هاى ژرف، حالاتى متفاوت از آگاهى و کشف و تجربه است.

به مجموعهء این حالات و فنون و تعالیم که براى درک وصول به این احوال تعلیم داده میشود،

عنوان یوگا اطلاق میگردد. اگرچه شاخه هاى مختلف یوگا تعریف هاى متفاوتى را ارائه داده اند،

ولى این تعریف ها از هم بیگانه نبوده و در نهایت میتوانبا کنار هم گذاشتن این تعابیر از همهء آنها بنوعى بهره جست.

یوگا

از طرفى به معناى “کنترل کردن” آمده و از این رو میتوان علم کنترل امواج فکر، علم مهار قواى تن و ذهن

به منظور تسلطى همه جانبه بر توان بالقوهء خود دانست. از طرفى دیگر میتوان مفهوم نظاره کردن

و دیدن را نیز براى آن درنظر گرفت. در نتیجه یوگا علم نظاره و خودشناسى است.

تعابیر دیگر یوگا را به معناى وصل و یکى شدن نیز ترجمه کرده اند. بدین معنا یوگا عبارت است

از عملکرد هماهنگ قواى فردى و اتحاد قواى ذهنى با قواى حیاتى تن و حواس که

در نهایت منجر به تخلیص انرژى و توسعهء آگاهى و اتحاد با انرژى کیهانى خواهد شد.

ولى درک واقعى از احوال و حالات عمیق آگاهى که به یوگا مرسوم است با هیچ کلامى که

قابل انتقال نبوده و تنها پس از سال ها مراقبه و اجراى “سادانا” (sadhana)

(که مجموعه اى است از تعالیم و فنون یوگا که توسط استاد به جویندهء یوگا آموزش داده مى شود)،

قادر خواهد بود انرژى هاى خفتهء خود را فعال کرده و میدان دید درونى خود را توسعه و گسترش دهد.

پاتانجلى اولین کسیست که فلسفهء فکرى و برخى از فنون یوگا را به زبان سانسکریت مدون ساخت.

و کتاب او بنام “یوگاسوترا” برجسته ترین و کاملترین متن یوگا به حساب مىآید.

پاتانجلى در هاله اى از تقدیس و اسطوره فرو رفته است و در افسانه هاى معنوى هند

گفته شده که او نیز چون مسیح براى تولد نیازى به پدر نداشت. “یوگاسوترا”

اولین متن مکتوب دربارهء یوگاست که در چهار فصل تنظیم شده است.

آموزه هاى او

پس از وى تا حدود زیادى توسط سنت ودائىجذب و حفظ شده است.(Yogas chitta vritti nirodha)

پاتانجلى در تعریف یوگا مىنویسد “یوگاس وچیتا وریتى نیرودا” چیتا از ریشهء “چیت” به معناى دیدن

و آگاه شدن از چیزى آمده و از این رو “چیتا” را به آگاهى vrittaمطلق فردى معنى مىکنند و در

زبان سانسکریت و “ریتا” را به معناى دایره بسته و “وریتى” یعنى مدور و “نیرودا” نیز از ریشهء “رودا”

به معنى عمل خاموش کردن است. و بدین ترتیب معناى سوتراى بالا عبارت است از:

“یوگا عبارت است از بازداشتن و متوقف کردن آگاهى از پذیرش قوالب محدود و بسته”.

شکافتن پشت بالا را به بحثى دیگر موکول مى کنم.

چون ذهن خود را در قالب هاى محدود و عادت شده اسیر سازد، تخصیص آگاهى نیز به همان اندازه محدود

خواهد شد و تنها زمانى گسترش مىیابد که از قالب محدود فکر و اعتقاد و عادات ذهنى فراتر رود.

هدف یوگا رهائى ذهن از این دنیاى کوچک است و سوق دادن آن به دنیاى لطیف هوشیارى

و آگاهى که در این حالت ظرفیت عظیمى از انرژىهاى نهفته در درون انسان آزاد و بیدار مى گردد.

در قرن حاضر

بطور کلى مىتوان دو مکتب را نام برد: نخست مکتب شمال و سپس مکتب جنوب.

تاکید مکتب جنوب بر “هاتایوگا” و تسلط همه جانبه بر تن به عنوان ارابهء درون است.

براى مثال “کریشنام آجاریا” تسلطى فوق العاده بر تن خود داشت و پس از او شاگردش “شرى آین گر”

حرکات یوگا (آسانه ها) را تا حد یک هنر به ظرافت و دقت تمام آموزش داد.

مکتب شمال اما بیشتر یوگاى مراقبه بر اساس آموزه هاى پاتانجلى و “یوگاسوترا”ست که “سوامى شیواناندا”،

یکى از برجسته ترین نماینده هاى سابق آن به حساب مىرفت، به حدى که مجموعه تعالیم وى بخش

وسیعى از روش هاى یوگا را دربرمىگرفت. تعالیم وى “هاتایوگا”، “جنانایوگا”، “کوندالینىیوگا”، “مانترایوگا”

و “باکتىیوگا” را شامل مىشود. یوگا طریقىست کاملا عملى، جدى، شگفت انگیز و اسرارآمیز که رازهاى خود

را تنها بر رهروان صادق که پیگیرانه و با جدیت و هوشیارى به سلوک و طى طریق مبادرت ورزیده اند، آشکار مىسازد. و این راه اسرار آمیز طبق فلسفهء یوگا، یوگى را از پس هفت مقام به روشنائى

و کمال و اصل مىرساند. این هفت مرحله در یوگاسوتراى پاتانجلى عبارتند از “یاما”،

“نیاما”، “پرانایاما”، “پراتیاهارا”، “دارانا”، “دیانا”. این هفت مرحله آگاهى بشر را به سوى

وحدت و کمال یعنى “سامادى” که هشتمین منزل طریق یوگاست پیش مى برد.

همانطور که در تعریف یوگا گفته شد یوگا، راهىست در جهت مهار امواج فکرى و آزاد

ساختن کل انرژى فکر از قالب هاى محدود اندیشه و عادات ذهنى. لذا میتوان گفت راه یوگا به سوى این آزادى است و سلوک یوگا سلوکیست بر پایهء خلوص فکر و رهائى آن از قید اندیشهء محدود.

پرانا یا نیروی حیاتی و تعریف آن در یوگا

“یوگا علم است و کنترل تنفس، کاربرد این علم”.
“اگر بتوانی حقیقت تنفس را دریابی، می توانی روح یا آتما را درک کنی. انسان با تنفس متولد می شود

و با پرانا که جوهر تنفس است می میرد. تنفس همراه روح انسان است”. (پارام هامساسا تیاناندا)
پرانا انرژی هستی کائنات و کهکشان است. زندگی هر موجود زنده ای وابسته به آن است.

پرانا اغلب همراه هوا می باشد ولیکن هوا نیست و سوار بر هواست و با آن نیز متفاوت است.

پرانا همراه جریان هوا به بدن وارد و از آن خارج می شود و ماهیت آن همین است.

پرانا واژه ای سانسکریت است که از دو قسمت “پرا” به معنی قبل و “آنا” به معنی هوا درست شده

و طبق فلسفه ی یوگا انرژی نابی ست که بدون کیفیت و شکل می باشد و می تواند

هر شکل و کیفیتی را بدون از دست دادن خواص خود پیدا کند. گفته می شود که پرانا به بدن سرزندگی

می بخشد و قدرت اندیشیدن را به انسان ارزانی می دارد و برای همین است که هم جسمی ست و هم روحی.

حرکت فکر در ذهن

ناشی از حرکت پراناست و حرکت پرانا بواسطه ی حرکت فکر در حالت آگاهی ایجاد می گردد

و بنابراین هر دوی آنها به یکدیگر وابسته بوده و یک تسلسل را ایجاد می کنند مانند موج در جریان آب.

پرانا و آپانا بر روی هم دو قطب هوا را ایجاد می کنند. در واقع این دو نیرو همان چیزی هستند که

قدرت هوا و تنفس را به ما می دهند. پرانا نماد خورشید و مذکر و آپانا نماد کره ی ماه و مونث است.

پرانا حرکتی طبیعی دارد به مانند ذهن همانطور که ذهن فرایند افکاری ست که بالا و پائین می رود

و ضمن هشیاری وجود داشته و معمولا بعنوان اندیشیدن به آن اشاره می شود.

ذهن عبارت است از یک سری افکار است. ذهن و پرانا دو جنبه ی یک پدیده هستند همراه یکدیگر بوده

و جدائی ناپذیرند. بعبارت دیگر پرانا خاستگاه حرکت و ذهن خاستگاه هوش می باشد.

لذا تمامی اعمال مستلزم وجود پرانا و همچنین اندیشیدن می باشد.

با کند ساختن فرایند تنفس فرایند افکار نیز کند می گردد. پرانایامای یوگا

یک راهکار مراقبه ای موثر می باشد که از طریق آن ذهن همیشه فعال و آرام می گردد.

کلمه ی سانسکریت پرانا

می تواند بمعنی انرژی مطلق باشد و در زبان چینی و ژاپنی این انرژی حیاتی “چی”، “کی” و شی”

نامیده می شود. این کلمه نمایانگر سرچشمه ی تمام فرمول های انرژیست و در امواج مختلف متجلی می شود. یکی از این فرم ها هواست و تنفس یکی از راه هائی ست که از راه آن پرانا را دریافت می داریم.

یوگا بیماری ها را ناشی از بی نظمی انرژی در بدن می داند که به شکل درد و یا تنش نمود پیدا می کند.

یوگا ذهن و پرانا را پدیده هائی می داند که به یکدیگر وابسته بوده و از یکدیگر جدائی ناپذیرند.

و زمانی که نادی ها یا همان مراکز عبور انرژی و یا چاکراها که همان مراکز اصلی تمرکز انرژی می باشند

مسدود شوند عدم توازن و یا بیماری در جائی از بدن نمودار می گردد. این نیرو در تمام سطح بدن

توزیع شده و برای حرکت مسیرهای خاصی دارد و این مسیرها بعنوان نادی و بمعنی

کانال انتقال انرژی نامیده شده است. و مهم ترین هدف یوگا بیدار کردن انرژی “کندالینی” یا نیروی فیزیکی ست. تمرین های آسانا مراکز انرژی را بیدار کرده که باعث بیداری یا آزادسازی انرژی کندالینی می شود.

سی و چهار آسانای ویژه روی مراکز روانی اثر مستقیم داشته و به بیداری چاکراها کمک می کنند.

بعنوان مثال

وضعیت کبرا روی چاکرای “مانی پورا” (در سطح ناف) تاثیر می گذارد. ایستادن روی سر برای مرکز “ساهاسرارا” ایستادن روی شانه برای چاکرای “ویشودی” (یا حفره ی گلو) و آساناهای دیگر مسئول پاکسازی و خالص سازی نادی ها هستند تا جریان پرنا در بدن تسریع شود.

تجربه ی حیات را می توان در دنیائی از تعادل ها و نامتعادلی های متغیر روز و شب گرما و سرما

درد و لذت حرکت و سکون و مجموعه ای از رویدادهای دیگر مشاهده کرد. و این تغییرات متغیر ت

نها در درون ما رخ نمی دهد بلکه شامل جهان بیرون ما نیز هست. در واقع ما از جهان بیرون نیز متاثریم.

تمرین کنترل تنفس برای تصفیه ی بدن و ذهن طرح ریزی شده است و زمانی که از درون ما برخیزدپرانا

را افزایش می دهد و هشیاری از ذهن و ساختار بدن پرانیک را کنترل می کند. فرم عمومی پرانایاما

در ابتدا سیستم اعصاب سیمپاتیک و پاراسیمپاتیک را تحریک کرده و یک وانهادگی اساسی را در ما ایجاد می کند. ” در حقیقت حیات از پرانا شکل می گیرد. آنچه که متولد می شود یا زائیده خواهد شد بوسیله ی

پرانا باقی می ماند و در پایان در پرانا نیز مستهلک می شود”. (هاتایوگاپرادیپیکا به نقل از اوپانیشادها)

از طریق بررسی تنفسی فیزیکی می توانیم وضعیت ذهنی و روانی شخص را حدس بزنیم.

در هنگام انجام پرانایاما

محرک های عصبی و دیافراگم در یک روند تناسبی تنظیم می شوند.

محرک های عصبی دائما از مغز به تمام اندام ها فرستاده می شوند.

پرانایاما، دم، حبس دم و بازدم آگاهانه ی تنفس است و در عمل دم بدن انرژی حیاتی کیهانی را وارد بدن می کند. نیروی حیاتی کیهانی (پراناشاکتی) که ما آن را با دم به درون بدن می فرستیم “آپانا” نام دارد.

انرژی آپانا فقط از طریق دم وارد بدن ما می گردد و در نقطه ی تماس با زمین نیز در بدن ما بالا می آید

و آپانای زمین انرژی استوارکننده، حمایت گر و غذادهنده است. در هنگام تمرین پرانایاما بر این نکته تاکید می شود که باز شدن فیزیکی حفره ی قفسه ی سینه فقط فضاهای لطیف تر بدن را برای حرکت باز می کند.

پرانا انرژی حیاتی و یا انرژی ست که همه ی جهان هستی را احاطه کرده است.

این نیرو در تمام اشیا اعم از جماد و نبات و حیوان وجود دارد. حیوان و انسان پرانا را از طریق تنفس

جذب بدن می کنند. بااینکه پرانا ارتباط نزدیکی با هوائی که تنفس می کنیم دارد معهذا طبق فلسفه ی

یوگا پرانا هوا نیست اگر چه دقیقا با هوا نزدیکی دارد. پرانا عنصری ست لطیف تر از هوا و می توان ان

را بعنوان انرژی موجود در تمام ذرات کهکشان نیز تعریف کرد. پرانایاما با بکارگیری تنفس باعث

جریان یافتن پرانا در کانال های انتقال انرژی (نادی ها) در بدن پرانیک می شوند.

اولین گام در پرانایاما

آموزش هماهنگ شدن با ریتم تنفس و منظم کردن آن است. یک ریتم آرام و آهسته معمولا بر حال آرامش

بدن و ذهن دلالت می کند و تنفس نامنظم معمولا به معنای هیجان است. در حالت دلواپسی غالبا سطحی

و سریع و در حالت خشم کوتاه و قوی و در غم و اندوه و افسردگی بصورت آه صورت می گیرد.

تنفس نامنظم همچنین با عصبانیت و دیگر حالات روانی بستگی دارد. مشاهده شده است که

در انواع معین عصبانیت بازدم ناهماهنگ و غیرکامل است و از طرف دیگر مشاهده شده است

که تنفس آرام و موزون سبب ایجاد احساس آرامش امواج آلفای مغز و کاهش گرفتگی های عضلانی می شود.

و تنفس همراه با آگاهی تاثیر آرام کننده ای بر احساسات ما دارد. حتی یک تنفس ساده

اما آگاهانه و بدون اعمال کنترل بر روی آن ریتمی منظم و آرامش بخش به تنفس ما می دهد

و این شاید یکی از روش های موثر برای خاموش کردن هیجانات ذهنی ست. عدم تعادل بین

سیستم های عصبی و ناهماهنگی های استرس زا در فعالیت روزانه موجب احتباس پرانا در

بدن می شود که نتیجه ی آن کاهش نیروی حیاتی و آماده ساختن بدن برای قبول انواع بیماری هاست.

روش های عملی کنترل تنفس این روند را در بدن معکوس کرده و با ایجاد تعادل بین پراناها بدن را

در برابر بیماری ها مقاوم کرده سلامت شخص را تضمین می سازد.

تنفس حیاتی ترین انرژی در بدن است

که تمام فعالیت های سلولی حتی بر سلول های مغزی نیز اثر مستقیم دارد. هر فرد در هر دقیقه

پانزده مرتبه تنفس می کند و سوخت و ساز بدن تامین اکسیژن لازم برای توانمند کردن عضلات؛

ترشح غدد و عملیات مغذی یا تنفسی ارتباط مستقیم دارد. در واقع تنفس با تمام مراحل عملکرد بدن

و مراحل زندگی عجین شده است. تنفس صحیح و توسعه ی گنجایش شش ها تنها راه اخذ اکسیژن

کافی و تامین نیروی حیاتی ست که ضامن سلامت بدن می باشد. تمرینات تنفسی این مسیر صحیح

را به ما می آموزد. علیرغم تنفس های نامنظم که موجب اختلالات مغزی و بدنی می گردد؛

تنفس های عمیق و آهسته و منظم ذهن را آرام و سلول های مغزی را تغذیه می کند.

با تمرینات تنفسی و تکنیک های مختلف تنفسی که در علم یوگا وجود دارد؛ و بازسازی

تنفس طبیعی و کنترل تنفس که موجب آرامش جسم و جان است بدست می آید.

گفته می شود عمر انسان هم بستگی زیادی به نوع و طریه ی تنفس او دارد. اشخاصی که نفس های سریع و کوتاه می کشند طول عمرشان کوتاهتر از افرادی ست که کند و عمیق نفس می کشند.

یوگی می گوید طول عمر افراد را بر حسب تعداد تنفس آنها اندازه گیری می کنند نه بر مبنای سن.

آنها معتقدند که برای هر فرد تعداد مشخصی تنفس اختصاص داده شده است که درمدت حیات باید بکشد نه تعداد سال مشخصی که در طول آن زندگی می کند. در نتیجه با طولانی کردن هر نفس عمر خود را طولانی تر خواهیم کرد.

مطالعه بر روی حیوانات نیز دلیلی برای این مهم است. مثلا مار و فیل و لاکپشت عمر طولانی دارند

چرا که تنفسی طولانی دارد درحالیکه پرندگان و سگ و خرگوش عمری کوتاه دارند زیرا که تنفسشان

نیز سریع است. دگی مرحله ای ست بین دو تنفس. کسی که نیم نفس می کشد نیم زندگی می کند.

کسی که بدرستی تنفس کند کنترل کل زندگی را بدست می آورد”. (هاتایوگا پرادی پیکا) تمرینات تنفسی

با تغییر انرژی های احتباس شده در بدن پرانیک و جذب کافی پرانا بدن را سالم کرده و باعث تقویت

و آرامش ذهن می گردد. زمانیکه ذهن آرام است پرانا براحتی در نادی ها و چاکراها جریان یافته و

درهای هوشیاری را نیز باز می کند. درمورد علم پرانایاما؛ سوامی شیواناندا می گوید بین تنفس

و کنترل روی پرانا یا همان نیروی حیاتی پیوند ناگسستنی وجود دارد.

پرانا

در بعد جسمی بصورت حرکت و فعالیت نمایان می گردد و در بعدی دیگر بصورت تفکر ظاهر می شود.

پرانایاما وسیله ایست که یوگی سعی دارد بوسیله ی آن عالم کبیر را در عالم صغیر مشاهده کند

و با بدست آوردن نیروهای هستی در تعالی بخشیدن خود بکوشد. با انجام منظم و مداوم تمرینات

پرانایاما می توان به کیفیت بالاتری از سلامت؛ نیرومندی و نیروی حیاتی دست یافت.

این تمرینات با عملکرد قلب؛ شش ها و مغز نظم بخشیده به هضم غذا و گردش خون کمک می کند.

تلفیق پرانایاما با آساناهای یوگا وسیله ای ست که می تواند کمکی برای از بین بردن بیماری و دست یافتن به سلامتی انسان باشد. در اوپانیشادها آمده است که پرانا کیفیت لاینفک تمام اشیاء هستی ست.

در نتیجه هنگام که بعنوان پرانا بعنوان مفهومی کلی می اندیشیم باید به آن بصورت وجود انرژی در

انواع مختلفش فکر کرد. یا شاید بتوان گفت که مراقبه بر روی پدیده ی پرانا در واقع یک پروسه ی روحی نیز هست. آنچه را که فکر می نمائیم در حقیقت توسعه ی آگاهی یا آگاهی ی پراناست.

و روش هایی که درمورد این مهم بکار گرفته می شود، در واقع تجارب روحی را بیدار می کند

و تنها زمانیکه به آگاهی های ظریف ذهن دست یابیم، پرتوجو قادر خواهد بود که به مفهوم

واقعی ی دانش پرانا پی برده و به مرحله ای از ابعاد جدیدی از آگاهی راهنمائی شود و در نهایت

مراقبه ی عالی و یکی شدن را جوابگو باشد. “پرانا انرژی خالص، ناخالصی ست که هستی را بوجود می آورد ارتعاشی ست که حیات از نباتات تا انسان وابسته به آن است و در ذره ی اتم تا کل کهکشان وجود دارد”.

(پارام هامساساتیاناندا)

پرانا یا انرژى حیاتى

كه تمام جهان هستى را احاطه كرده و در تمام اشیاء اعم از جماد و نبات وجود دارد،

در علم پزشكى چین كى یا چى نامیده مىشود. پرانا عنصرىست لطیف تر از هوا و مىتوان لآن

را به عنوان انرژى موجود در تمام كهكشان تعریف كرد. این نیرو در تمام سطح بدن توزیع و براى

حركت مسیرهاى خاصى را طى مىكند، بنام “نادى” و یا كانال هاى انتقال دهندهء انرژى.

و از وظائف آنهاست كه انرژىهاى بلوكه شده را كه باعث ترشح مواد سمى مىشوند، آزاد كند.

“نادى” ها در فارسی به معنى و یا معادل عصب ترجمه شده است. سوخت و ساز بدن،

تامین انرژى براى توانمندى عضلات و ترشح غدد و حركات با تنفس ما ارتباط دارد.

تنفس هاى عمیق و آرام و منظم ذهن را آرام نگه داشته و سلول هاى مغزى را تغذیه مىدهد.

یوگا بر این باور است كه عمر انسان به چگونگى تنفس او بسته است.

پرانا در بعد جسمى بصورت حركت و در دیگر بعد به شكل تفكر ظاهر مىشود. دم، بازدم، حبس دم و حبس بازدم.

در پرانایاما ظرفیت شما افزایش یافته و بین سیستم اعصاب و سیستم پرانیك تعادل لازم ایجاد

گردیده و ذهن آرام مىشود. زمانى كه ذهن آزاد است پرانا به راحتى در نادی ها و چاكراها

جریان مىیابد و راه های هوشیاری را باز مىكند.

عدم تعادل بین سیستم های عصبی،

ناهماهنگى های استرس زا در فعالیت های روزانه، موجب تجمع پرانا در بدن مىشود كه نتیجهء

آن كاهش نیروی حیاتی و آمادگی برای پذیرش ناراحتی است. پرانایاما: دم، حبس دم و بازدم آگاهانهء تنفس است. در عمل دم بدن انرژی حیاتی “پراناشاكتى” را به شكل تنفس دریافت مىكند در حالیكه

در عمل حبس این پراناشاكتى در بدن ذخیره مىشود. این در حالیست كه در بازدم این

پراناشاكتی فردی شده دوباره به نیروی حیاتی كیهانی برگردانده مى شود.

در تمرین پرانایاما آگاهىى تمرین كننده به بخش نفس و همراه آمن به بخش انرژی پرانیك منتقل می شود و این آگاهی به ذهن در هنگام پرانایاما كمك می كند. در نتیجه تمرین پرانایاما استواری ذهن، توانائی

تمركز و قضاوت درست را برای فرد به ارمغان می آورد. تمرین آسانا، پرانایاما بدن فیزیولوژیكی،

بدن زیست شناسی، روان شناسی را تمرین می كند تا به ذهن و بدن تعادلی درست دهد.

تجربه ی تعادل، تجربه ای ذهنی است. این نیرو در سطح بدن توزیع می شود و برای

حركت مسیرهای خاصی دارد كه این مسیرها به عنوان “نادی” و به معنای كانال انتقال

انرژی نامیده می شوند و از وظائف آن مسئولیت فعالیت های درونی سلولی است.

هنگام خستگی و یا سستی یا عدم انجام وظیفه ارگانها،

انرژی در این مسیرها بلوكه می شودو مواد سمی تولید می كند و وقتی پرانا در بدن جریان می یابد،

این سموم را كه مانع تندرستی هستند تصفیه و از بدن بیرون می كند. آنگاه بدن استحكام

و حالت طبیعی را باز می یابد. علیرغم تنفس های نامنظم كه موجب اختلالات بدنی می گردند،

تنفس های عمیق و آهسته و منظم، ذهن را آرام و سلول های … را تغذیه می كنند و زمانی كه

اختلال و عدم هماهنگی در ساختار بدن ایجاد شود، عدم تعادل شخصیتی و كاركرد آن مسلم خواهد شد.

با انجام درست پرانایاما بازسازی تنفس طبیعی و كنترل تنفس به آرامش جسم و جان حیاتی دیگر می بخشد. زمانی كه ذهن آرام است پرانا به راحتی در چاكراها جریان می یابد و طبق علم یوگا

درهای هوشیاری را باز كرده و توجه را به دادن ابعاد عالی تجارب روحی هدایت می نماید.

سوامی شیواناندا درمورد علم پرانایاما می گوید: “بین تنفس و كنترل روی پرانایاما نبردی

حیاتی و پیوندی ناگسستنی وجود دارد. پرانا در بعد جسمی به صورت حركت و فعالیت نمایان می گردد

و در بعد دیگر به صورت تفكر ظاهر می شود. پرانایاما وسیله ایست كه یوگی سعی دارد

با توسل به آن عالم كبیر را در درون عالم ضمیر مشاهده كند و با دست یافتن به این نیروی هستی

در تعالی بخشیدن خود جانی تازه دهد”. با انجام منظم و پیگیر تمرینات پرانایاما می توانید

به كیفیت بالاتری از سلامت، نیرومندی و نیروی حیاتی دست پیدا كنید.

این تمرینات به عملكرد قلب،

شش ها و مغز نظم بخشیده هضم غذا و گردش خون را سرعت می دهد. تلفیق پرانایاما با آساناهای

یوگا تمام منابع بیماری را از بین برده و سلامت را به انسان بازمی دهد. بارام هامساساتیاناندا مىگوید.

“اگر انسان بتواند به حقیقت تنفس پی برد، به روح یا آتما نیز پی برده”. این نیروی عالی در هستی

كارگزار حیات موجودات و در انسان، امكان عمل حواس و قدرت اجرای افعال اندام و نیروی تفكر را فراهم می آورد.

مهم ترین راه ارتباط با پرانا از طریق تنفس است. پس بنابراین آگاهی از این علم، كلید ورودی به این علم خواهد بود. یوگا یعنی كنترل امواج ذهن و از طریق دیگر می توان یوگا را به معنای نظاره كردن نیز دانست

و در نتیجه یوگا علم نظارهء خود و خودشناسی ست. برزو قادرى چنین می نویسد: “علم یوگا،

اوج یوگا را رویت ذات درونی از طریق ذهن پاك شده توصیف می كند. و سرانجام یوگا را به

معنی وصل و یكی شدن و به معنی عملكرد هماهنگ قوائی فردی و اتحاد قوای ذهنی

و قوای حیاتی تن و حواس كه در نهایت باید به خالص شدن انرژی و توسعهء آگاهی و در آخر اتحاد

با آگاهی ی جهان می داند. بنابراین مقصود از این مهم، غرقه شدن در عمیق ترین

خواسته های اصیل آدمی یعنی سرور و آرامش ناب (آناندام) و آگاهی ناب (چیتام) و

سرانجام درك حقیقت خویش یا حقیقت ناب (ساتیام) می داند”.