انواع تیپ شخصیتی

تیپ C

رابطه تیپ A با حمله قلبی

برحسب این‌که چه جور شخصیتی دارید، می‌شود پیش‌بینی کرد که احتمال دچارشدنتان به چه جور بیماری‌هایی بیشتر است.محققان می‌گویند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی در تیپ شخصیتی A بیشتر است و در افراد دارای تیپ شخصیتی C هم محتمل‌تر است که بیماری‌های سرطانی دیده شود. روان‌شناسان، تیپ شخصیتی B را سالم‌ترین تیپ شخصیتی می‌دانند و راهکارهایی هم برای دستیابی به چنین شخصیتی پیشنهاد می‌کنند.

می‌گویند همه چیز از صندلی مطب دو متخصص قلب شروع شد. این دو متخصص توجه کردند و دیدند كه بیشتر بیمارانشان روی لبه صندلی می‌نشینند و اصلا طاقت نمی‌آورند حرف‌ پزشک تمام شود. بیماران مذکور آن‌قدر روی لبه این صندلی‌ها نشسته بودند كه – به گفتة این دو پزشک – چرم آن قسمت از صندلی‌ها ساییده شده بود. این دو کم‌کم به این نتیجه رسیدند كه اغلب قربانیان حملة قلبی، آدم‌هایی هستند با این خصوصیات:( عجول، متخاصم، پرخاشگر و بیش از حد درگیر كار و زندگی روزمره)

در دهه1950 این دو متخصص، مجموعه‌ای از همین رفتارها را دسته‌بندی و معرفی كردند كه به نظر می‌رسید خصوصیات ویژة بیماران قلبی- عروقی باشد. آن‌ها به این مجموعه رفتارها گفتند: الگوی رفتاری تیپ A

تیپ شخصیتی یعنی چه؟

قبل از آن كه جزئیات آدم‌های دارای شخصیت A را بشناسید، بهتر است با عبارتی كه در این متن، زیاد تكرار می‌شود، آشنا شوید: «تیپ شخصیتی».

«تیپ» از كلمه یونانی «توپس» به معنای نقش یا اثر گرفته شده و در  روان‌شناسی، به معنای خصوصیات ویژه جسمی و روان‌شناختی خاصی است كه آدم‌ها را از همدیگر مجزا می‌كند. به بیان دیگر، مجموعه‌ای از آدم‌ها كه تحت یك «تیپ» شناسایی می‌شوند، رفتارها و اندیشه‌های تقریبا مشابهی دارند و واكنش‌های بدنی آن‌ها نیز کم ‌و بیش با هم یكسان است.

شخصیت A در مقابل شخصیت B

آدم‌های تیپ A به شدت رقابت‌جو هستند و به گونه‌ای افراطی تمایل به پیشرفت دارند؛ عجول‌اند و همیشه احساس اضطرار زمانی دارند؛ آرام نشستن برایشان واقعا سخت است؛ وقتی با بدقولی مواجه می‌شوند به شدت عصبانی و بی‌صبر می‌شوند؛ اگر چه ظاهرا اعتماد به نفس دارند ولی در باطن به خودشان تردید دارند و دائم خودشان را تحت فشار قرار می‌دهند تا خیلی زود به پیشرفت‌های چشمگیر دست پیدا کنند.

برخلاف آدم‌های تیپ A، افراد تیپ B می‌توانند راحت بنشینند و استراحت كنند و یا

بدون عصبانی شدن، كار كنند. آن‌ها عجول نیستند و معمولا احساس اضطرار زمانی هم به‌ آنها دست نمی‌دهد. طبیعتا ناشكیبایی ناشی از این حس اضطرار را هم در خود ندارند و عصبانی شدنشان آن ‌قدرها آسان و دم‌دست نیست.

در یك آزمایش، بعد از این كه محققان، عده‌ای از افراد تیپ A و B را بدون دلیل منتظر نگه داشتند، الگوهای رفتاری تیپ A و B خود را این‌گونه نشان دادند:

افراد تیپ A داد و بیداد راه انداختند و صدایشان بلند شد، به ‌شدت عصبانی شدند و به‌ خاطر این كه مصاحبه‌گر حرف‌هایشان را مرتب قطع می‌كرد، با او وارد بحث و مشاجره شدند. آن‌ها مدام لب‌هایشان را به هم می‌فشردند و حوادث خصمانه را با هیجان زیاد تعریف می‌كردند. در مقابل، افراد تیپ B در وضعیت راحتی ‌نشسته بودند، آرام و با ملایمت صحبت می‌كردند، به راحتی می‌شد حرف‌هایشان را قطع كرد و بیشتر اوقات لبخند می‌زدند.

شخصیت C

اگر شما ظاهرتان مثل تیپ B اما درون‌تان سرشار از خشم، خصومت، رقابت‌جویی، احساس فوریت زمانی و سایر خصوصیات تیپAباشد، آن‌وقت روان‌شناسان به شما می‌گویند تیپ C. در واقع، شما دارید همه چیز را به اصطلاح می‌ریزید توی خودتان تا ظاهر آرام‌تان را حفظ كنید و اگر واقعا این‌طور باشید، آن‌وقت مستعد بیماری‌های سرطانی خواهید بود. محققان دریافته‌اند كه این گروه از آدم‌ها، این الگوهایشان را حتی بعد از ابتلا به بیماری‌های سرطانی نیز ادامه می‌دهند؛ یعنی آن‌ها این تمایلات بیرونی را باز هم در خودشان می‌ریزند و چیزی بروز نمی‌دهند.

روان‌شناسان به افراد تیپ C پیشنهاد می‌كنند به جای این كه خشم خودشان را

سركوب كنند، آن را بیرون بریزند و برای این كه آرام شوند از فنون ریلكسیشن استفاده كنند. آن‌ها به این افراد می‌آموزند كه چگونه خشم خودشان را بدون این كه در خودشان بریزند، مدیریت كنند.همچنین با استفاده از مهارت‌های جرأت‌ورزی به این گروه از افراد می‌آموزند كه چگونه قاطعانه و محترمانه از حقوق خودشان دفاع كنند.

بیماری‌های وابسته به شخصیت

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد افراد تیپ A دو برابر افراد تیپ B دچار بیماری‌های قلبی (و به ویژه حمله قلبی) می‌شوند. انجمن قلب آمریكا در سال 1981 با مرور این شواهد به این نتیجه رسید كه الگوی رفتاری تیپ A یكی از عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی است.

همچنین افراد تیپ A و مخصوصا آن گروه از این افراد كه پرخاشگری بیشتری دارند، معمولا تمایل بیشتری به رفتارهای ناسالمی از قبیل استعمال دخانیات و الکل نشان می‌دهند. آن‌ها همچنین شیفتة كارهای خطرناكند؛ كارهایی مثل رانندگی بی‌پروا با سرعت‌های جنون‌آمیز.

آدم‌های تیپ A اگرچه بسیار رقابت‌طلبند، به نظر می‌رسد برانگیختگی‌شان تا حدود زیادی به معیارهای درونی بستگی دارد. آن‌ها در مقایسه با افراد تیپ B كمتر در دوران درس و مدرسه تقلب می‌كنند و ترجیح می‌دهند برای رسیدن به نتیجه دلخواه‌شان، بر اساس توانایی‌های خودشان، خوب و دقیق عمل كنند.

تحقیقات تازه‌تر نیز نشان داده‌ است كه رقابت‌جویی و احساس فوریت زمانی، رابطة كمتری با بیماری‌های قلبی دارد و آن‌چه مهم‌ترین مؤلفه در رفتارهای تیپ A است، احساس درونی خصومت است. یعنی اگر شما فقط با دیگران رقابت می‌كنید یا از ماندن در اتاق انتظار برای ملاقات با رئیس اداره،‌ احساس وقت‌كُشی به‌تان دست می‌دهد، چندان نگران نباشید؛ فقط یادتان باشد که با رقیب یا رئیس‌تان وارد فاز دشمنی و خصومت نشوید!

اخیرا حتی ثابت شده كه خشمِ سركوب‌شده یا كنترل‌شده بیشتر از خشم آشكار با بیماری‌های قلبی مرتبط است. این الگوی رفتاری البته در محیط‌های اجتماعی خاصی بیشتر نمود پیدا می‌كند. یعنی محیط‌های زندگی پُراسترس باعث می‌شود مشكلات روان‌شناختی و جسمی این افراد سریع‌تر بروز كند.

به همین خاطر اگر یك راننده تیپ A پشت ترافیك بماند، چیزی شبیه فاجعه در درونش اتفاق می‌افتد؛ روی رل ضرب می‌گیرد، از عصبانیت‌ سرخ و سفید می‌شود و احتمالا زبانش هم به ناسزا باز می شود. آن‌ها کاملا آماده‌اند که در مقابل استرس منفجر شوند.

در آدم‌های تیپ A سیستم عصبی سمپاتیك‌ همیشه در حال هشدار است و این حالت بر اندام‌های حساس بدن فشار وارد می‌كند و این فشار باعث بیماری‌های قلبی، سخت شدن عروق مغزی و دیگر رگ‌های بدن می‌شود.

ظاهرا حتی دستگاه عصبی افراد متخاصم با افراد تیپ B فرق می‌كند و این تأكید را در نمودار تحت‌عنوان صفت‌های ژنتیكی نیز می‌توانید ببینید. اما از آن‌جا كه گفته می‌شود بعضی هورمون‌های مردانه هم در این میان نقش دارند، مردان بیشتر احتمال دارد الگوهای تیپ A را نشان بدهند. به همین خاطر می‌گویند سلطه‌پذیری زنان، آن‌ها را در مقابل بیماری‌های قلبی محافظت می‌كند!

با این وجود و با تمام این توجیهات زیستی، اگر حس می‌كنید الگوی رفتاری‌تان تیپ Aاست، توصیه می‌شود از 10 فرمانی كه در پی می‌آید برای تغییر رفتارتان استفاده کنید.

ازشخصيت A به شخصيت B

این را بدانيد كه خصومت، رقابت‌جويي افراطي و عجول بودن، شما را در معرض انواع بيماري‌هاي قلبي قرار می‌دهد. دانستن، قدم اول است و شما با دانستن این نکته و خواندن این مطلب، در واقع، قدم اول را برداشته‌اید و اولين فرمان را اجرا كرده‌ايد.

توی صف ايستادن را تمرين كنيد. اولش خيلي اذيت مي‌شويد ولي باور كنيد که اين كار را اولين بار، هزار نفر از آدم‌های تیپ A انجام دادند و نتيجه گرفتند. براي اين كه توی صف بيكار نباشيد، مي‌توانيد از فرمان‌هاي بعدي کمک بگیرید.

وقتي در اتاق انتظار يا توی صف هستيد، به جاي فکر کردن به گذشت زمان، به موضوعاتي فكر كنيد كه در زندگی روزمره‌تان وقت تأمل در مورد آن‌ها را نداريد. اگر زیاد اهل اين انديشه‌هاي فلسفي نيستيد، مي‌توانيد به دور و بر خودتان، خوب نگاه كنيد يا سر صحبت را با يكی دیگر باز کنید.

تمرين كنيد بدون اين كه به ديگران حمله كلامي بكنيد، منظورتان را به آن‌ها بفهمانيد.

تند حرف زدن و تندتند غذا خوردن را کم‌کم كنار بگذاريد. براي انجام اين تغيير لذت‌بخش، مي‌توانيد براي هر حركت آهسته‌ترتان يك پاداش شخصي در نظر بگیرید. تمرين كنيد که جمله ديگران را قطع نكنيد و براي اين كار مي‌توانيد از آشنايانِ كم‌حرف شروع كنيد و به تدريج، برسید به دوستاني كه سخنران حرفه‌اي هستند.

باورهاي خودتان را اصلاح كنيد. مي‌توانيد گه‌گاه به این موضوع فكر كنيد كه واقعا ارزش آدم‌ها به تعداد كارهايشان است يا به كيفيت کارهایشان؟ البته اين تغييرات فكري، نياز به مداومت دارد.

تا جايي كه مي‌توانيد، محيط روزمره‌تان را كم‌استرس‌تر كنيد مثلا مي‌توانيد بي‌خيال بعضي فعاليت‌هاي اجتماعي غيرضروري شويد.

خودتان را در مقابل استرس ايمن كنيد. براي اين كار می‌توانید در مقابل استرس‌ها از خودگويي استفاده كنيد تا اين خودگويي‌ها به‌تدريج ملكه ذهن‌تان شود. معمولا روان‌شناسان در شروع از افراد تحت استرس مي‌خواهند اين خودگويي‌ها را بلندبلند به زبان بیاورند اما به‌تدريج آن‌ها خودشان قادر خواهند شد که این جملات را فقط در ذهن خودشان تكرار كنند.

نمونه‌اي از اين خودگويي‌ها عبارت‌اند از:

ـ من می‌توانم براي حل اين موضوع برنامه‌ريزي كنم.

ـ باید دست از نگراني بردارم. نگراني هيچ مشكلي را حل نمي‌كند

ـ عصبي بودنم موقتی است و اين حالتم هم کاملا طبيعي است.

ـ هر دفعه فقط يك گام.

ـ زود قضاوت نكن.

ـ تا وقتي بتوانی خونسردي‌ات را حفظ كنی، بر موقعيت كنترل داري.

ـ باید عميق و آهسته نفس بكشم.

ـ سعي نكن استرس را از بين ببري؛ فقط آن را در حدی نگه دار كه بتواني كنترل‌اش كني.

هر روز تمرين‌هاي ريلكسيشن را انجام دهيد. براي ياد گرفتن فنون ريلكسيشن مي‌توانيد از كتاب‌هاي موجود در بازار کمک بگیرید.

به مشاور يا روان‌شناس مراجعه كنيد. برای اين منظور مي‌توانيد از طريق مراكز مشاوره اقدام کنید و یا در كارگاه‌هاي مقابله با استرس شرکت کنید.

15 ویژگی تیپ A عليه سلامت قلب

1 ـ آدم تیپ A همزمان به چند كار مي‌انديشد.

2 ـ حداکثر فعاليت را برای حداقل زمان برنامه‌ريزي مي‌كند.

3 ـ نمي‌تواند به محيط زيست يا به سایر زيبايي‌های دور و برش توجه كند.

4 ـ ديگران را به تندتر صحبت كردن دعوت می‌کند.

5 ـ وقتي مجبور به ايستادن توی صف يا نشستن توی ماشيني مي‌شود كه خيال مي‌كند راننده‌اش خيلي آهسته مي‌راند، ناخودآگاه عصباني مي‌شود.

6 ـ اعتقاد دارد اگر كسي مي‌خواهد كاري انجام بدهد، بايد خودش آن كار را انجام بدهد.

7 ـ موقع صحبت كردن، سر و دستش را مدام تكان مي‌دهد.

8 ـ وقتي صحبت مي‌كند، انگار چيزي در حال انفجار است و ناخودآگاه و مدام از لغات زشت در لابه‌لای حرف‌هایش استفاده می‌کند.

9 ـ به حالت‌ وسواس‌گونه‌ای سعی دارد هميشه وقت‌شناس و سر وقت باشد.

10 ـ برايش واقعا سخت است كه همین‌طور جايي بنشيند و هیچ كاري نكند.

11 ـ اصرار دارد در هر كاري كه مي‌كند، برنده باشد؛ حتی در بازي با كودكان.

12 ـ موفقيت‌هاي خودش را به صورت کمی مي‌سنجد (مثلا با تعداد مقالاتي كه نوشته و به چاپ رسانده).

13 ـ هنگام صحبت، لب‌هايش را به هم فشار می‌دهد، سرش را تكان مي‌دهد، مشت‌هايش را گره مي‌كند و می‌کوبد روي ميز و…

14 ـ وقتي مي‌بيند ديگران كاري را بهتر از او انجام می‌دهند، از كوره در مي‌رود.

15 ـ تندتند پلك مي زند يا ابروهايش را بالا مي‌اندازد.