روش های افزایش اعتماد به نفس
روش های افزایش اعتماد به نفس یا راه دیگر؟
زندگی می‌تواند سخت باشد. اما چه کسی بیشتر از همه به شما سخت می‌گیرید؟ خودتان. یک صدای منفی همیشه در سرتان شما را نقد می‌کند. و گاهی نمی‌توانید ساکتش کنید. برای مقابله با این صدا چه باید کرد؟ حتما به نظر شما جواب افزایش اعتماد به نفس است. درست است؟ شاید شما هم بارها به دنبال روش های افزایش اعتماد به نفس بوده‌اید. ما اخیرا با افزایش انفجاری این نوع از تفکرات مواجه شدیم که افزایش اعتماد به نفس جواب همه مشکلات است. همه به دنبال روش های افزایش اعتماد به نفس هستند. اما این تفکر تاثیرات منفی نیز بر جامعه دار، مثل شیوع خود شیفتگی.
کرستین نف (Kristin Neff) در کتاب خود با عنوان «احترام به خود» بیان می‌کند: «تاکید زیاد بر افزایش اعتماد به نفس، منجر به گرایش نگران کننده به سمت افزایش خودپرستی می‌شود. توینگ (Twenge) پرسشنامه شخصیت خودشیفته را بین ۱۵۰۰۰ دانشجو سال‌های ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۶ مورد آزمایش قرار داده است. در طی دوره بیست سال، نمره‌ها از سقف هم رده شده است، ۶۵ درصد دانش آموزان جدید نمره بالاتری از نسل قبل از خود داشته‌اند.»
اگر به دنبال روش های افزایش اعتماد به نفس هستید، اجازه دهید شما را با مفهوم دیگری آشنا کنم. مفهومی که قطعا کاربردی و مفیدتر خواهد بود.
راه های افزایش اعتماد به نفس پاسخ نیست
همانطور که گفته شد در دنیای امروزی به طرز عجیبی همه تمایل به افزایش اعتماد به نفس پیداکرده‌اند؛ این تمرکز بر پیدا کردن روش های افزایش اعتماد به نفس در کشوری مانند آمریکا به جایی رسید که طرحی در ایالت کالیفرنیا با بودجه‌ای بالغ بر ۲۵۰ هزار دلار برای یک سال جهت افزایش اعتماد به نفس کودکان نصویب شد (نیکولاس امرل، ۲۰۰۱: ۲). آنها انتظار داشتند که بدین وسیله انحرافاتی از قبیل زورگویی، جرم، بارداری نوجوانان و سومصرف مواد کاهش یابد.
حدس می‌زنید چه اتفاقی افتاد؟ این طرح تقریبا در همه بخش‌ها شکست خورد. تحقیقات نشان داده است که افزایش اعتماد به نفس موجب اصلاح تمام این جرائم و دست‌یابی به رفتارهای خوب نمی‌شود؛ اعتماد به نفس باید، فقط نتیجه جانبی رفتار مناسب باشد و افزایش آن به صورت رسمی نتیجه نخواهد داشت. پس ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
برای اینکه احساس خیلی بهتری درباره خودتان داشته باشید؛ احساسی که شما را در انجام بهتر کارها و رفتار مناسب یاری کند. به جای پیدا کردن روش های افزایش اعتماد به نفس به دنبال چیزی دیگری باشید. چه چیزی؟ پژوهش‌ها پاسخ این سوال را داده‌اند:
افزایش اعتماد به نفس را فراموش کن. به دلسوزی برای خودت فک کن.« از این دروغ که تو باید کامل باشی دست بردار. در مقابل هنگامی که احساس کردی کامل نیستی و یا ضعفی داری، خودت رو ببخش». چرا؟ چون تحقیقات نشان داده افزایش دلسوزی برای خود (خود- دلسوزی) همه مزایای اعتماد به نفس را دارد، اما بدون نکات منفی.
همانگونه که نِف می‌گوید: «نتایج علمی نشان می‌دهد، دلسوزی برای خود نه تنها مزایای اعتماد به نفس را داراست، بلکه نکات منفی آن را هم شامل نمی‌شود. دلسوزی و اعتماد به نفس تمایل به با هم بودن دارند. اگر شما دلسوزی برای خود داشته باشید، تمایل بیشتری به اعتماد به نفس خواهید داشت. همچنین همانند اعتماد به نفس بالا، دلسوزی برای خود، همراه با کاهش چشمگیر عصبانیت و افسردگی و سبب ایجاد شادی، خوش بینی و احساسات مثبت است. دلسوزی برای خود، به وضوح مزایای بیشتری از اعتماد به نفس، هنگام مواجه با خطا‌ها و مشکلات و هنگامی که غرور ما در خطر است، دارد. و جالب اینکه سطح خود-دلسوزی افراد، پیش بینی کننده میزان عصبانیت افراد است نه سطح اعتماد به نفس آنها». هنگامی که شما دلسوزی برای خود را در وجودتان تقویت کنید.، در صورت اشتباه کردن، احساس شرمساری کمتری دارید. در صورتی که اعتماد به نفس در این شرایط کمکی نمی‌کند.
یک نکته این که این وضعیت در زن‌ها بسیار حادتر است. زن‌ها به دلایل تعاریف اشتباهی که در جامعه وجود دارد در بسیاری از مواقع دچار احساس شرمساری و یا ضعف می‌کنند و برای حل این احساس به دنبال پیدا کردن روش های افزایش اعتماد به نفس هستند. مشاهده دوره آموزشی «زن باشیم یا مرد؟» با ارائه محمدرضا شعبانعلی در این زمینه بسیار مفید خواهد بود.
« من می‌تونم همچنان ادامه بدم و فواید و اثرات خود دلسوزی را بیان کنم. اما مطمئنم الان با خودتون میگید، کافیه دیگه، فقط بگو چطور انجام بدیم».
نگران نباش، اصلا سخت نیست.
راه‌های زیادی برای افزایش خود دلسوزی وجود دارد اما من اینجا فقط بر یکی از آنها تمرکز خواهم کرد چون به شدت آسان است. از شما می‌خواهم با خودتان صحبت کنید. به آرامی و حتی المقدور با صدایی که بشنوید (درون ذهن نباشد).
دفعه بعد که صدای مزاحم درون ذهنتان، شروع به گفتن نکات منفی کرد، سریعا افکار این صدا را با چیزی مثبت جایگزین کنید. بهترین راه برای مقابله با صداهای خود-تخریب در ذهنتان، درک آنها؛ دلسوزی برای آنها و سپس جایگزینی آنها با صدایی مثبت است.
صحبت کردن با خود با صدای بلند می‌تواند شما را باهوش‌ترکند، حافظه‌تان را بهبود ببخشد و به تمرکزتان کمک کند.
شاید باور نکنید اما تحقیقات نشان داده است که: «وقتی پزشکان به بیماران آموزش می‌دهند تا تصور یک فضای امن را برای خود ایجاد کنند و یک شخصیت مراقب و دلسوز در ذهن خلق کنند؛ افسردگی، خوددرگیری، احساس حقارت و شرمندگی به صورت چشمگیری در بیماران کاهش می‌یابد.»
تصور کنید شما در بحث با دوست خود، داد زده باشید. حالا افکار منفی به سراغ شما می‌آید و سرتان را پر خواهد کرد و سبب می‌شود بیشتر عصبی شوید و همچنان رفتار درستی نداشته باشید. به نظر شما یک مادر مهربان با چنین موضوعی چه برخوردی خواهد داشت؟ احتمالا با حالت منفی کمتری و شاید مثل این : “عزیزم، می‌دونم خیلی ناراحت بودی که داد زدی و فکر می‌کردی بهترت می‌کنه. ولی دیدی، هیچ تاثیری نداشت. شاد باش، چرا پا نمی‌شی بری یه قدمی بزنی.”
شما نیاز دارید با افکار منفی مواجه شوید و آنها را به فرم های مثبت تر تغیر شکل بدهید. هر زمانی آن صدای منفی شروع به غرغرکردن کرد، در مقابل به مادر مهربان فکر کنید که مشاوره مثبت به شما می دهد.
شما همیشه دیگران را می بخشید. این بار باید خودتان را ببخشید.